Aanscherping EU CO2-emissiehandel verschillend beoordeeld

16 december 2016 – ‘De Europese emissiehandel wordt enigszins aangescherpt, maar de stappen zijn te klein’, zegt het ene commentaar. Nee hoor, het is een ambitieus resultaat, zegt het andere commentaar. Gisteren stemde de Milieucommisie van het Europese Parlement over de plannen voor een aanscherping van het EU Emissions Trading System (EU ETS).

De Milieucommissie was zelf tevreden over de uitkomst van de stemming en ziet het als een stevige kanttekening bij de voorstellen van de Europese Commissie.
Uit het persbericht van het Europees Parlement
‘(…) “After the Commission proposal, and 650 amendments tabled, today the Environment Committee has delivered a strong signal to the Council” said committee chair Giovanni La Via (EPP, IT). “I think that this was an ambitious yet balanced vote. We really need to implement the Paris agreement and meet our climate targets, without endangering the competitiveness of our industries”, he added.
“Today the Environment Committee delivered a welcome Christmas gift to all who care about climate change”, said rapporteur Ian Duncan (ECR, UK). “We have endorsed an agreement that honours our Paris commitments, while also protecting our vital industries. The journey has not always been easy but the commitment of my fellow MEPs who negotiated the dossier has been unstinting and I owe them all a debt of thanks”, he continued.
“Our next step in February to secure endorsement by the entire Parliament will be a challenge but after today’s vote I have greater confidence in the outcome. Time now for the Council to step up to the plate and get ready to bat for climate change” he added. (…)’

‘Ambitieus’
Jos Cozijnsen, zelfstandig adviseur emissierechten is op zijn website tevreden met het resultaat: ‘Al met al, een ambitieuzere CO2-markt met als gevolg hogere CO2-prijzen, terwijl de (efficiënte) industrie zijn bescherming houdt. (…) De reacties van de industrie zijn deels negatief, maar overwegend positief. Ambitieuzere politieke partijen milieuorganisaties zijn ontevreden, hoewel een goede stap is gezet, vinden zij.’

‘De stappen zijn te klein’
D66 is zo’n ontevreden politieke partij. D66-Europarlementarier Gerben-Jan Gerbrandy: ‘De Europese emissiehandel wordt enigszins aangescherpt, maar de stappen zijn te klein gezien de enorme urgentie van het klimaatprobleem en de kansen van schone technologie voor het bedrijfsleven. Ook in deze stemming worden nog te veel uitzonderingen ingebouwd voor verschillende industriesectoren en Oost-Europese landen, terwijl eigenlijk iedereen mee moet doen met de aanpak van klimaatverandering. Door de starre houding van het CDA en andere christendemocraten, zijn we niet tot een echte reparatie van het emissiehandelssysteem gekomen. De kosten van klimaatverandering zullen hierdoor alleen maar toenemen.’

‘Cadeau voor Europa’s grootste vervuilers’
GroenLinks ziet wel een verhoging van het ambitieniveau (‘een stap in de goede richting’) maar had een grondige revisie gewild.
Uit een persbericht van GroenLinks Europa
‘(…) “De uitkomst van de stemming stuurt niet aan op de grondige revisie die het falende ETS zo hard nodig heeft. Toch wordt er een aantal stappen gezet om het systeem op de rails te krijgen en enigszins in lijn te brengen met de afspraken onder het Parijsakkoord, maar daar tegenover staan veel cadeaus voor Europa’s grootste vervuilers,” aldus Europarlementariër Bas Eickhout, die bij de onderhandelingen aan tafel zit. “We hebben nog een lange weg te gaan voordat we een emissiehandelssysteem hebben dat Parijsakkoord-proof is, maar ik beschouw de uitkomst van vandaag als een stap in de juiste richting,” stelt Eickhout. (…)
Eickhout is erg te spreken over het feit dat de Milieucommissie de volledig overbodige gratis rechten voor de cementsector wil afschaffen. (…) Als het aan de Milieucommissie van het Europarlement ligt gaat nu ook eindelijk de internationale scheepvaartsector een steentje bijdragen. Die sector moet onder ETS gebracht worden omdat ze weigeren zelf met betekenisvolle maatregelen te komen.
“De christendemocraten proberen ETS te veranderen in een subsidieautomaat voor vervuilers. Dat is ze helaas aardig gelukt tijdens de stemming van vandaag”, moet Eickhout toegeven. Meer bedrijfssectoren kunnen straks gratis CO2-rechten krijgen. Daarnaast krijgen bedrijven ook nog eens 10 miljard extra compensatie voor stijgende energieprijzen. En grote vervuilers als staal en kunstmest krijgen vanaf 2021 nog meer bescherming dan nu al het geval is.
“Maar daar staat een flinke aanscherping van het ambitieniveau tegenover, wat zal zorgen voor prijsprikkels en innovatie in ETS”, zegt Eickhout. Door een groot overschot aan emissierechten is de prijs voor het uitstoten van een ton CO2 betekenisloos laag. De Milieucommissie heeft nu besloten om een deel van dit overschot te schrappen. De rest van het overschot zal extra snel opgenomen worden in een ‘reserve’. Eickhout: “Ik ben tevreden dat het daarnaast gelukt is om het totale plafond aan beschikbare CO2-rechten sneller naar beneden te brengen.” (…)’

