Hoe fout is het stoken van hout?

Gepubliceerd op 15-02-2016 om 07:15

Hoe fout is het stoken van hout?

15 februari 2016 – Wie vanaf vandaag een ‘duurzame houtkachel’ koopt, kan daarvoor een subsidie krijgen. Niet van de overheid maar van de haardenfabrikanten. Hoe zit dat?

Het wordt steeds duidelijker dat aan het stoken van een open haard forse nadelen zitten, vooral m.b.t. de gezondheid. Volgens het Longfonds heeft één op de tien Nederlanders last van de rookgassen.
Toch worden in Nederland zo’n 750.000 open haarden en houtkachels regelmatig gestookt. Vaak ‘voor de gezelligheid’.
De overheid moedigt daarom terughoudendheid aan en geeft zelfs voorlichting over verantwoord hout stoken.
Maar ook de overheid heeft een stimuleringsregeling. Via de ISDE-regeling (Investeringssubsidie duurzame energie) kun je ook overheidssubsidie krijgen op houtkachels die pellets stoken, kleine brokjes geperst hout. De regeling geldt overigens alleen voor de allerschoonste kachels. Maar het blijft ongezond, vindt het Longfonds.

‘Stimuleringsregeling Duurzame Houtstook’
Vandaag is de ‘Stimuleringsregeling Duurzame Houtstook’ (SDH) dus in werking getreden. Het klinkt als een nieuwe subsidie van de Rijkoverheid, maar is dat niet. Het is een regeling van de gezamenlijke haardenfabrikanten die de verkoop van ‘duurzame houtkachels’ moet bevorderen. In het kader van een nieuwe EU-regeling moeten vanaf 2022 alle nieuwe houthaarden aan strenge eisen voldoen. De ‘stimuleringsregeling’ van de haardenfabrikanten houdt in dat iedereen die vanaf nu een haard koopt die al aan de EU-eisen voldoet een korting van € 250 krijgt. De kortingsregeling is op 1 mei alweer afgelopen. De EU-eisen zijn overigens nog niet definitief vastgesteld. De haardenfabrikanten hebben in overleg met de Nederlandse overheid normen opgesteld die gelijk zijn aan de voorgenomen EU-normen of op onderdelen zelfs strenger zijn.

De haardenfabrikanten over houttook
‘(…) Moderne houtkachels leveren een belangrijke bijdrage in het streven om meer duurzame energie te gebruiken. In Nederland dragen ze nu al 18% bij aan de EU-afspraken van de overheid. Stoken met hout is ook een vanuit de EU erkende duurzame manier van verwarmen. Mits goed geïnstalleerd, dragen duurzame houtgestookte toestellen bij aan het terugdringen van de CO2 uitstoot en het verminderen van overlast door houtrook. (…)
Gert Kooij, woordvoerder van de Stichting Nederlandse Haarden- en Kachelbranche. ,,De Nederlandse fabrikanten ontwikkelen al jaren conform [de nieuwe EU-]richtlijnen, dus waarom wachten tot 2022?. Hoe eerder deze regels gaan gelden, hoe beter wat ons betreft. We voeren dan ook gesprekken met diverse ministeries om te kijken of de eisen in ons land versneld ingevoerd kunnen worden.’’ (…)
,We willen als branche echt iets doen aan het milieu, de luchtkwaliteit en overlast voor omwonenden. Moderne kachels verbranden hout op een veel hogere temperatuur en het hout verbrandt volledig. Het rendement ligt daardoor rond de 80% en de schoorsteen rookt bij goed stookgedrag nauwelijks. In Nederland zijn er nog steeds ca. 645.000 verouderde openhaarden. Een bestaande open haard renoveren en upgraden is in vrijwel elke situatie eenvoudig te doen. Daarvoor zijn zeer goede oplossingen beschikbaar. Het rendement gaat dan van 15-20% naar 65-85%.’’ (…)’

