Energietransitie – Een kant-en-klaar voorstel voor de informateur

Vijf adviezen

Ik stel voor dat u zich in de formatie concentreert op de grote stappen. Deze brief bevat daarvoor vijf adviezen, waarmee u qua CO2-emissies het verschil kunt gaan maken.

1. Aan de slag met CO2-opslag
   In de eerste plaats: Ga aan de gang met CO2-opslag, ofwel CCS. Dat is een financieel aantrekkelijke mogelijkheid om CO2 te verminderen. GroenLinks, D66 en CU hebben CCS opgenomen in hun verkiezingsprogramma’s. In 2030 wordt daarmee volgens het PBL onze CO2-emissie met 10% extra beperkt. Hoe CDA en VVD over CCS denken weet ik niet. Maar laten we daar nu een paar stevige schouders onder zetten. Dus geen studies, maar aan het werk! Een vrijwilliger daarvoor is niet voorhanden zolang de CO2-prijs niet structureel boven de € 100 per ton komt. Dat duurt te lang. Rammelen met de geldbuidel schiet ook niet erg op, zo leert de ervaring. Dus moet er een partij worden aangewezen. Ooit is een Gasunie opgericht voor de nationale gasinfrastructuur. Richt nu een Koolstofunie op, die gaat fungeren als onze nationale CO2-ophaaldienst.
2. Warmte-infrastructuur
   Het tweede advies betreft de warmte-infrastructuur. Jawel, er zijn lokale initiatieven. Maar de schaal is te klein, het is te duur en het schiet niet op. Bovendien kiest men vaak voor fossiele energie, in de vorm van restwarmte. Of voor houtpellets, waarover ook al vragen zijn. De ontwikkeling van duurzame geothermie is dringend gewenst. Straks zal de helft van alle gebouwen zijn aangesloten op een warmtenet. All-electric en groen gas met hybride warmtepompen vormen dan de alternatieven. Maar wie mag straks met welke technologie zijn huis verwarmen? Nu doen we maar wat. Een nationaal warmteplan kan helpen slimme keuzes te maken. Beperking van de kosten is daarbij essentieel, evenals maatschappelijk draagvlak. Dit nationale warmteplan moet uitmonden in een planmatige, snelle en efficiënte uitvoering. We hebben namelijk al genoeg gestudeerd. Ook hiermee kan tenminste 10% extra CO2-vermindering worden bereikt.
3. Noordzee verder ontwikkelen
   Het derde advies heeft betrekking op de iets langere termijn. In 2050 moet onze samenleving volledig CO2‑vrij zijn. Daarvoor is volop ruimte nodig, want duurzame energie vergt meer dan honderd maal zoveel oppervlak als fossiel. Maar Nederland is een dichtbevolkt land. Reken alstublieft niet op massale import van biomassa. De duurzaamheid ervan is twijfelachtig en andere landen hebben die biomassa ook nodig. Laten wij de Noordzee gaan ontwikkelen als duurzame energiebron. TenneT heeft al eens gesuggereerd energie-eilanden te bouwen. Prima idee. Ik stel voor dat dit initiatief breder te trekken en op de Noordzee naast elektriciteit uit zon en wind ook biomassa in de vorm van algen en waterstof te gaan produceren. Zorg ervoor dat de komende kabinetsperiode hiervoor concrete business cases worden uitgewerkt.
4. Waterstof
   Mijn vierde advies betreft waterstof. Deze energiedrager biedt belangrijke oplossingen, wanneer we serieus naar een 100% CO2-vrije samenleving gaan. Want niet alles kan worden geëlektrificeerd. Deskundigen verwachten dat er tenminste 50% van onze energievraag over blijft. Waterstof biedt daarvoor de oplossing. Maar dat gaat niet vanzelf. We moeten daarvoor aan het werk. Mijn advies: zoek een of twee bedrijven die komende kabinetsperiode plannen maken voor een nationale, of zelfs internationale infrastructuur voor waterstof, en die desgewenst ook bereid zijn daar in te investeren.
5. Vliegverkeer en zeescheepvaart
   Mijn vijfde advies is te gaan sturen op beperking van onze echte CO2-voetafdruk. Ons vliegverkeer en onze zeescheepvaart tellen niet mee in de nationale CO2-statistiek. De benodigde bunkerolie veroorzaakt 50 megaton extra CO2. Ter vergelijking, dat is tweemaal zoveel als de CO2-emissie door de gebouwde omgeving! Is dat nieuwe vliegveld voor vakantievluchten echt nodig? Laat Rotterdam ervoor zorgen dat de zeescheepvaart minder vervuilend wordt!

Geachte informateur. U hebt een unieke kans de transitie richting een CO2-vrije samenleving te versnellen. De partijen aan tafel en de samenleving is gemotiveerd. En Nederland heeft volop mogelijkheden. Grijp uw kans en maak er wat moois van! (…)’