Raad van State: ‘Besluit kolencentrales onzorgvuldige gelegenheidswetgeving’

8 april 2016 – Piet Hein Donner, vicepresident van de Raad van State, vindt dat het kabinet zich rond de kolencentrales schuldig heeft gemaakt aan onzorgvuldige gelegenheidswetgeving.

Deze week publiceerde de Raad van State zijn jaarverslag en bij die gelegenheid bekritiseerde vicepresident Piet Hein Donner de politieke neiging om besluiten snel in werking te laten treden. En hij noemde tegenover het Nederlands Dagblad de besluitvorming rond de kolencentrales als voorbeeld.

Uit het artikel van het Nederlands Dagblad
160408-Donner‘(…) Volgens Donner is met snelheid op zich niets mis, mits die niet ten koste gaat van zorgvuldigheid in wetgeving. En dat laatste is met regelmaat het geval. ‘Het beroep op een regeer- of ander akkoord, “zo hebben we dat nu eenmaal besloten”, is geen argument’, zegt Donner. Het kabinet is als besturende macht geroepen het algemeen belang te behartigen. Hij noemt als voorbeeld het Energie Akkoord. De aanvankelijke afspraak om verouderde kolencentrales te sluiten, was in strijd met de regels van de mededingingswet, oordeelde de Autoriteit Consument en Markt. Vervolgens stelde het kabinet nadere rendementseisen aan de energiecentrales, die alleen golden voor de twee kolencentrales. ‘Dat is gelegenheidswetgeving’, oordeelt Donner. (…)’

En uit het persbericht van de Raad van State over de inleidende beschouwing in het Jaarverslag
‘(…) Rechtsbescherming stelt grenzen aan het verschijnsel van besluitvorming bij akkoord. De afspraken moeten immers vertaald worden in beleidsregels, verordeningen en besluiten die door de rechter kunnen worden getoetst. Het bestuur kan als partij bij onderhandelingen daarom nooit geheel waarborgen dat afspraken volledig kunnen worden uitgevoerd. Weliswaar lijkt een uitweg te zijn afspraken in wetgeving te vertalen, zodat deze niet door de rechter kunnen worden getoetst. Dit miskent echter dat de eisen die aan wetgeving worden gesteld, veelal voortkomen uit internationale verplichtingen. Daaraan kan de rechter wél toetsen. Partijen die bij onderhandelingen niet hun zin hebben gekregen, kunnen de uitvoering van hun onwelgevallige afspraken via de rechter dan alsnog blokkeren. Daarom is bepleit om de uitkomst van complexe besluitvorming een juridische uitzonderingspositie te geven en zo de bereikte afspraken veilig te stellen. Het zal de betrokkenheid bij onderhandelingen over een akkoord versterken, maar het impliceert ook dat het concrete geval gaat prevaleren boven de algemene regel. Dat gaat ten koste van rechtseenheid en rechtsgelijkheid.
Een ontwikkeling waarbij in wet- en regelgeving en besluitvorming rechtswaarborgen en rechtseenheid ondergeschikt worden gemaakt aan het streven naar resultaat en overeenstemming, leidt onvermijdelijk tot een toenemende confrontatie van recht en maatschappelijke dynamiek voor de rechter. Dat is geen goede ontwikkeling.

Bronnen
Nederlands Dagblad, 6 april 2016: ‘Snelle besluitvorming gevaar voor rechtsstaat’ (via Blendle)
Raad van State, persbericht, 5 april 20126: De rechtsstaat moet geen sluitpost zijn van besluitvorming
Foto Nuon kolencentrale Amsterdam Hemweg (foto Nuon)
Foto Donner: still uit RTL Nieuws-reportage

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.