Overheid wil overlast en gezondheidsschade aanpakken
Naar aanleiding van een GGD-rapport over ‘Overlast door houtrook’ (van de GGD’s Groningen, Fryslân en Drenthe) schreef staatssecretaris Dijksma 28 januari j.l. aan de Tweede Kamer, dat zij ‘zowel e overlast als e gezondheidsschade’ wil aanpakken.
Over de maatregelen schrijft zij:
‘(…) In opdracht van het ministerie is inmiddels een toolkit “Houtstook door particulieren, hoe voorkom je overlast” ontwikkeld. Deze bevat niet alleen stookadviezen maar ook stappenplannen voor de stoker, de gehinderde burger, de gemeente en de GGD hoe om te gaan met een situatie van rookoverlast. De overlast door houtrook kan namelijk worden beperkt door het gebruik van de juiste brandstoffen, het toepassen van de juiste, op volledige verbranding gerichte, stooktechniek en door rekening te houden met ongunstige weersomstandigheden.

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft het initiatief genomen om te komen tot de oprichting van het Platform Houtstook. Het RIVM coördineert dit Platform. De opdracht aan het Platform is het vergroten en verspreiden van kennis over hoe de overlast en mogelijke gezondheidsschade van het stoken van hout door particulieren kan worden verminderd en voorkomen. In het Platform worden verschillende partijen afkomstig uit het veld van onderzoek, maatschappelijke organisaties, ondernemers en overheid vertegenwoordigd, waarmee een breed gedragen aanpak van de houtrookoverlast nagestreefd wordt. Het Platform zal dan ook worden betrokken bij de uitvoering van de motie Cegerek c.s., waarin de regering wordt verzocht de problemen en mogelijke oplossingen voor de gezondheidsklachten als gevolg van houtstook in kaart te brengen.

De aanpak van houtrookoverlast is een aandachtspunt binnen het programma Slimme en Gezonde Stad. Als pilot wordt voor de gemeente Nijmegen een houtstook-app ontwikkeld die stokers informeert in hoeverre onder actuele weersomstandigheden het stoken van hout in hun omgeving tot overlast kan leiden. Ook zal onderzoek worden gedaan naar de bruikbaarheid van overlastreducerende technieken.

Daarnaast neemt het ministerie het initiatief om samen met partijen in het Platform Houtstook te komen tot een (digitale) folder: een filmpje waarmee de belangrijkste feiten over de gezondheidsrisico’s van houtstook uiteen worden gezet en ook tips worden gegeven om de overlast van houtstook zoveel mogelijk te beperken. Verder zal samen met de partners bezien worden welke mogelijkheden er zijn om kopers van kachels en haarden te adviseren over de aanschaf van schone kachels en over de juiste manieren van stoken. Met de houtkachelbranche zal het ministerie van Infrastructuur en Milieu bovendien de mogelijkheid verkennen om tot een Green Deal te komen.

Ten slotte zal in 2022 de Europese Eco-design-richtlijn van kracht worden, waarin de producteisen voor houtkachels aanzienlijk zullen worden aangescherpt. Hierin is een typekeuring voor houtkachels geregeld die in overeenstemming is met de thans in Duitsland geldende strengere normen. (…)’

Is de pelletkachel een alternatief?
160215-Pellets De Volkskrant stond zaterdag stil bij de voors en tegen van de pelletkachel.
Uit het artikel van de Volkskrant:
‘(…) Als je dan zo nodig vuur wilt stoken, doe dat dan liever niet in woonwijken en wissel die houtkachel in voor een pelletkachel, zegt Milieu Centraal. ‘Die brandt met een hoog rendement en stoot 70 tot 80 procent minder roet en fijnstof uit dan een houtkachel.’ Door de meer volledige verbranding komen er ook minder kankerverwekkende stoffen vrij. (…) Het Longfonds vindt subsidie op pelletkachels allesbehalve duurzaam. ‘Het blijft ongezond’, vindt de woordvoerder. ‘Mensen worden vanwege het klimaatprobleem gestimuleerd om hout te stoken terwijl ze hoe dan ook de lucht vervuilen.’ Bij producent Nordic Fire, met 35 modellen op de subsidielijst, snapt directeur Tom Wanders die kritiek wel. ‘Ook de pelletkachel kent uitstoot, al is die fors minder dan een open haard.’ (…)’