De inhoud van de aanscherping

De hoofdpunten van de aanscherping van de Milieucommissie zijn:

• het schrappen van maximaal 1 mrd aan emissierechten in de volgende handelsfase (2021-2030) om zo de overschotten aan emissierechten te beperken;
• hogere jaarlijkse beperking van emissierechten (2,4 % per jaar i.p.v. de 2,2% die de Europese Commissie voorstelde);
• geen gratis rechten meer voor de Europese cementindustrie.

Een meer gedetailleerde samenvatting geeft Jos Cozijnsen op zijn website:
‘(…) Een overzicht van de aanpassingen van de CO2-markt na 2020, bedoeld om het CO2-doel van 40% in 2030 te halen:

• De Marktreserve haalt vanaf 2019 gedurende 4 jaar ipv 12% zoals voorgesteld, 24% van het overschot van emissierechten van de markt;
• Van het huidige overschot wordt 800 miljoen emissierechten in 2021 gecanceld; de 120 miljoen niet uitgedeelde rechten voor nieuwkomers komen ook niet beschikbaar;
• Het jaarlijks budget aan beschikbare emissierechten neemt vanaf 2012 jaarlijks ipv de voorgestelde 2,2% nu 2,4% af, dus jaarlijks 53 miljoen emissierechten minder (van 2012-2020 is dat minder, 1,72 per jaar), de zogenaamde “Linear Reduction Factor”;
• Sectoren die weinig importeren en exporteren naar gebieden buiten de EU krijgen voortaan geen gratis emissierechten meer en moeten naar de CO2-markt of veiling kopen. Hieronder valt bijvoorbeeld de cementsector.
• Aan de andere kant meer bescherming voor de industrie: 10 miljard € extra in een Fonds voor compensatie voor stijgende energieprijzen als gevolg van hogere CO2-kosten; maar de compensatie moet meer binnen EU geharmoniseerd worden. En een 12 miljard € Innovatiefonds voor de industrie, waaruit bijvoorbeeld CO2-afvang, -opslag en nu ook CO2-hergebruik gefinancierd wordt.
• Meer gratis rechten komen beschikbaar voor de industrie zoals staal en kunstmest: de Commissie wilde 57% van alle rechten veilen; het EP wil 52%, dus 5% meer gratis rechten.
• Minder gratis CO2-rechten voor de luchtvaartsector voor vluchten binnen de EU: van 85% gratis, naar 50%. De ‘afgepakte’ gratis rechten komen in het potje voor de industrie. En de scheepvaartsector moet ook onder het ETS komen als de VN Scheepvaart-organisatie IMO daar geen afspraak over maakt. (…)’

Bronnen
European Parliament, 15 december 2016: Environment MEPs for a stronger EU carbon market
Website Jos Cozijnsen (emissierechten.nl), 15 december 2016: Europees Parlement zet stap naar ambitieuzere CO2-markt
Website Gerben-Jan Gerbrandy, 15 december 2016: Milieucommissie Europees Parlement stemt in met bescheiden aanscherping Europese CO2-emissiehandel
GroenLinks Europa, 15 december 2016: Herziening Europese emissiehandel: ambitie gaat omhoog, maar vervuilers krijgen kerstcadeaus
Zie ook
FluxEnergie, 15 december 2016: Milieucommissie Europees Parlement kiest voor gedeeltelijke reparatie EU ETS
FluxEnergie, 15 december 2016: Cementindustrie verliest haar gratis emissierechten
Foto: FluxEnergie/© Paul Tolenaar.