‘Eneco toont dat oude energiereuzen de transitie ook kunnen helpen’

Eneco eerste Nederlandse bedrijf binnen Science Based Targets initiative

Grote gevestigde energiebedrijven worden vaak gezien als krachten die de overstap van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen belemmeren, denkt promovendus Gebert Hengelaar, maar ze kunnen de transitie ook juist versnellen. Zonder de proactieve mindset van Eneco, was het EnergieAkkoord lang niet zo ambitieus geweest, stelt hij. 

Om tot een breed gedragen EnergieAkkoord te komen, nodigde het toenmalige Ministerie van Economische Zaken 47 betrokken partijen uit: energiebedrijven, banken, maatschappelijke organisaties. Om uit te vinden hoe die onderhandelingen nu precies waren verlopen, analyseerde Gebert Hengelaar 1345 krantenartikelen. In een promotieonderzoek voor de Rotterdamse School of Management (RSM) concludeert hij dat gevestigde energiereuzen niet alleen transities kunnen belemmeren, maar hun positie ook kunnen gebruiken om bestaande muren te doorbreken.

‘Incumbent’s curse’

Of ze dat ook doen, hangt voor een groot deel af van hun dominante mindset de ze hanteren, denkt Hengelaar. Op basis van zijn media-analyse onderscheid hij vijf dominante paradigma’s: ‘pro-decentralisatie’ (‘minder overheidsinvloed’), ‘pro-milieu’, ‘groene groei’ (‘duurzame groei leidt tot banen’), ‘schone fossiel’ en ‘pro-economie’. Aan de hand van hun dominante paradigma zoeken de energiebedrijven partners op met wie ze coalities kunnen sluiten.

uit thesis Gebert Hengelaar, RSM 2017
Figuur 6.4 Kernovertuigingen van de diverse coalities, zoals die naar voren komen uit de stellingnames van de grote gevestigde energiebedrijven – Gebert Hengelaar, RSM 2017

Terwijl grote energiebedrijven als Essent of Nuon vooral leken te geloven in ‘schone fossiel’, concludeert Hengelaar, was 84 procent van Eneco’s uitlatingen terug te voeren naar het ‘groene groei’ paradigma, een overtuiging die het bedrijf onder meer deelt met banken als Triodos en de ASN, en milieuorganisaties als GreenPeace. Eneco beperkte zich daarbij niet tot woorden: ook uit de veranderingen in hun portfolio, bleek dat het energiebedrijf haar investeringen actief verlegde.

RSM, Gebert Hengelaar 2017
Veranderende aandelen in de brandstofmix van Essent, Nuon en Eneco, 2010-1014 – Gebert Hengelaar, RSM 2017

Onverwachte partners

Juist door met onverwachte partners samen te werken, slaagde Eneco erin om in het definitieve EnergieAkkoord een veel groter aandeel wind op zee te bedingen, betoogt Hengelaar. Bovendien vonden de ‘groene groei’-partners aansluiting bij het gedachtengoed van de ‘pro-milieu’ coalitie, waardoor ze samen konden lobbyen voor maatregelen die eraan bij dragen dat gebouwen veel meer energie gaan besparen. Op het ministerie na, werd Eneco de meest aangehaalde gesprekspartner in de geanalyseerde media, en daarmee een belangrijke speler in het publiek debat.

In duurzaamheidstransities verdient de bijdrage van grote energiebedrijven een herwaardering ten opzichte van de recente publieke voorliefde voor startups, concludeert Hengelaar. De proactieve mindset van het leiderschap van Eneco verklaart waarom het bedrijf meer impact heeft op de transitie naar hernieuwbare energie dan Nuon en Essent, denkt hij. Het Nederlandse energiebeleid zou zulk proactief gedrag van gevestigde bedrijven meer moeten stimuleren. Het binnen het bedrijfsleven zo populaire “win – win” denken, mag wat Hengelaar betreft van tafel: het vormt een barrière voor radicale transformatie richting een duurzame economie.

Lees ook:

Bronnen:

Foto: Eneco

Auteur: Klaartje Jaspers

3 reacties op “‘Eneco toont dat oude energiereuzen de transitie ook kunnen helpen’”

Henk Noorderlicht|16.12.17|21:00

Productie groene stroom Eneco 2.5 TWh / Essent 10.6 TWh / E.On 25 TWh / Vattenfall 42.5 TWh / Engie 49 TWh. Bron: http://www.ce.nl/publicatie/elektriciteitsleveranciers_in_kaart._update_2016/1848 Wie is er nu de groenste?

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.