Hoe beoordeel je de waarde van technologische innovaties?

13 maart 2017 – Steeds meer innovaties die elkaar ook steeds sneller opvolgen: hoe beoordeel je in die toevloed de waarde van technologische innovaties? De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) heeft er een analysekader voor gemaakt.

Uit een persbericht van de Rli
‘(…) Het rapport ‘Technologie op waarde schatten’ biedt handreikingen om kansen van technologische innovaties beter te benutten en risico’s te beperken.
De permanente stroom van nieuwe technologische toepassingen, zoals robots, zelfrijdende auto’s, deelplatforms en big data, beïnvloeden onze leefomgeving en samenleving. De ontwikkelingen gaan snel, en het voorspellen ervan is lastig. Steeds opnieuw moet de vraag gesteld worden wat op kortere en langere termijn de gevolgen zijn van een nieuwe technologie of toepassing ervan en welke publieke waarden in het geding zijn. Het rapport presenteert een analysekader in vijf stappen. (…)

Het belang van maatschappelijke discussies
De Rli pleit voor brede maatschappelijke discussie over te maken keuzes door overheden, bedrijven en burgers. Zulke discussies zijn normatief, aangezien technologie vaak nieuwe verdelingsvragen met zich meebrengt en bovendien kan leiden tot het verschuiven van waarden. Belangrijke vragen zijn: welke waarden zijn in het geding of mogen niet in het geding komen,  welke wetten, regels of contracten moeten wel of niet worden aangepast, wat betekent nieuwe technologie voor hoe mensen met elkaar omgaan? Al deze aspecten beïnvloeden hoe technologie wordt ontwikkeld en toegepast, hoe partijen zich gedragen en hoe markten zich ontwikkelen. De raad illustreert dit met drie voorbeelden: de melkrobot, de zelfrijdende auto en decentrale energieopwekking met zonnepanelen.

Experimentenwet wenselijk
Door aanpassing van de regelgeving wordt experimenteerruimte voor specifieke technologische aanpassingen vaak ad-hoc geregeld. De Rli geeft in overweging te komen tot een meer generieke wettelijke inbedding van dit soort experimenten. Met een uniforme juridische basis kunnen experimenten sneller en op een meer gestructureerde wijze worden uitgevoerd en geëvalueerd. Daarmee kan een gunstig klimaat voor technologische ontwikkeling ontstaan, waarbij rekening wordt gehouden met de betrokken publieke waarden en de betrokken partijen. (…)’

Bronnen
Rli, persbericht, 10 maart 2017: Adviesraad: betere voorbereiding op technologische innovatie nodig
Rli, rapport: Technologie op waarde schatten. Een handreiking. (pdf, 91 pag.)