Minder gaswinning en meer schadevergoeding voor Groningen

16 februari 2017 – De Tweede Kamer wil bijna unaniem dat er minder gas wordt gewonnen in Groningen. Ook wil de Kamer een uitkoopregeling voor iedereen die het gaswinningsgebied wil verlaten. Hoewel het debat geagendeerd was als een debat over de mijnbouw in Nederland in het algemeen, ging het vooral over de situatie in Groningen.

Uit het verslag van de Tweede Kamer over het debat gisteren
‘(…) ‘Ramp in slow motion’ 
De klachten en zorgen van Groningers over de gevolgen van de aardgaswinning zijn volkomen terecht, zo vindt de gehele Kamer. Van Tongeren (GroenLinks) spreekt van een “ramp in slow motion”. Het is de Kamer de afgelopen jaren niet gelukt om vaart te krijgen in het oplossen van de problemen, concludeert Smaling (SP).
Minister Kamp (Economische Zaken) is het met de Kamer eens dat de Groningers terecht vinden dat de maat vol is.

Afgelopen met ‘politieke gehakketak’
Het moet afgelopen zijn met het “politieke gehakketak”. Dat vinden de Groningers en dat herhalen Van Veldhoven (D66) en Bosman (VVD).
Als blijk van eensgezindheid dient Jan Vos (PvdA) daarom namens vrijwel alle fracties een motie in. De Kamer spreekt uit dat de volgende zaken geregeld moeten worden:

• de gaswinning verder terugbrengen
• de NAM uit het schadeafhandeling halen
• een uitkoopregeling ontwerpen voor ieder die weg wil uit het gebied
• het vertrouwen van de Groningers terugwinnen

Komende kabinet
Deze wensen worden vooral van belang bij de komende kabinetsformatie. De Kamer geeft hiermee een duidelijke richting aan voor een nieuw kabinet.

Geen uitspraak over hoeveel mrd kuub minder
In de motie van Jan Vos staat niet met hoeveel kubieke meter de gaswinning moet worden verlaagd. Hierover bestaan dan ook behoorlijke meningsverschillen tussen de partijen. Ouwehand (PvdD) pleit voor het voorzorgprincipe: veiligheid altijd voorop. Smaling, Bruins (ChristenUnie) en Van Tongeren willen dat de winning zo snel mogelijk op het, door toezichthouder SodM genoemde, veilige niveau van 12 miljard kuub gas komt. Maar volgens Jan Vos en Van Veldhoven is het niveau van 12 miljard kuub een eigen leven gaan leiden. Zij vragen daarom om meer onderzoek naar wat echt een veilig niveau is.

Kamp: ‘Winning kan niet zomaar gestopt’
De gaswinning is in de afgelopen jaren al teruggebracht tot 24 miljard kuub per jaar, zegt Kamp. De leveringszekerheid maakt dat de winning niet zomaar kan worden gestopt: veel huishoudens en bedrijven in Nederland en omringende landen zijn afhankelijk van het Groningse gas. Hij verwacht dat de winning kan worden afgebouwd tot 7 miljard kuub in 2029. (…)

Schadeafhandeling moet veel beter
De afhandeling van schadeclaims, het herstel van aardbevingsschade en de versterking van woningen verlopen trager dan verwacht. Er is een enorme bureaucratie opgetuigd, zegt Klever (PVV), maar de mensen zitten nog steeds in beschadigde woningen. Stel een rechtsbijstandsfonds in, zeggen Bruins en Van Tongeren, dat de juridische kosten van Groningers vergoedt.
Kom met een “generaal pardon”, suggereren verschillende woordvoerders, zodat alle schademeldingen snel worden afgehandeld. Maar Kamp vreest dat men misschien meer schade zal claimen dan er is.
Kamp wil de positie van de Nationaal Coördinator Groningen versterken. Het samenwerkingsverband van twaalf Groninger gemeenten, de provincie en de rijksoverheid moet meer doorzettingsmacht krijgen, zodat de problemen effectiever aangepakt kunnen worden.

