Hoogkerk: ‘PowerMatching’ wérkt en bespaart veel geld

17 september 2015 – Het dagblad Trouw heeft een mooie reportage over een familie die al jaren meewerkt aan een experiment met een smart grid.

Schermafdruk 2015-09-17 08.06.11De familie Roossien is een van 42 huishoudens in Groningen in dat experiment. Alle huishoudens hebben zonnepanelen en samen hebben ze ook een windmolen. De essentie van het experiment is dat de huishoudens met een ‘PowerMatcher’ zoeken naar een balans tussen vraag en aanbod van stroom. Als er weinig zon is, doe je de was niet op dat moment. De PowerMatcher regelt het automatisch, maar gebruikers kunnen de keuze van het systeem altijd overrulen. Het reguleren gebeurt via een prijsmechanisme: is er veel stroom dan daalt de prijs, is er weinig stroom of veel vraag dan stijgt de prijs. Je kunt de wasmachine in het systeem zo instellen dat hij alleen draait als de stroomprijs laag is. Een bijkomend effect is dat de gebruikers als vanzelf beter op hun energieverbruik gaan letten.
Het experiment in Groningen wordt begeleid door TNO. Onderzoeker Joost Laarakkers van TNO was betrokken bij de ontwikkeling van het systeem. ‘In de toekomst zijn koelkasten, elektrische auto’s en wasmachines zelf slim, waardoor zo’n extra kastje niet nodig is’, zegt Laarakkers tegen Trouw.

Het systeem in Groningen draait, na wat aanloopproblemen, nu al jaren smetteloos. Op zo’n dertig locaties in Nederland worden vergelijkbare experimenten gedaan. Een opschaling naar hele woonwijken of steden kan technisch al wel, maar de wet- en regelgeving zit nog dwars.

Inzet slimme energiesystemen kan 3,5 miljard euro opleveren
Uit een bericht van TNO uit april toen een verslag over het experiment verscheen
Schermafdruk 2015-09-17 08.10.30‘(…) Het inzetten van slimme energiesystemen in de consumentenmarkt levert één tot drie-en-een-half miljard euro op. Dat blijkt uit onderzoeken uitgevoerd in PowerMatching City, het eerste demonstratieproject ter wereld waarin een slim energienet (smart grid) in de praktijk is geïmplementeerd. Slimme energiesystemen maken het mogelijk om de vraag naar en het aanbod van energie op elkaar af te stemmen. Dit wordt steeds belangrijker vanwege de energietransitie waarbij het aandeel van wind- en zonne-energie in het energieaanbod toeneemt. De toename van duurzame energie uit wind en zon leidt tot een steeds groter fluctuerend aanbod aan elektriciteit. Dit aanbod is immers afhankelijk van het weer en daarmee slechter voorspelbaar. Slimme energiesystemen regelen deze verschillen weg doordat ze vraag en aanbod van energie continu op elkaar afstemmen. Dit wordt flexibiliteit genoemd. Om antwoorden te krijgen uit de praktijk over de energietransitie werd het consortium PowerMatching City opgericht waarvan TNO partner is. Door het consortium werd in 2009 de proeftuin PowerMatching City in Hoogkerk, Groningen opgezet. In de tweede fase van deze praktijkproef die in 2011 is gestart, ondervonden de bewoners van 40 huishoudens het leven in een wijk met een duurzame energievoorziening. De bewoners beschikten over zonnepanelen, micro warmtekrachtcentrales en warmtepompen waarbij met behulp van zonkracht, gas en aardwarmte eigen elektriciteit werd opgewekt en water verwarmd. Daarnaast werd door de inzet van slimme software elektriciteit gedeeld met de buren of werden huishoudelijke apparaten aangezet op momenten dat energie vanuit het lokale netwerk optimaal voorradig was. De resultaten van de tweede fase worden vandaag gepresenteerd op het eindsymposium in Groningen.

In PowerMatching City is aangetoond dat slimme energiesystemen technisch haalbaar zijn en dat flexibiliteit van economische waarde is voor onze samenleving. De opbrengsten in de consumentenmarkt kunnen oplopen tot drie-en-een-half miljard euro. Deze baten bestaan enerzijds uit het vermijden van investeringen voor nieuwbouw en onderhoud van energienetten door netbeheerders. Anderzijds kunnen energieleveranciers het gebruik van energie door klanten beter sturen, waardoor energie gunstiger kan worden ingekocht op groothandelsmarkten. Ook kunnen energieleveranciers decentraal opgewekte energie gebruiken om op lokaal niveau vraag en aanbod te matchen en zodoende kosten kunnen vermijden.

In het onderzoek zijn samen met bewoners twee energiediensten ontwikkeld die flexibiliteit mogelijk maken: ‘Slim kosten besparen’ stelde de bewoners in staat om de kosten voor hun energieconsumptie en energieopwekking zo laag mogelijk houden. ‘Samen aangenaam duurzaam’ voorzag in de behoefte van bewoners om als buurt zo duurzaam mogelijk te leven. De TNO ontwikkeling PowerMatcher, de slimme software, speelde daarin een sleutelrol en stemde vraag en aanbod van (duurzame) energie op elkaar af op basis van informatie die aanbieders en consumenten leverden. Opvallend element daarbij was dat er in de praktijkproef veel meer flexibiliteit aanwezig bleek te zijn dan op grond van eerdere studies was verwacht en dat vraag en aanbod van energie veel beter in balans konden worden gebracht. (…)’

Het consortium achter het experiment bestaat uit: projectpartners DNV GL, Enexis, Essent, Gasunie, ICT Automatisering, TU Delft, TU Eindhoven, de Hanze Hogeschool Groningen en TNO.

Bronnen
Trouw, 16 september 2015: Slim netwerk doet zelf de afwas (via Blendle)
TNO, 16 april 2015: Inzet slimme energiesystemen kan 3,5 miljard euro opleveren
TNO, Eindrapport PowerMatching City (pdf, 76,9 MB)
Website Powermatching
Zie ook:
FluxEnergie, 15 september 2015: ‘Stroomtarieven zullen van uur tot uur kunnen gaan verschillen’ (interview met André Jurjus van Netbeheer Nederland)
Foto’s: TNO

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.