Aardbevingen – NAM: ‘Versterking nodig voor 5.000 gebouwen’

Gepubliceerd op 17-11-2015 om 07:00

17 november 2015 – De NAM heeft de resultaten van risico-analyse van het aardbevingsgebied in Groningen gepubliceerd. Conclusie: slechts vijf- tot tienduizend huizen hoeven versterkt te worden.

Na uitgebreid onderzoek van de kans op aardbevingen en de gevolgen ervan, komt de NAM tot de conclusie dat slechts 5.000 gebouwen in het aardbevingsgebied in Groningen versterkt moeten worden. Dat moet gebeuren in de komende vijf jaar. In werkelijkheid zullen meer panden versterkt worden, tot 10.000, omdat lastig is met zekerheid te zeggen welke gebouwen de versterking nodig hebben. Deze nieuwe inschatting van de NAM is veel lager dan eerdere schattingen.

Ter vergelijking zette de NOS de eerdere schattingen op een rij:

50.000 in directe omgeving Loppersum (eerdere schatting NAM)
30.000 – 90.000 gebouwen (werkgroep ministerie van Economische Zaken)
152.000 van de in totaal 212.500 woningen in het gebied (provincie Groningen; een hogere schatting, omdat flats en appartementen ook zijn meegenomen)

De NAM stelt dat het grote verschil met eerdere schattingen komt door meer en betere kennis.

NAM-manager Martijn Kleverlaan in een bericht van de NOS
‘(…) “We baseerden ons in het verleden op ervaringen met natuurlijke aardbevingen elders in de wereld. Maar die zijn eigenlijk niet vergelijkbaar met de aardbevingen in Groningen. Die zijn veel ondieper en worden veroorzaakt door menselijk handelen. Als je iets niet zeker weet ga je niet allerlei aannames doen. Dan ga je aan de veilige kant zitten. Hetzelfde geldt voor de versterking van huizen. Tot de schudtesten wisten we te weinig en moesten we aannames doen, dan moet je aan de veilige kant gaan zitten. Die grote getallen hebben nooit in onze rapporten gestaan, die zijn een eigen leven gaan leiden.” (…)’

Kleiner aardbevingsgebied
Met het onderzoek, stelde de NAM het aardbevingsrisico bij. Dat aardbevingsrisico is de kans op een beving maal het gevolg (materiële schade, doden en gewonden) door die aardbeving. De kans op een beving schat de NAM nu veel lager in dan eerder. Onderzoeksbureau Deltares deed metingen in de ondiepe ondergrond en NAM verwerkte die gegevens in hun modellen. Ook kwam er meer informatie uit de gasvelden zelf. Het resultaat: het gebied met significante aardbevingsdreiging is kleiner dan tot nu toe gedacht, en komt overeen met de nieuwe KNMI-kaart voor grondbeweging, zo stelt de NAM in een bericht over het onderzoek. Die kaart van het KNMI, gepubliceerd in oktober 2015, is omstreden onder experts.

Kleverlaan in een bericht van de NOS
“We weten nu beter hoe hard de grond kan gaan schudden. Dat is een stuk minder dan we eind 2013 gepresenteerd hebben. Ook het gebied waar de aarde schudt, is kleiner, en dus ook het gebied waar je maatregelen moet nemen.”

Huizen minder snel kapot
Aan de andere kant gaan de huizen minder snel kapot dan eerder gedacht, stelt de NAM. In Italië werden typische Groningse huizen op een schudtafel gezet om te kijken wat er precies bij een aardbeving gebeurt.

Uit het rapport van de NAM
‘(…) Door de sterkte van Groningse bakstenen, metselwerk en een volledig huis voor het eerst op grote schaal te testen, is de kennis en het inzicht in de weerstand van gebouwen tegen grondbewegingen aanzienlijk verbeterd. Bouwmaterialen, vooral zoals die werden gebruikt in de jaren ’60 en ’70, blijken sterker dan in eerdere berekeningen aangenomen. Ook bepaalde typen huizen blijken in de praktijk sterker. (…)’

Hoe NAM tot de 5000 versterkte huizen kwam
Met een rekensom. De Commissie Meijdam, die minister Kamp adviseert hoe om te gaan met het risico van aardbevingen door gaswinning, stelt dat de veiligheid van inwoners in Groningen even groot moet zijn als die van andere Nederlanders. De kans dat iemand overlijdt door een aardbeving, mag per jaar gemiddeld 1 op 100.000 zijn.

Uit een kamerbrief van Kamp, 3 november 2015
‘(…) De commissie adviseert als veiligheidsnorm voor alle bouwwerken in het aardbevingsgebied – dus zowel nieuwbouw als bestaande bouw – een individueel risico van 10-5 per jaar (1 op de 100.000 jaar) te hanteren. Voor bestaande bouw is een niveau tussen 10-4 en 10-5 tijdelijk aanvaardbaar, mits binnen een redelijke termijn maatregelen worden genomen om het niveau van individueel risico van 10-5 te bereiken. De commissie stelt tevens dat het individueel risico van 10-4 in zoverre een grenswaarde behoort te zijn, dat gebouwen met een hoger individueel risico (dus bijvoorbeeld 10-3) met voorrang moeten worden versterkt. (…)’

Uitgaande van die norm, stelt de NAM dat – bij een productie van 33 miljard kubieke meter gas per jaar – 5000 woningen moeten worden versterkt. Zij vallen binnen de tijdelijk aanvaardbare risiconorm van 1 op 10.000, maar moeten verstevigd worden om aan de uiteindelijke veiligheidsnorm te voldoen (van 1 op 100.000).

Uit een bericht van de NAM
‘(…) Het is de verwachting dat de aantallen gebouwen (in de orde van enkele duizenden gebouwen per jaar) die versterkt moeten worden met de bestaande capaciteit binnen een acceptabel tijdschema kunnen worden aangepakt. Dankzij de nu beschikbare resultaten kunnen er bovendien betere prioriteiten worden bepaald in het versterkingsprogramma. Het gaat hier om een berekende waarde op basis van 60 verschillende typen Groningse gebouwen. Voor gebouwen die buiten deze typologieën vallen of gebouwen die door verbouwingen of achterstallig onderhoud niet meer aan een typologie of bouwnorm voldoen is onmiddellijk ingrijpen soms noodzakelijk, zoals in de afgelopen jaren een aantal malen is voorgekomen. In de praktijk zullen er dus meer gebouwen versterkt moeten worden dan theoretisch berekend kan worden. Dankzij de ruim 17.000 uitgevoerde straatinspecties en de inzichten uit de vele schademeldingen bestaat er echter nu ook al een goed beeld van de praktijksituatie in Groningen. Gebouwen waar groepen mensen samenkomen (scholen, zorgcentra, etc.) hebben bovendien reeds prioriteit in het versterkingsprogramma. (…)’