Gerechtshof: Staat doet genoeg voor schonere lucht

AMSTERDAM - Milieudefensie plaatst samen met luchtwachters een verkeersbord dat waarschuwt voor ongezonde lucht langs de Stadhouderskade in Amsterdam. Op zeven plaatsen in Nederland werden borden geplaatst om aandacht te vragen voor de campgane recht op gezonde lucht. FOTO MARTEN VAN DIJL / MILIEUDEFENSIE

De Nederlandse staat hoeft niet meer te doen dan nu al gebeurt om de luchtkwaliteit in het land te verbeteren. Milieudefensie probeerde dat in een hoger beroep wel te bereiken. Maar het gerechtshof in Den Haag gaf de milieuorganisatie in deze kwestie ongelijk.

Milieudefensie (dat in deze zaak samen optrekt met Stichting Adem en een groot aantal privépersonen) vindt dat de Nederlandse Staat onvoldoende doet om te zorgen dat de lucht in Nederland schoner wordt. De organisatie stelt dat de luchtvervuiling gezondheidschade tot gevolg heeft die zorgt voor een kortere levensduur van mensen. Het gaat daarbij met name om luchtverontreiniging door fijnstof en stikstofdioxide. Milieudefensie wil dat Nederland voldoet aan de normen die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op dit vlak hanteert. Deze normen gaan verder dan wat in de Nederlandse wet staat en wat door  Europa wordt voorgeschreven.

Ruimte voor eigen afweging

“Het hof is het niet met Milieudefensie eens”, zo luidt de uitkomst van het hoger beroep. “De normen van de WHO zijn aanbevelingen, geen bindende voorschriften. De Staat handelt niet in strijd met de grondrechten op leven en gezondheid door deze aanbevelingen niet meteen in te voeren. Deze grondrechten, die verankerd zijn in het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens, laten de Staat ruimte om een eigen afweging te maken over het tempo waarin verdergaande maatregelen worden genomen. De Staat werkt overigens wel naar deze WHO-normen toe.”

Milieudefensie vindt verder dat Nederland te weinig doet om de Europese normen op het gebied van luchtkwaliteit te halen. Via de rechter wilde de organisatie afdwingen dat binnen zes maanden alsnog aan deze normen wordt voldaan. Maar ook die vordering wijst het hof af. De termijnen voor het voldoen zijn weliswaar verlopen en de staat had volgens het hof veel eerder met een plan moeten komen om de knelpunten aan te pakken.

Kijken naar de toekomst

“Maar bij het geven van een bevel moet de rechter niet kijken naar wat er in het verleden fout is gegaan, maar vooral naar de toekomst. De Staat heeft in 2018 een plan opgesteld om de resterende overschrijdingen versneld op te lossen. Dat was nadat de rechtbank Den Haag in een kort geding de Staat hiertoe op vordering van Milieudefensie had gedwongen. Milieudefensie heeft niet gezegd dat dit plan niet goed is. Dan is er voor de rechter geen reden om de Staat nog een bevel op te leggen. Het hof gaat er van uit dat de Staat dit plan nu echt gaat uitvoeren.”

Het hof wijst de vorderingen van Milieudefensie af. Normaal zou dit betekenen dat Milieudefensie de proceskosten van de Staat moet betalen. “Maar omdat de Staat pas gedurende de procedure bij het hof met zijn plan is gekomen, vindt het hof dat de Staat voor een deel ook ongelijk heeft. Daarom moet in dit geval iedere partij zijn eigen proceskosten betalen.”

Gezondheid beschermen

Anne Knol van Milieudefensie geeft de volgende reactie op de uitspraak: “Het hof is het met ons eens dat de Staat niet voldoende deed om de luchtkwaliteit te verbeteren”, zegt Anne Knol van Milieudefensie. “Dankzij het winnen van ons eerdere kort geding moest de overheid haar luchtkwaliteitsplan aanpassen. Daarom vindt het hof dat de overheid nu genoeg doet. Zonder deze rechtszaak had de overheid geen actie ondernomen. Wij vinden nog steeds dat de overheid meer moet doen om onze gezondheid te beschermen. Dus daar zullen we ons voor in blijven zetten.”

Auteur: Vincent Krabbendam

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.