Groene stroom gaat onderzees tussen Nederland en Denemarken

Dit weekend is de kabel van de onderzeese elektriciteitsverbinding die wordt aangelegd tussen Nederland en Denemarken wordt gelegd aan land gebracht in Eemshaven, in het uiterste noorden van Nederland. ‘Cobra’ is een initiatief van de Nederlandse en Deense hoogspanningsnetbeheerders Tennet en Energinet.dk. Met deze stroomkabel kan een het equivalent van een stad als Amsterdam van duurzame elektriciteit worden voorzien.

Vanaf het schip Ulisse op de Waddenzee werd de kabel via een eerder geïnstalleerde pijp in de dijk aan land getrokken. De volgende stap is het verbinden van de kabel met het converterstation dat een kilometer verderop in Eemshaven is gebouwd.

De aanleg van de Cobrakabel speelt een belangrijke rol in de verwezenlijking van de Nederlandse en Europese doelstellingen voor verduurzaming. Hij zorgt voor een betere uitwisseling van (duurzaam opgewekte) elektriciteit, een vermindering van de CO2-uitstoot, een meer geïntegreerde Europese energiemarkt en daardoor een dempend effect op de Europese elektriciteitsprijzen. Daarnaast draagt Cobra bij aan de netstabiliteit in Nederland en Denemarken en verdient de kabel zichzelf meer dan terug, doordat de transportcapaciteit wordt geveild bij energieleveranciers die op de internationale groothandelsmarkt actief zijn.

Kabelinstallatie

De Cobrakabel loopt tussen Eemshaven door het Duitse deel van de Noordzee naar Endrup in Denemarken. Kabelproducent Prysmian is verantwoordelijk voor de productie en installatie van deze 325 kilometer lange elektriciteitskabel. Hij heeft een aluminium geleider met doorsnede van 2.500 mm², goed voor een transportvermogen van 700 megawatt (MW), op een spanningsniveau van 320 kV gelijkspanning. De diameter van een enkele kabel is 147 mm. De kabelverbinding bestaat uit twee gebundelde hoogspanningsgelijkstroomkabels die vanaf een speciaal kabellegschip minimaal 1,5 meter in de bodem van de Noordzee wordt gelegd. De verbinding wordt uitgevoerd als een hoogspanningsgelijkstroomkabel, omdat er dankzij deze gelijkstroomtechniek weinig verliezen optreden bij elektriciteitstransport over lange afstanden en er dus vrijwel geen stroom verloren gaat.

Midden volgend jaar wordt het laatste kabeldeel van 20 kilometer gelegd in het Nederlandse en Duitse Waddenzeegebied. Na een testperiode zal de complete kabelverbinding in het derde kwartaal van 2019 in bedrijf zijn.

Converterstation

Twee converterstations op land, één in Nederland en één in Denemarken, zijn nodig om de kabel aan te kunnen sluiten op het Nederlandse, respectievelijk Deense hoogspanningsnet. In de converterstations wordt de elektriciteit worden omgezet van gelijkstroom naar wisselstroom en vice versa. De transformator in Eemshaven past de spanning van de converter (320 kV) aan die van het Nederlandse net (380 kV) aan, de Deense converter doet hetzelfde voor het Deense net (400 kV).

Overige onderzeese elektriciteitskabels

De Cobrakabel is niet de eerste onderzeese elektriciteitsverbinding die Tennet aanlegt. In 2008 realiseerde het de NorNed-kabel tussen Nederland en Noorwegen (capaciteit: 700 MW, lengte: 580 km) en in 2011 de BritNed-kabel tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk (capaciteit: 1.000 MW, lengte: 260 km). Vandaag legt Tennet ook NordLink aan, een onderzeese kabel tussen Duitsland en Noorwegen. Die krijgt een capaciteit van 1.400 MW en zal naar verwachting in 2020 gereed zijn.

Eemshaven datahaven

Groningen Seaports, dat de haven van Eemshaven beheert, meldt tevreden dat de aansluiting van de Cobrakabel is de positie van de Eemshaven als datahaven verder versterkt. Een van de onderdelen van Cobra is een glasvezelkabel voor het snelle transport van data. Die kabel bezorgt Tennet en Energinet.dk technisch informatie over de elektriciteitskabel. Daarvoor is niet al zijn capaciteit nodig. De overblijvende capaciteit op deze glasvezelkabel wordt vermarkt.

Groningen Seaports wil de Eemshaven uitbreiden om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar bedrijfsterreinen in de Eemshaven, vooral van datacenters en andere IT-gerelateerde bedrijven. Afgelopen week heeft de Raad van State het bestemmingsplan Zuidoosthoek onherroepelijk verklaard. Dit plan voorziet in een uitbreiding van de lokale bedrijventerreinen met ongeveer 165 hectare, voor de vestiging van bedrijven gericht op computerservice en informatietechnologie, inclusief datacenters met bijbehorende energievoorzieningen, en van bedrijven gericht op assemblage van computers, randapparatuur en software voor ten hoogste 50% van de gronden.

Windturbines

Het plan maakt daarnaast voor het hele gebied de aanleg van energie-infrastructuur mogelijk, waaronder convertorstations en windturbines. Het plan voorziet in de bouw van in totaal zes nieuwe windturbines met een tiphoogte van maximaal 200 m. Eemshaven Zuidoost maakt deel uit van één van de drie concentratiegebieden die zijn aangewezen voor grootschalige windparken in de provincie Groningen. De windturbines gaan daarmee behoren tot een toekomstig windpark in de Eemshaven.

Er is al een omgevingsvergunning uitgereikt voor de bouw en uitbating van vijf windturbines in Eemshaven Zuidoost. De turbines mogen samen een vermogen hebben van maximaal 22,5 MW.