Kabinet in hoger beroep tegen klimaatvonnis Urgenda

1 september 2015 – Het kabinet gaat in beroep tegen de rechterlijke uitspraak dat Nederland meer moet doen aan het terugdringen van CO2-uitstoot. De Staat begint overigens wel met de uitvoering van het vonnis.

 De brief van staatssecretaris Manveld aan de Tweede Kamer

Geachte voorzitter,

Op verzoek van uw Kamer doe ik u, mede namens de minister van Economische Zaken, toekomen het voorgenomen besluit aangaande de uitspraak van de rechtbank op 24 juni 2015 in de zaak Urgenda/Staat. Uiterlijk 23 september 2015 dient een hoger beroep dagvaarding te zijn uitgebracht.
De Rechtbank Den Haag heeft in zijn uitspraak van 24 juni bepaald dat de Staat de emissies van broeikasgassenin Nederland in 2020 moet beperken tot een niveau van 25% onder de uitstoot in 1990. De Staat zal tegen deze uitspraak hoger beroep aantekenen om daarmee zekerheid en eenheid in de rechtsvorming teverkrijgen over de uitspraak van de rechtbank.
In de uitspraak heeft de rechter voor het eerst overwogen dat de zorgplicht van de overheid een bepaalde minimale reductie van broeikasgassenin 2020 vereist. Het kabinet zet vraagtekens bij de omvang van de toetsing door de rechter van de aan de overheid toekomende beleidsruimte en de daarmee gepaard gaande afweging van uiteenlopende belangen. Aarzelingen zijn er ook over de wijze waarop de rechter daarbij het internationaal recht betrekt. Het gaat ondermeerom de vraag of internationale verdragen en afspraken, zoals het KyotoProtocol, die zich niet rechtstreeks tot burgers richten en die open normen bevatten op deze wijze kunnen doorwerken in het Nederlands recht.Tevens wil het kabinet een oordeel van een hoger rechtscollege over de wijze van invulling van de zorgvuldigheidsnorm.
Vanwege de gevolgen voor het klimaatbeleid en omdat niet uit te sluiten valt dat de uitspraak van de rechtbank gevolgen heeft voor andere beleidsterreinenis het wenselijk om deze uitspraak te laten toetsen bij een hoger rechtscollege.

Uitvoeren uitspraak rechtbank
Het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Dit betekent dat, ook nu de Staat in hoger beroep gaat, zij  begint met het uitvoeren van het vonnis. Reeds lopende onderzoeken, zoals het Interdepartementale Beleidsonderzoek ‘Effectiviteit IBO CO2 reductiemaatregelen’ (IBO CO2), zullen bouwstenen aandragen voor aanvullende maatregelen. Dit in aanvulling op het reeds ambitieuze klimaatbeleid van het kabinet. Het IBO CO2 wordt naar verwachting eind 2015 afgerond. Het kabinet zal u in de eerste helft van 2016 zijn standpunt toesturen over de uitkomsten van het IBO en daarbij tevens aangeven welke vervolgstappen zullen worden genomen. Daarnaast informeert het kabinet u dit najaar in verschillende brieven separaat over de stand van zaken van het Nederlandse klimaat- en energiebeleid.

Hoogachtend,
DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,
Wilma J. Mansveld

.

Reactie Urgenda
Uit een bericht van de NOS
‘(…) Regeringspartij VVD heeft principiële bezwaren tegen het vonnis en vindt dat de rechter niet op de stoel van de politiek moet gaan zitten. Ook coalitiepartner PvdA vraagt zich af hoe ver de macht van de rechter reikt, maar de partij kan zich inhoudelijk wel in de uitspraak vinden. Het compromis is nu dat het kabinet, ondanks het hoger beroep, wel extra maatregelen neemt die de uitstoot van het broeikasgas terugdringen. Welke dat zijn, wordt later duidelijk. (…) Urgenda ziet het beroep van het kabinet met vertrouwen tegemoet. “Het is mooi dat ze 25 procent willen verminderen, maar de rechter heeft ook aangegeven dat dit het absolute minimum is. Er moet nog veel meer gebeuren en we hopen op een versnelling”, zegt directeur Marjan Minnesma. Minnesma verwacht dat er eerst nog een debat met de Tweede Kamer komt voordat het kabinet een defintief besluit neemt. “De belofte aan de Kamer was eerst gesprek en dan een besluit”, zegt de directeur. Dat debat is waarschijnlijk later deze maand.(…)’

Reactie Greenpeace en Milieudefensie
Uit een bericht van NRC
‘(…) Greenpeace Nederland en Milieudefensie hebben negatief op het kabinetsbesluit gereageerd. Zij vinden dat de coalitie werk moet maken van het terugdringen van de CO-uitstoot in plaats van het aanvechten van het vonnis: “Het kabinet zegt eigenlijk: we hebben beloofd klimaatverandering aan te pakken, maar we vertikken het om dat waar te maken. (…) Het is ongeloofwaardig een beroep te doen op andere landen om méér CO2 te besparen, terwijl Nederland zelf zijn zaken niet op orde heeft.” (…)’

Bronnen
Rijksoverheids, 1 september 2015: Kabinetsreactie Vonnis Urgenda/Staat d.d. 24 juni jl. (download, pdf, 2 pag)
NOS, 1 september 2015: Kabinet in beroep tegen klimaatvonnis
NRC, 1 september 2015: Kabinet in hoger beroep tegen klimaatvonnis Urgenda
Persbericht kabinet, 1 september 2015: Kabinet begint met uitvoering Urgenda-vonnis en gaat in hoger beroep  
Foto: Urgenda / Chantal Bekker