Vlaamse regering zegt ‘neen’ tegen grote biomassacentrale

6 mei 2016 – Afgelopen maandag zei de Vlaamse regering ‘neen’ tegen de plannen voor een enorme biomassacentrale aan de haven van Gent. Bij een ‘ja’ had het jaarlijks 100 mln euro aan subsidiegeld gekost, 15 jaar lang. Maar de voor- en tegenstanders van het besluit blijven zich roeren.

De centrale (‘BEE Power’) zou 215 megawatt aan energie gaan leveren en de grootste biomassacentrale van de wereld zijn. De plannen waren al zeer ver gevorderd en wachtten alleen nog op een ‘ja’ m.b.t. de subsidie.
Een tweede project waarbij de kolencentrale van Langerlo wordt omgebouwd tot biomassacentrale rekent ook op de subsidie. Mogelijk moet die centrale sluiten als de subsidie ook daar niet doorgaat.

Vlak vóór de beslissing over BEE Power genomen werd, opende de Vlaamse liberale partij Open Vld de aanval op biomassa: ‘Miljardensubsidies voor biomassa zijn waanzin. Slecht voor de portemonnee en bedrog voor het milieu.’ En de liberalen kregen daarbij de steun van de meeste milieuorganisaties: biomassa in zulke grote hoeveelheden is helemaal niet duurzaam en we kunnen die subsidie (meer dan 4 miljard) beter besteden aan wind- en zonne-energie.

De regering luisterde dus goed naar de liberalen en naar de milieubeweging, maar de discussie is allerminst verstomd.
De ondernemers die betrokken waren bij de plannen voor de BEE Power reageerden overigens in eerste instantie nogal laconiek: “You win some, you lose some”. Een dag later kwamen zij met een uitvoerige (en boze) reactie (zie onderaan deze pagina).

‘Het is een fout besluit’

‘Vlaanderen kan zonder biomassa de doelstellingen voor hernieuwbare energie niet halen’
‘Vandaag is 48 % van de hernieuwbare energie in Vlaanderen afkomstig van biomassacentrale. Met het oog op de doelstellingen inzake hernieuwbare energie – tegen 2020 moet 13 procent van onze energie hernieuwbaar zijn – is biomassa vandaag het meest efficiënt. Biomassa vervangen door windenergie zou tegen 2020 een verviervoudiging betekenen van het aantal windmolens. Vlaanderen kan niet zonder biomassa om doelstellingen voor hernieuwbare energie te realiseren.’
Francies Van Gijzeghem van de Organisatie voor Duurzame Energie (ODE)

‘Biomassa is ook een belangrijke bron van warmte’
‘Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Verenigd Koningkrijk en Nederland zijn reeds lang overgeschakeld zijn naar het aanmoedigen van biomassaprojecten voor opwekking van warmte of voor een gecombineerde opwekking van warmte en elektriciteit (biomassa cogeneratie). Subsidies om met biomassa enkel nog elektriciteit op te wekken bestaan er niet meer.’
Jef Mestdagh, van het bedrijf Vyncke dat biocentrales ontwerpt en bouwt

‘Het houdt geen rekening met het verschil tussen groot en klein’
‘Het ontbreekt in de discussie over biomassa de nodige nuance tussen de twee grote biomassacentrales en de vele kleinere installaties in Vlaanderen. In veel gevallen gaat het om lokale biomassa-restafval ‘van eigen kweek’. In totaal staan er een 40-tal grote vergistingsinstallaties die decentraal in Vlaanderen zijn opgesteld, een 80-tal kleinschalige in landbouwbedrijven en een 5-tal verbrandingsinstallaties voor houtafval. Die zorgen nu al voor een elektriciteitsproductie voor omgerekend meer dan 460.000 gezinnen. En ze maken ook groene warmte die lokaal verbruikt wordt. Meer nog, het gaat over de nuttige verwerking van biologisch afval (mest en voedingsafval) dat voordien uitgereden werd op het land. Bovendien zorgt de verwerking van biomassa voor 80% tot 90% besparing in CO2-uitstoot.’
Warmtenet Vlaanderen / Organisatie voor Duurzame Energie (ODE) 

‘Biomassa heeft veel voordelen boven wind en zon’
‘Biomassa zorgt wereldwijd voor 70 tot 80 procent van de hernieuwbare energie. En dat zal ook zo zal blijven. Biomassa heeft veel voordelen tegenover windmolens of zonnepanelen, want je kan bijvoorbeeld dag en nacht continu draaien en dat zonder al te veel hinder. Een belangrijke voorwaarde is wel dat de grondstof duurzaam moet zijn.’
Wim Soetaert, hoogleraar Universiteit van Gent

