240 kilometer hoogspanningskabels ondergronds in Randstad

Momenteel werkt de Nederlandse transmissienetbeheerder Tennet volop aan een 380 kV-verbinding tussen Vijfhuizen en Bleiswijk. Die maakt deel uit van de zogenaamde Randstad Noordring. Uniek is het ondergrondse deel ervan.

Met een lengte van 65 kilometer is dit het grootste project van Tennet in Nederland op land. Deze nieuwe hoogspanningsverbinding is niet alleen belangrijk voor de leveringszekerheid van elektriciteit in de Randstad maar ook om de elektriciteit van de in de Noordzee voorziene windparken te transporteren.

Er zijn nu op 78 locaties wintrackmasten geplaatst. Er volgen nog 35 nieuwe mastlocaties. Er zijn al 38 masten in gebruik genomen. Uiteindelijk zal de Randstad Noordring 151 masten tellen. Hij moet in het derde kwartaal van 2019 operationeel zijn.

Het grootste deel van de 380 kV-verbinding wordt, met de wintrackmasten, bovengronds aangelegd. Om ruimtelijke knelpunten in het tracé tussen Beverwijk en Bleiswijk op te lossen is voor het eerst wereldwijd over een lengte van 20 kilometer een ondergrondse 380 kV-kabel aangelegd. Deze ondergrondse verbinding van in totaal 20 kilometer is verdeeld over vijf tracés. Deze vijf tracés bestaan uit twaalf parallelle kabels waardoor de totale hoeveelheid 380 kV-kabel 240 km bedraagt. De eerste twee tracés tussen Delft en Pijnacker en bij de kruising met het Noordzeekanaal zijn al enkele jaren in bedrijf.

Sluitstuk van het Randstad-project is de verbinding tussen Vijfhuizen en Bleiswijk waar op drie plaatsen de ondergrondse 380 kV-kabel is toegepast. Het laatste stukje tracé van circa twee kilometer ligt nu ook definitief onder de grond bij Rijpwetering. Van de 20 km 380 kV-verbinding ligt het grootste deel in sleuven op een gemiddelde diepte van ongeveer 2 meter. Op de plekken waar dit niet mogelijk is, bijvoorbeeld bij een kruising van een watergang, is de kabel op 10 tot 35 meter diepte geboord. De 380 kV-kabels wegen zo’n 50 kilo per meter.

Wereldwijd uniek

Deze ondergrondse 380 kV-verbinding moet op het hoogste spanningsniveau feilloos functioneren in een zwaar belast en vermaasd hoogspanningsnet. Daarom wordt het gedrag van deze kabels gemonitord en is er een internationaal onderzoeksprogramma opgestart door de Technische Universiteiten van Delft en Eindhoven in samenwerking met netbeheerders APG (Oostenrijk) en Tennet. Op basis van de eerste onderzoeksresultaten achten Tennet en het ministerie van economische zaken en klimaat een ondergrondse lengte van maximaal 20 kilometer verantwoord.

Stevin en Alegro

In België legt transmissienetbeheerder Elia tussen Zeebrugge en Zomergem (in de omgeving van Gent) de Stevinverbinding aan. Die moet de stroom, opgewekt in de offshore windparken in het Belgische deel van de Noordzee, van de kust naar het binnenland transporteren. De werken zullen in 2021 voltooid zijn. Van de Stevinleiding ligt er 35 km ondergronds, verdeeld over verschillende stroken van het traject. De langste strook heeft een lengte van 10 km.

Toch is de recordlengte van Tennet relatief. Onderzeese kabels zijn vandaag al veel langer. Die werken echter niet met de traditionele wisselstroom, maar met gelijkstroom. Onder het land is gelijkstroom (nog) niet vanzelfsprekend. Maar de Alegro-interconnectie tussen België en Duitsland –een project van Elia en het Duitse Amprion–, die in 2020 operationeel moet zijn, zal wel met gelijkstroom werken. Ze krijgt een lengte van 90 km.