Energietransitie geen urgent vraagstuk in de publieke opinie
3 januari 2017 – De overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie is geen urgent vraagstuk. Dat is, volgens een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau, de overheersende mening in de publieke opinie. Opmerkelijk is dat de helft van de bevolking toch vindt dat de energietransitie sneller moet.
Dat blijkt uit het ‘Continu Onderzoek Burgerperspectieven’ (COB) waarin het SCP de opvattingen over politieke en maatschappelijke kwesties doorlopende peilt. In het nieuwste kwartaalrapport is er speciale aandacht voor de energietransitie.
Uit het bericht van het SCP
‘(…) Dit kwartaal is in de enquête en in de gesprekken met vier focusgroepen ingegaan op de energietransitie, de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. Dat is geen urgent vraagstuk in de publieke opinie. Slechts 2% van de bevolking noemt spontaan woorden als ‘klimaat’, ‘(groene) energie’ of ‘duurzaam’ als gevraagd wordt naar de grootste maatschappelijke problemen.
Afscheid fossiele brandstoffen goede zaak maar niet zozeer vanwege het klimaat
Ongeveer de helft van de bevolking is het eens met de stelling dat Nederland sneller dan nu het gebruik van fossiele brandstoffen moet verminderen. Men denkt dat deze energietransitie onvermijdelijk is, omdat fossiele brandstoffen opraken en om afhankelijkheid van onbetrouwbare landen te vermijden. Burgers koppelen de noodzaak voor de energietransitie niet direct aan de opwarming van de aarde. Desgevraagd vindt 41% van de geënquêteerden wel dat overtuigend is aangetoond dat het gebruik van fossiele brandstoffen grote invloed heeft op het klimaat (19% is het daarmee oneens; 41% is neutraal of weet het niet).
Liever zon dan wind
Zonne-energie is veel populairder dan windenergie. Mensen associëren windenergie met geluidsoverlast en horizonvervuiling. En men betwijfelt of windenergie rendabel is. Vooral windmolens op land moeten het ontgelden.
Weinig animo voor overheidsdwang, tenzij het tegen bedrijven gericht is
In het algemeen is er weinig steun voor dwingende milieumaatregelen vanuit de overheid. Slechts 15% ziet graag dat de overheid veel harder optreedt door vormen van energiegebruik te verbieden of zwaar te belasten en door hoge eisen te stellen aan energiebesparing en verduurzaming. Uitzondering zijn milieumaatregelen voor bedrijven. Slechts 13% van de bevolking is van mening dat de overheid bedrijven zelf moet laten beslissen hoe het milieu te sparen, zelfs als dat betekent dat zij niet altijd het juiste doen. (…)’
Andere uitkomsten uit het rapport Burgerperspectieven
Ruwweg 30% van de Nederlanders zegt veel/heel veel belangstelling te hebben voor het energievraagstuk. Ongeveer evenveel Nederlanders hebben weinig/heel weinig belangstelling.
Wie is als informatiebron te vertrouwen?
‘(…) In hoeverre vertrouwt men de informatie afkomstig van instanties over het gebruik van (duurzame) energie? Meer in het bijzonder: welke instantie vertrouwt men meer dan andere? (…)
Wetenschappelijke onderzoeksinstellingen genieten het meeste vertrouwen, en wel van meer dan driekwart van de bevolking. Op flinke afstand volgen milieuorganisaties: bijna de helft vertrouwt hen. In de overheid (ministeries en andere overheidsinstellingen) en in energiemaatschappijen heeft circa 30% van de bevolking vertrouwen, hoewel het aandeel dat in de overheid en energiemaatschappijen veel vertrouwen heeft op 3% blijft steken. (…)
Dit gebrek aan een instantie die iedereen vertrouwt kan mogelijk verklaren waarom niet meer dan 41% van de bevolking van mening is dat overtuigend is aangetoond dat het gebruik van fossiele brandstof- fen grote invloed op het klimaat heeft. Ruim een kwart heeft daarover geen mening, een kleine 20% vindt dat het niet overtuigend is aangetoond en 14% (veel vergeleken met de andere onderwerpen in die tabel) zegt het niet te weten.
Zolang wetenschappers en andere instanties rondom dit thema geen onbetwist vertrouwen genieten bij een ruime meerderheid van de bevolking zal de urgentie voor de energietransitie deels betwist blijven. Wellicht voelen Nederlandse klimaatsceptici zich gesteund in hun mening, en gaan ze die sterker uitdragen, na de verkiezingszege van Donald Trump, een uitgesproken klimaatscepticus die tijdens de campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen de menselijke invloed op het klimaat afdeed als een ‘Chinese hoax’ en vraagtekens bij het Parijse klimaatakkoord zette. (…)’
Bronnen
SCP, persbericht, 30 december 2016: Minder pessimistisch over Nederland
SCP, rapport, 30 december 2016: Burgerperspectieven 2016-4 (pdf, 55 pag) (Energietransitie pag 35 e.v.)
Foto: Open Winddag in Houten (foto Eneco)
