Innovatiebeleid: leningen effectiever dan belastingvoordelen

25 februari 2016 – Om bedrijven te stimuleren tot innovatie helpen gerichte leningen meer dan belastingvoordelen. De overheid zou voor het bevorderen van innovatie ook meer kunnen doen met aanbestedingen en prijsvragen. Dat vindt het Centraal Planbureau.

Vandaag publiceert het CPB het boek ‘Kansrijk innovatiebeleid’. Het boek gaat over het stimuleren van innovaties in het algemeen. Het gaat niet specifiek in op innovatie op het gebied van energie.
Uit het CPB-persbericht
‘(…) In het boek worden de effecten van diverse beleidsmaatregelen in kaart gebracht, op het gebied van fiscale stimulering van innovatie, leningen en participaties, topsectorenbeleid, instituten voor toegepast onderzoek en aanbesteding van innovatieve projecten.

Belastingvoordelen voor r&d werken sterker indien striktere eisen worden gesteld. Momenteel komt onderzoek dat nieuw is voor het bedrijf zelf al voor subsidie in aanmerking. Het is echter effectiever om belastingvoordelen te richten op onderzoek dat ‘nieuw is voor de wereld’ – net als in veel andere landen de praktijk is. Zo wordt duplicering van onderzoek voorkomen.

Leningen en participaties, zoals het Innovatiekrediet en het SEED Capital fonds, leveren meer innovatie op dan fiscale regelingen, omdat zij hogere eisen stellen aan innovativiteit. Daarentegen blijkt uit empirische studies dat intensivering van de grootse fiscale regeling, de Wet Bevordering Speurwerk en Onderzoek (wbso), niet veel extra r&d meer oplevert. De innovatiebox, een fiscaal instrument waardoor innovatiewinsten minder worden belast, is in vergelijking met de wbso een minder toegesneden middel om innovatie te stimuleren.

De Nederlandse overheid maakt internationaal gezien weinig gebruik van aanbestedingen en prijsvragen om oplossingen voor maatschappelijke kwesties te stimuleren. Ervaringen in de Verenigde Staten wijzen erop dat Nederland hierdoor belangrijke kansen mist. Het Nederlandse instrument voor prijsvragen (de sbir) wordt te weinig gebruikt.

Kansrijk innovatiebeleid is het tweede deel uit de nieuwe reeks Kansrijk Beleid. Deze reeks is een gezamenlijk initiatief van het Centraal Planbureau (CPB), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). In de reeks worden op verschillende terreinen de effecten van beleidsmaatregelen in kaart gebracht, ten behoeve van politici en andere beleidsmakers. Afhankelijk van het onderwerp worden de delen door een of meerdere planbureaus geschreven. (…)’

Bronnen
CPB, persbericht, 25 februari 2016: CPB brengt effecten innovatiebeleid in kaart
CPB, boek, Kansrijk innovatiebeleid (pdf, 148 pag.)