Nederlandse gascentrales in grote problemen
26 oktober 2015 – Door overcapaciteit, door de import van groene stroom uit Duitsland en door de lage kolenprijzen verkeren de gasgestookte elektriciteitscentrales in Nederland in grote problemen.
Vorige week ging de Rijnmondcentrale van Intergen (Rotterdam) al failliet. En vandaag kondigt GDF Suez via het FD aan ‘een of meer gasgestookte elektriciteitscentrales in Nederland [te] sluiten of in de mottenballen [te] zetten’: ‘De centrales verdienen amper de vaste kosten terug’, zegt GDF Suez. De oudste en minst efficiënte centrales zijn het eerst aan de beurt, maar GDF Suez kijkt noodgedwongen ook naar de modernere centrales.
Ook Essent bevestigt de problemen. De Nuon-centrales in Amsterdam en Eemshaven draaien de laatste tijd op slechts 15% van hun capaciteit.
Conclusies van Het Financieele Dagblad
Het Financieele Dagblad inventariseerde daarom de omvang van de problemen. De krant stuitte daarbij op een bijzondere ontwikkeling: het aandeel gas in de Nederlandse elektriciteitsproductie is in vier jaar tijd van 62% naar 48% gedaald, terwijl het aandeel steenkool steeg van 18% naar 29% (cijfers CBS).
In het FD spreekt energieadvocaat Iman Brinkman (Pels Rijcken) van een ‘perverse situatie’: ‘Het faillissement van de Rijnmondcentrale is het effect van de energietransitie in Nederland. Door de toename van groene stroom is de perverse situatie ontstaan dat er meer kolenstroom op de markt is gekomen, omdat die groene stroom duurdere gascentrales als eerste wegdrukt uit het energiesysteem.’
Het FD turft 19 gasgestookte centrales in Nederland. Eén is er al failliet. De vier van GDF Suez die in aanmerking komen voor sluiting/mottenballen zijn: Eemshaven, Bergum, Harculo, Lelystad.
Het FD: ‘Begin dit jaar stond al 15% van alle kolen- en gasgestookte elektriciteitscentrales in Nederland in de mottenballen. En dat percentage loopt de komende jaren naar verwachting verder op. In 2019 zal ruim een vijfde van alle conventionele centrales stilstaan met een gezamenlijk vermogen van meer dan 5 gigawatt. Pas in de jaren daarna verwachten stroomproducenten stilgezette centrales weer langzaam aan te kunnen opstarten. (…) Maar sommige energiebedrijven kunnen daar niet meer op wachten omdat zelfs de minimale onderhoudskosten nu al niet meer kunnen worden terugverdiend. ‘Dan moet je afwegen of je centrales helemaal wilt sluiten of zogenoemd koud of warm in de mottenballen wilt zetten. Bij die laatste optie houd je nog wel personeel in dienst. Het is de vraag of dat haalbaar is’, aldus de woordvoerder van GDF Suez.’
Arnoud Kamerbeek, CEO van DELTA, verzuchtte onlangs nog over de Sloecentrale in Vlissingen: ‘Waarom staat een gascentrale als deze stil, en blijven de milieuvervuilende kolencentrales doordraaien?
GDF Suez
Op de website van GDF Suez is over de plannen nog niets te lezen. Over de centrale in Lelystad valt op de website bijvoorbeeld ng te lezen: ‘Ook de Maxima-centrale in Lelystad hoort tot de wereldtop als het gaat over schoon energie opwekken. Deze centrale is in 2010 in gebruik genomen en heeft twee ultramoderne en zeer efficiënte STEG (stoom en gas) eenheden. De eenheden hebben een totaal opgesteld vermogen van 878 MW en een hoog rendement van bijna 60 procent. De centrale kan jaarlijks 1,6 miljoen huishoudens van energie voorzien.’
Grote verandering in tien jaar
Hoe sterk de situatie veranderd is, blijkt als je naast de conclusie van het FD een rapport van TenneT legt van tien jaar geleden. Toen schreef TenneT nog over de te verwachten situatie tot 2012: ‘De laatste jaren lijkt er een duidelijke verbetering te zijn gekomen in het investeringsklimaat voor nieuwe elktriciteitscentrales. Vrijwel alle grote spelers in Nederland zijn op dit moment de mogelijkheden voor nieuwbouw van centrales aan het onderzoeken. Het betreft hier voor het merendeel nieuwbouw van gasgestookte centrales, maar ook de kapitaalintensievere kolencentrale is weer in beeld.’
Bronnen
Het Financieele Dagblad, 26 oktober 2015: GDF Suez gaat aantal gascentrales sluiten (registratie)
Het Financieele Dagblad, 26 oktober 2015: Gascentrales in voortbestaan bedreigd (registratie)
TenneT, december 2005: Kwaliteits- en Capaciteitsplan 2006-2012 (pdf, 133 pag., zie pag. 52)
Foto: GdF Suez-centrale Leystad
