Kamp beantwoordt 419 Kamervragen over gaswinning Groningen

Kamp beantwoordt 419 Kamervragen over gaswinning Groningen

13 januari 2016 – In 107 pagina’s heeft minister Kamp (EZ) 419 Kamervragen over de gaswinning in Groningen beantwoord. Hij en zijn ambtenaren hadden er nog geen vier weken voor nodig.

Het lezen van zo’n pakket is geen pretje. Daarom bieden we hier een samenvatting van de hoofdpunten uit de antwoorden van minister Kamp.
In de 107 pagina’s van de beantwoording van 419 Kamervragen staat een aantal doublerende vragen en een deel van de vragen (en dus ook van de antwoorden) is te detaillistisch voor een samenvatting op hoofdlijnen.
De samenvatting is gerubriceerd (de cijfers achter de kopjes verwijzen naar de nummers van de Kamervragen). De technische vragen over risicobepaling, risicoanalyses en veiligheidsnormen zijn niet in dit overzicht opgenomen.

De belangrijkste punten uit de brief van Kamp

Beleidsmomenten

Data (nr 2, 10, 40, 54, 55, 91, 116, 138, 162. 163, 353, 354)

  • Medio januari verschijnt Energierapport.
  • Later dit jaar een nieuwe regelgeving voor warmtelevering.
  • Er komt uiterlijk 1 oktober 2016 een nieuw instemmingsbesluit op een nieuw winningsplan (1 april) van de NAM.
  • Kabinet wil in 2016 met hulp van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) proberen het geschonden vertrouwen van de Groningers terug te winnen.
  • Najaar 2016 helderheid over gevolgen van het sluiten kolencentrales voor de vraag naar gas.
  • Medio 2016 moet duidelijk zijn wat de prioriteiten/risico’s zijn voor de te versterken gebouwen.
  • De Tweede Kamer zal goed geïnformeerd worden over de schadeafhandelingen.
  • Er wordt gewerkt aan een onafhankelijk kennisprogramma m.b.t. de effecten van mijnbouw. Daarin zullen KNMI en TNO in overleg met het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) samenwerken. Oprichting in het eerste kwartaal van 2016.

 

Over de winning

Gaat de vraag naar Gronings gas dalen? (nr 2, 9, 18, 19, 43, 124)

  • Op korte termijn met 1,15% per jaar als gevolg van de afspraken uit het Energieakkoord.
  • Vanaf 2019 ook afname door stikstoffabriek waarmee laagcalorisch gas kan worden gemaakt.
  • Vraag uit Duitsland en België zal afnemen (resp vanaf 2020 en 2024).
  • Vraag uit Duitsland is nu 17 tot 19 mrd m3 pj en uit België 10 tot 12 mrd m3.
  • Alleen de Nederlandse vraag ligt in 20156/2016 tussen de 26 mrd m3 (warm jaar) en 31 mrd m3 (koud jaar).
  • Verandering in warmtevoorziening in Nederland leidt tot vermindering vraag. Door besparing, elektrische warmtepompen, restwarmte en door productie hernieuwbare warmte (biomassa, zonnecollectoren, aardwarmte).
  • Voor de elektriciteitsproductie wordt nu de helft minder gas gebruikt (t.o.v. 2014) door hoge inzet van kolen vor elektriciteitsproductie.
  • In het Groningenveld zat in totaal ongeveer 2800 miljard m3 winbaar gas. Circa 75% van deze hoeveelheid is reeds gewonnen. Momenteel resteert nog ongeveer 700 miljard m3 gas dat economisch winbaar is onder de huidige aannames.

Wat wordt het winningsniveau? (nr 21, 24, 26, 72, 73, 74, 75, 76, )

  • Nu is maximale winningsniveau 27 mrd m3 (2015/2016), maar bij koud jaar wordt dat maximaal 33 mrd m3.
  • Er zijn nog geen nieuwe plafonds vastgesteld.

Eventuele sluiting kolencentrales  en de gevolgen voor gasbehoefte (nr 54, 55)

  • Extra gas halen uit Noorwegen, Rusland of via LNG-aanlanding.

 

De schade door de aardbevingen

Schade door aardbevingen (nr 16, 36, 38, 388)

  • Van de gereserveerde € 1,2 mrd is nu al € 730 mln gebruikt (Daarvan is ca. € 610 mln besteed aan afhandeling van schade en aanpak versterkingsopgave).
  • Er zijn tot nu toe ongeveer 59.000 schademeldingen binnengekomen.
  • Bij de meeste toegekende schadevergoedingen gaat het om een vergoeding van 3.000 tot 25.000 euro.
  • Er zijn zes woningen in het aardbevingsgebied uit veiligheidsoverwegingen ontruimd.

