Alles over windenergie

151211-AllesOverWind
Alles over windenergie. De feiten op een rij
Bakema, Guido; Scholtens, Broer
Nederlands
189 pagina’s
Uitgever: Geen blad voor de mond, Enschede
2015
ISBN/EAN 978-94-90286-07-1
Adviesprijs
: € 18,50

Informatief en fraai vormgegeven

In Nederland staan momenteel op land ongeveer 3.000 windturbines. Volgens de overheidsdoelstellingen moeten er de komende vijf jaar nog enkele duizenden grote turbines bijkomen, zowel op land als op zee. Dan, in 2020, zullen de onshore en offshore windturbines gezamenlijk 20 procent van de landelijke stroomproductie voor hun rekening nemen.
Tegelijkertijd juicht lang niet iedereen de komst van windturbines toe, zoals bekend. Horizonvervuiling, schaduwhinder en geluidsoverlast zijn in dit verband veelgehoorde klachten. Hoogste tijd om eens precies op een rijtje te zetten wat windturbines nu werkelijk te bieden hebben, moeten Guido Bakema en Broer Scholtens gedacht hebben. Elektrotechnicus Bakema was onder meer oprichter van een van de eerste grote windmolencoöperaties Kennemerwind en is momenteel werkzaam bij energiebedrijf Essent/RWE, scheikundige Scholtens werkte 30 jaar lang als wetenschapsjournalist bij de Volkskrant en verrichte promotieonderzoek naar energieopslag in batterijen.
In het van veel foto’s voorziene boek staan de relevante feiten over windenergie keurig op een rijtje, duidelijk uitgelegd en waar nodig ondersteund door grafieken en opengewerkte tekeningen. Hoe ontstaat de wind, hoe hou je rekening met de overheersende windrichting, wat is de invloed van het zogeffect, hoe valt de vermogenscurve te interpreteren en hoeveel uur per jaar produceert een windturbine naar verwachting elektriciteit? Wat zijn de veiligheidsrisico’s van windturbines? Alle informatie is beknopt weergegeven, met als onvermijdelijk nadeel dat sommige zaken daardoor slechts summier aan bod komen. In slechts één pagina komt bijvoorbeeld de levenscyclus van een windturbine aan de orde, waarbij blijkt dat hergebruik van de kunststof bladen inmiddels mogelijk is. Maar er staat geen informatie over de waarschijnlijk veel moeilijker klus, namelijk hoe het mogelijk is om bijvoorbeeld neodymium, een zeldzaam aardmetaal, uit de afgeschreven generator te halen. Ook de informatie over miniwindturbines zou wat meer diepgang mogen hebben, bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan de grote hoeveelheid totaal verschillende modellen die er op dit gebied voorhanden zijn.
Gelukkig komt niet alleen de technische kant van windenergie ter sprake, maar kunnen we ook kennismaken met een echte windmolenhater. In dit geval gaat het om oud-voetballer Jan Mulder, die overigens ook regelmatig over heel wat andere onderwerpen zijn ergernissen naar voren brengt, zoals van tijd tot tijd op televisie te zien is. Helaas was Mulder niet bereid de auteurs te woord te staan, zodat het hier om een samenvatting van de door hem geschreven kritische artikelen blijft. Verderop in het boek komen ook andere windmolencriticasters aan bod, die in hun strijd tegen windmolens zelfs zo ver gingen dat zij hiertoe foto’s gingen manipuleren. Zo publiceerden een groep van verontruste burgers een fotomontage van twee potentiële windturbines bij Deventer, die hoog boven de Grote of Lebuïnuskerk uit zouden steken. Inmiddels zijn de twee betreffende windmolens toch gerealiseerd, aan de hand van een recente foto is nu goed te zien, hoezeer de tegenstanders hebben overdreven: de twee molens zijn slechts met moeite aan de rand van de stad zichtbaar, bovendien aanmerkelijk lager dan de 60 meter hoge Lebuïnuskerk.
Het zwakste onderdeel van Alles over windenergie bevindt zich buiten het boek zelf, en wel op de bijbehorende website, waar de bronverwijzingen zich bevinden. Dat de samenstellers er voor hebben gekozen om geen ruimte in het boek te besteden aan een overzicht van de geraadpleegde boeken valt te begrijpen, maar het alternatief, het raadplegen van de lijst via de website, is geen succes. Zo laat het scherm slechts telkens hooguit 10 literatuurverwijzingen zien. Bovendien kan je maar hooguit twee schermpagina’s per keer vooruit klikken. Wie bijvoorbeeld bron 084 wil raadplegen zal vanaf het beginscherm vijf keer moeten klikken, een erg omslachtig proces. Ook bladeren door de literatuurlijst (zouden die zeurderige boekjes van ir. J. A. Halkema uit het jaar 2000 ook geraadpleegd zijn?) is op zo’n manier lastig en tijdrovend. Maar wie dit ongemak op de koop toe neemt, krijgt -overigens ook nog eens voor relatief weinig geld- een informatief en fraai vormgeven boek. En aan een dergelijk boek is dringend behoefte, want na het fameuze Windwerkboek van Chris Westra en Herman Tossijn uit 1980 was in het Nederlands eigenlijk geen behoorlijk actueel naslagwerk over windenergie meer verschenen.

Rijkert Knoppers

> Alle leestips

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.