‘We hebben zelf heel veel biomassa’
‘De term biomassa moet genuanceerder bekeken worden dan de vele one liners van het voorbije weekend. Wist je dat slechts 57% van een boom gebruikt kan worden voor materiaaltoepassingen? Wist je dat het vele hout dat momenteel naast onze wegen ligt, veelal gewoon versnipperd wordt, blijft liggen en hierdoor ook CO2 uitstoot? Wist je dat de verbranding van biomassa, inclusief alle transport minimum 78% minder CO2 uitstoot dan fossiele brandstoffen? Vind je het wel oké dat onze fossiele brandstoffen uit o.a. Rusland en het Midden-Oosten komen? Wist je ook dat er vandaag in Vlaanderen bergen biomassa (houtstof en houtresten) beschikbaar zijn, maar deze niet gebruikt kunnen of mogen worden voor energietoepassingen?’
Ben Segers, voorzitter van het bio-energieplatform

‘Meer fossiel of meer kernenergie’
‘Biomassa stilleggen betekent inderdaad meer fossiele of ouderwetse energieopwekking. Zo gaan we achteruit en het is alles behalve duurzaam. De overheid heeft een formeel engagement getekend om het klimaat tegen 2020 een stuk in de goeie richting te duwen.’
Francies Van Gijzeghem, projectleider Bio-Energie platform

‘Het is een goed besluit’

 ‘Doorgaan. Nu ook de centrale in Langerlo stoppen’
‘We vragen dat de regering op hetzelfde elan doorgaat en ook de biomassacentrale van Langerlo een halt toeroept.’
Sara Van Dyck van Bond Beter Leefmilieu

‘Weg nu vrij voor een echt duurzaam energiebeleid’
‘Met de beslissing om geen steun toe te kennen aan de dure en vervuilende biomassacentrale van Gent, ligt de weg vrij voor een echt duurzaam energiebeleid. De nieuwe minister van Energie kan tonen dat het menens is door ook de overbodige en vervuilende biomassacentrale van Langerlo te stoppen.’
Joeri Thijs, Greenpeace

‘Biomassa kan nooit zonder subsidie’
‘Biomassa is een slecht idee. De centrales van Gent en Langerlo zijn een straatje zonder einde. Ze zijn duurder en vuiler voor het milieu dan zon en wind én kunnen nooit zonder subsidie. Zodra de subsidietermijn afloopt, is het met die productie gedaan of zal men opnieuw aankloppen bij de overheid voor subsidies. Voor zonne-energie bij particulieren is de subsidie nul euro. Windenergie kost zo’n 80 procent van de kosten van biomassa. Bovendien kan windenergie op termijn wel zonder subsidies verder.’
Guido Camps (ex-topman CREG)

Reactie Belgian Eco Energy (BEE)

Uit een reactie van BEE op 4 mei 2016
‘(…) Het project zou niet duurzaam zijn
Wij hebben sinds de start van de ontwikkeling van het project zeer veel tijd en moeite geïnvesteerd in de zoektocht naar duurzame biomassa. In de concessie overeenkomst met de stad Gent en het Havenbedrijf en in de vergunning werden zeer strenge duurzaamheidscriteria gedefinieerd waaraan onze biomassa dient te voldoen. Zo gebruiken wij voornamelijk ‘invader bush’. Dit zijn invasieve gewassen die niet thuishoren in bvb Afrika en die een probleem vormen voor de savanne en de plaatselijke fauna, flora en landbouw, gezien het een groot gedeelte van het voorradige bodemwater opslorpt.
Bovendien is Bee Power Gent (BPG) een innovatief concept en worden de laatste technieken gebruikt voor een uiterst efficiënte energiecentrale. General Electric noemt het project in de internationale pers haar ‘Vlaggeschipproject’ en het project ontving recent de global award voor ‘Beste Biomassa Project van 2016’

(…) Biomassa zou een dure productietechnologie zijn
Het Vlaams Energie Agentschap heeft zeer nauwgezet en op basis van alle contracten het steunniveau bepaald. Er kan dus geen enkele sprake zijn van over-subsidiëring. Integendeel, er is zelfs een extra aftopping voorzien. Dat BPG toch rendabel is, is te danken aan ver doorgedreven innovatie op gebied van technische efficiëntie, hoog aantal draaiuren, verregaande kostenbeheersing en keuze van duurzame en kostenefficiënte biomassa, verzekerd door lange termijn ondersteuning van de industriële partners Veolia en General Electric. De media refereert vaak de totale steun, maar dat is misleidend. Een veel logischer maatstaf (ook algemeen gebruikt in de sector) is de steun per geproduceerde eenheid groene stroom. Voor BPG bedraagt de steun per geproduceerde MWh aanzienlijk minder dan zowat alle andere energievormen, inclusief nucleaire energie. Zeker als de gehele levensduur van een project of technologie in rekening wordt gebracht. (…)’

Bronnen
NewsMonkey, 2 mei 2016: Vlaamse regering neemt beslissing zonder bevoegde minister: biomassacentrale komt er niet
De Morgen, 3 mei 2016: Geschrapte biomassacentrale: “You win some, you lose some”
BEE, 4 mei 2016: Bee Power Gent en de toekomst van BEE

Zie ook
FluxEnergie, 2 mei 2016: In Vlaanderen verzet tegen biomassa: ‘Milieubedrog en slecht voor portemonnee’
Foto: biomassa-opslag bij Belgian Eco Energy (BEE) (foto: Solutions & Co)
Illustratie 2: BEE, foto 3: Essent