Hoeveel gebouwen moeten worden versterkt? (nr 22, 92, 97, 101, 108, 168, 270)

  • Bij een gasproductie van 27 miljard m3 is de inschatting van NAM dat er ca. 3100 gebouwen versterkt dienen te worden. (Bij een gasproductie van 33 mrd m3 zijn het 4.000 gebouwen.)
  • Om er zeker van te zijn dat ook daadwerkelijk alle gebouwen die niet aan de norm voldoen versterkt worden hebben deskundigen van verschillende zijden aangegeven dat er dan uiteindelijk een factor 3 meer gebouwen aangepakt dient te worden (tussen de 9.000 en 10.000 gebouwen).
  • Het is niet zeker of dat lukt binnen de gestelde termijn van vijf jaar
  • Woningbouwcorporaties zijn begonnen met het versterken en verduurzamen van 1650 woningen.
  • Deze 1650 woningen zullen nul-op-de-meter-woningen worden.
  • Het is nog niet bekend hoeveel monumenten verstevigd moeten worden.

Waarborgfonds mijnbouwschade (nr 29, 30)

  • Fonds is er voor schadeuitkeringen wanneer het veroorzakende bedrijf niet meer bestaat of failliet is.
  • Er zit slechts € 250.000 in dat fonds. Dat bedrag is ook niet verhoogd sinds de aardbevingen.

 

De aardgasbaten

Hoe gaat het dan met de aardgasbaten? (nr 5, 90)

  • 2016: ca € 3,75 mrd.
  • Komende jaren vergelijkbaar niveau.
  • Verleden:
    2014: € 10,4 mrd (daarvan uit Groningen € 8,25 mrd),
    2013: € 14,4 mrd (daarvan uit Groningen € 11,9 mrd).

 

Mogelijke veranderingen

Eventuele overschakeling op hoogcalorisch gas (H-gas) (nr 47, 50, 56, 58, 61, 62, 189, 204, 206, 207, 209)

  • Laagcalorisch gas (L-gas) wordt alleen in Nederland gewonnen (en een beetje in Duitsland). H-gas is veel ruimer beschikbaar (Noorwegen, Rusland, LNG). Overschakeling in Nederland (maar ook in Duitsland, België en Frankrijk – waar de overschakeling al begonnen is) vermindert de vraag naar Gronings gas.
  • H-gas bevat minder dan 1% stikstof, L-gas (Groningen) bevat zo’n 14% stikstof. Omschakeling houdt in dat stikstof wordt toegevoegd tot 14%.
  • Aan de omschakeling is ook een omkering van het gassysteem verbonden (stikstof wordt leidend) (zie verderop).
  • Of en wanneer Nederland omschakelt is nog niet besloten. Een overgang is duur en complex.
  • Alle gastoestellen in Nederland zullen dan vervangen of omgebouwd moeten worden.
  • De kosten daarvan zijn voor de consument.
  • Er is niet bekend hoeveel apparaten omgebouwd kúnnen worden. Schatting: helft ombouwen, helft vervangen. Vervangen van toestellen wordt complexe en dure operatie.
  • Er moeten in Nederland 14,4 mln toestellen vervangen worden. Kosten per eenheid € 1.250. Totale kosten operatie € 9 mrd. Afronding waarschijnlijk ver na 2030.
  • Ombouw wordt complex: scholing personeel, hele wijken of dorpen tegelijk, er mag niet één apparaat gemist worden, elk huis drie keer bezoeken (situatie opnemen, feitelijke ombouw, controle werking), dwang bij weigerende bewoners.
  • Vanaf 1 januari 2017 zullen alle nieuwe gastoestellen geschikt zijn  voor laag- en hoogcalorisch gas. Meerkosten daarvan ‘verwaarloosbaar’.
  • De infrastructuur (gastransport) zal dan ook aangepast moeten worden.
  • Omschakeling in Duitsland, België en Frankrijk is gaande. Duurt lang. Is uiteindelijk van betekenis voor vraag naar Nederlands gas.

Omkering van het gassysteem (nr 124, 128)

  • Bij de omkering van het gassysteem wordt de inzet van de stikstofinstallaties gemaximaliseerd.
  • Dit betekent dus een omkering van de inzetvolgorde: in plaats van dat Groningengas wordt aangevuld met geconverteerd gas om te voorzien in de gasvraag, vindt het omgekeerde plaats. Het effect daarvan is dat in een warm jaar de stikstofinstallaties nog maximaal draaien, maar dat de productie uit Groningen wordt verlaagd. De gaswinning uit Groningen wordt daarmee grotendeels temperatuurafhankelijk.
  • Een volledige omkering van het marktmodel heeft voor na 2020 tot gevolg dat, onder de huidige financiële afspraken, de economisch produceerbare reserves geringer zijn dan wanneer de plafondbenadering – op basis van een jaarvolume van 33 miljard m3 – gehanteerd wordt. Een volledige omkering van het marktmodel heeft voor de lange termijn naar verwachting tot gevolg dat – onder de huidige economische aannames – zo’n 300 tot 400 miljard m3 gas niet gewonnen zal worden. Een precies jaartal is daarbij niet te geven.

 

PS
Minister Kamp en de zijnen hadden wel wat beter op hun taal mogen letten. In het stuk staan nogal wat vergissingen als ‘wordt vermindert’, ‘wordt bedoelt’, ‘wordt bepaalt’.

Bronnen
Brief minister van Economische Zaken aan de Tweede Kamer, 12 januari 2016:  Beantwoording schriftelijke vragen gaswinning Groningen en meerjarenprogramma NCG (pdf, 107 pag.)

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.