Europa’s duurzame sector zakt in. Wat te doen?

25 maart 2016 – Europa’s investeringen in duurzame energie zakten vorig jaar tot het laagste niveau in een decennium, aldus Bloomberg New Energy Finance. Wat kan Europa doen om de groene energiesector weer uit het slop te krijgen?

In 2010 werd 45 procent van de investeringen in schone energie nog in Europa gedaan. Dat was vorig jaar nog maar 18 procent, aldus Bloomberg New Energy Finance (BNEF) in een analyse. In 2011 investeerde Europa het meest (zo’n 132 miljard dollar), maar dat zakte vorig jaar met ongeveer 55 procent naar ongeveer 59 miljard dollar. Daarnaast zijn er in de top 10 van zonnepanelenfabrikanten geen Europese bedrijven meer te vinden en ook in de windturbinesector heeft Goldwind, een Chinese fabrikant, de toppositie overgenomen.

Liebreich in het artikel van BNEF
‘(…) The tragedy is that Europe lost its renewable energy mojo just as costs were plummeting to the point where green power is fully competitive without subsidies in more and more parts of the world. (…)’

BNEF voert verschillende redenen aan voor de inzakkende duurzame energiesector in Europa:

• door de groei van de investeringen in China, doet Europa het relatief minder goed. Maar dat is zeker niet de enige reden;
• de economische crisis en onzekerheid over het voortbestaan van de euro hebben mondiale beleggers doen twijfelen aan investeringen in groene energie in Europa;
• falend overheidsbeleid. Zo verstoorden terugleververgoedingen voor groene stroom in Duitsland, Spanje en Italië de energiemarkt, waardoor investeringen in duurzame energie terugliepen;
• veranderend overheidsbeleid. Dat tast het vertrouwen van investeerders aan. BNEF stipt dit punt zijdelings aan, met de terugleververgoeding die in Spanje ineens gestopt werd en Groot-Brittannië dat zijn subsidies ter bevordering van duurzame energie steeds verder liet teruglopen.

Wat te doen?
Maar wat kan Europa nu doen om de duurzame energiesector weer nieuw leven in te blazen?

RTL Z zette de belangrijkste ingrepen van BNEF op een rij
‘(…) Nieuwe technologie bedenken
Het klinkt eenvoudig, maar dat is het natuurlijk niet. De kennis die we hiermee zouden vergaren, kunnen we vervolgens weer exporteren naar het buitenland.
Gebruik de zee
Offshore windboerderijen kunnen een hoop energie opwekken, en op dit vlak liggen we nog ver voor op de concurrentie. Hierin zou nog veel meer geïnvesteerd kunnen worden en ook de mogelijkheid van getijdencentrales is nog onderbenut.
Financiële innovatie
Veel Europese banken en ontwikkelingsinstellingen hebben al ervaring opgedaan met alternatieve financieringsvormen voor groene energie, en die markt gaat de komende jaren alleen maar verder groeien.
Opslaan van energie
Het is een van de grote uitdagingen voor de sector: het is erg moeilijk om energie in grote hoeveelheden op te slaan. Veel bedrijven, zoals Tesla, Samsung en Dyson steken al veel geld in het ontwikkelen van mega-batterijen. Als je in de toekomst ook op industriële schaal energie zou kunnen opslaan, is dat een grote stap vooruit. Een van de problemen van wind- en zonne-energie is namelijk dat je er soms te veel van hebt en soms te weinig. Met een megabatterij zou je dat probleem kunnen oplossen. (…)’

Europese emissiehandelssysteem aanpakken
De Vlaamse website MO ziet vooral heil in een goed gebruik van het Europese emissiehandelssysteem. MO baseert zich op de studie ‘Transition to Clean Technology’ van onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en Harvard University.

Uit het bericht van MO
‘(…) Investeren in onderzoek en ontwikkeling is de beste manier voor schone energie om de concurrentie aan te gaan met de fossiele concurrent. (…) Op papier heeft de EU al een belangrijk instrument om die groene industriële revolutie mee te financieren: het Europese emissiehandelssysteem. Alleen gebeurt dat in de praktijk niet. (…)’

Het EU ETS faalt nu doordat er te veel emissierechten zijn, wat de prijs op CO2 doet dalen. Het systeem moet hervormd, maar dat zal nog lastig zijn, aldus MO, omdat Oost-Europese landen op de rem staan. Onder leiding van Polen, dat sterk afhankelijk is van kolen.
Toch moet Europa zijn best doen, want dan kan het weer voorop lopen in de groene technologie. Bij goed gebruik stimuleert het EU ETS bedrijven te kiezen voor CO2-arme opties.
‘(…) Er zit nog een andere bron van inkomsten in het emissiehandelssysteem. Het is de overheid die de emissierechten veilt aan bedrijven. Die inkomsten kan de overheid dus voor een groot deel inzetten om de nodige innovatie te stimuleren. (…) Als Europa nu de koe bij de horens vat, kan het in de nabije toekomst wereldwijd uitpakken met zijn cleantech. (…)’