Uitkoopregeling
Bewoners die weg willen uit het aardbevingsgebied, moeten die mogelijkheid krijgen. De huidige uitkoopregeling is te beperkt, vinden Smaling en Klever. Het lukt mensen door de dreiging van aardbevingen niet om hun huis voor een redelijke prijs te verkopen.
Kamp wil de evaluatie van de bestaande uitkoopregeling afwachten en op basis daarvan een beslissing nemen over een eventuele nieuwe regeling. (…)’

Tekst belangrijkste motie

De volledige tekst van de belangrijkste motie:
‘(…) De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende:

• dat Groningen een dringend appel heeft gedaan op de landelijke politiek om de positie van de door gaswinning getroffen Groningers te verbeteren;
• dat de aardgaswinning in Groningen catastrofale gevolgen heeft gehad;
• dat de vaststelling en afhandeling van de mijnbouwschade door de NAM vaak slecht is verlopen, waardoor gedupeerden tot eindeloos en machteloos afwachten werden veroordeeld;

spreekt uit:

• dat de gaswinning verder teruggebracht moet worden;
• dat de NAM uit het proces van schadeafhandeling moet worden gehaald, onverkort de wettelijke aansprakelijkheid van de NAM conform de Mijnbouwwet;
• dat er een uitkoopregeling moet komen voor iedereen die het gebied wil verlaten;
• dat alles in het werk moet worden gesteld om het vertrouwen van de Groningers terug te winnen,

en gaat over tot de orde van de dag.(…)’

De motie werd ondertekend door Jan Vos (PvdA), Remco Bosman (VVD), Reinette Klever (PVV), Eric Smaling (SP), Agnes Mulder (CDA), Stientje van Veldhoven (D66), Eppo Bruins (ChristenUnie), Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), Elbert Dijkgraaf (SGP), Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren), Norbert Klein (Klein) en Henk Krol (50plus).
De motie werd dus niet ondertekend door Groep Kuzu/Öztürk, Groep Bontes/Van Klaveren, Houwers, Van Vliet, Monasch.
De Kamer stemt op 21 februari over deze en de andere ingediende moties. Voor bovenstaande motie is de stemming een formaliteit, gezien de brede ondertekening.

Geen getal in de motie

Uit het verslag van de Volkskrant
‘(…) De eendracht kwam alleen tot stand omdat Vos geen concreet getal over de vermindering van de gaswinning in zijn motie zette. Daarover bestaat onenigheid. De VVD bijvoorbeeld benadrukte opnieuw dat het dichtdraaien van de gaskraan er niet toe mag leiden dat ‘mensen in de kou komen te zitten’. (…) Namens het kabinet hield minister Kamp van Economische Zaken donderdag vast aan het eerdere kabinetsbesluit dat de NAM toestaat om de komende vijf jaar nog 24 miljard kuub gas per jaar uit de Groningse bodem te halen. Voor daarna voorziet hij een jaarlijkse vermindering van 2 miljard kuub per jaar. Sneller minderen wil hij ook niet, omdat hij vreest daarmee het aardbevingsrisico juist weer te vergroten. (…)’

‘Een dure plicht voor het volgende kabinet’

Uit het verslag van het Dagblad van het Noorden
‘(…) ,,Een dure plicht voor het volgende kabinet”, noemde Jan Vos de uitvoering van zijn motie die werd gesteund door een groot deel van de partijen in de Tweede Kamer. (…)
De Kamer wil dat de gaswinning wordt teruggebracht en dat de bewoners van het bevingsgebied kunnen worden uitgekocht als zij willen verhuizen. Ook mag de NAM geen partij meer zijn in de afhandeling van de bevingsschade. Het is onbekend wanneer deze maatregelen moeten zijn doorgevoerd.

Reactie Kamp
Minister Kamp (VVD) beloofde de motie te bespreken in het kabinet maar bleef terughoudend over de uitvoering ervan, dit vanwege de naderende Tweede Kamerverkiezingen. ,,We moeten kijken hoe we naar deze motie kunnen handelen vanuit de politieke situatie die na de verkiezingen is ontstaan.” (…)’

Uit het verslag van RTV Noord
‘(…) Even dreigde de bewindsman aan het einde van het gasdebat woensdag nog in aanvaring te komen met het parlement. Dat was toen hij wat minzaam reageerde op de motie van alle partijen. Na zijn toezegging dat hij tot de verkiezingen en in zijn demissionaire periode ‘in de geest van de motie zou handelen’, was de kou uit de lucht. (…)’

Bronnen
Tweede Kamer, eigen verslag debat, 15 februari 2017: Minder gaswinning en meer schadevergoeding voor Groningen
Tweede Kamer, woordelijk verslag van het debat, 15 februari 2017: Tweede Kamer, 53e vergadering, woensdag 15 februari 2017
De Volkskrant, 15 februari 2017: Kamer eensgezind: gaswinning Groningen komende jaren verder omlaag
Dagblad van het Noorden, 15 februari 2017: Minder gas, meer geld: ‘Dure plicht voor volgende kabinet’
RTV Noord, 15 februari 2017: Kamp laat gasmotie over aan volgend kabinet
Foto’s: still uit livestream Tweede Kamer, foto NAM