Klimaat – ‘CO2 opslaan is broodnodig’

17 augustus 2016 – ‘CO₂ opslaan is een broodnodig tussenstation de komende decennia, omdat alleen besparing en duurzame energie niet genoeg is.’ Dat zegt de klimaatexpert Leo Meyer die o.a. werkte voor het IPCC en het PBL en nu zelfstandig adviseur is.

Meyer is al lange tijd een fervent voorstander van het opslaan van CO2. Hij ventileert zijn pleidooi nu op een plek die gemakkelijk vragen kan oproepen: op een website van Uniper, de exploitant van de nieuwste kolencentrale op de Maasvlakte. Uniper wil zo snel mogelijk aan de slag met het afvangen van CO2 uit deze centrale, terwijl anderen er juist voor pleiten alle kolencentrales zo snel mogelijk te sluiten.

We citeren uit het interview van Uniper met Meyer.
‘(…) [Meyer:] ‘De milieubeweging heeft grote bezwaren tegen [CO2-opslag]. Onder meer omdat ze opslag als het infuus van de fossiele brandstoftechnologie beschouwen, zodat die langer in leven blijft. Ik ben het daar niet mee eens. CO2 opslaan is een broodnodig tussenstation de komende decennia, omdat alleen besparing en duurzame energie niet genoeg is. Op grond van IPCC-rapporten ben ik van mening dat opslag veilig, verantwoord en betaalbaar kan. Dezelfde technologie zou gebruikt kunnen worden om CO2 afkomstig uit biomassa op te slaan. Dan zijn we letterlijk CO2 uit de atmosfeer aan het halen. Nederland is een mooie plek om daarmee te experimenteren.’

[Vraag:] De vijf Nederlandse kolencentrales sluiten zou volgens recente berekeningen in opdracht van minister Kamp een netto CO2-reductie van 9 procent opleveren. Een goed idee?
[Meyer:] ‘Het lijkt me wel de goedkoopste en makkelijkste manier om tijdig aan het Urgenda-vonnis te voldoen. Door die rechterlijke uitspraak moet Nederland 25% minder CO₂-uitstoot hebben in 2020 ten opzichte van 1990. Maar de vraag is of het klimaat er uiteindelijk bij gebaat is.

[Vraag:] Omdat Nederland dan energie moet gaan importeren en de gascentrales harder moeten draaien?
[Meyer:] ‘Ook gas is een fossiele brandstof en we kunnen moeilijk de gaskraan bij Slochteren weer verder opendraaien. Daarmee wordt het alternatief gas al snel een geopolitiek vraagstuk als het eerst uit een land als Rusland moet komen. Of wat gebeurt er als Nederland energie importeert afkomstig van de erg vervuilende bruinkoolcentrales? Bovendien: we hebben in de Europese Unie een emissieplafond afgesproken voor de energiesector en zware industrie. Emissierechten worden verhandeld. Als Nederland kolencentrales sluit komen hun emissierechten op de markt waarmee andere landen in de EU extra CO2 kunnen uitstoten. Het is een waterbed-effect: netto levert het sluiten van Nederlandse kolencentrales dan geen enkele klimaatwinst op. Tenzij Nederland ook weer emissierechten gaat opkopen en ze van de markt haalt, maar daar hangt een stevig prijskaartje aan. Wil Nederland fossiele centrales effectief aanpakken dan heeft dat alleen zin in Europees verband. Kortom: ik mis een echte internationaal gerichte langetermijnvisie.’

[Vraag:] Technologische ontwikkelingen gaan ons helpen, voorspelt hoogleraar Transitiekunde Jan Rotmans.
[Meyer:] ‘Uiteraard. Maar: ‘De technologie zal alles oplossen’ is een geloof en geen wetenschap. Ik zie interessante technologische ontwikkelingen op energiegebied, maar ook veel konijnen uit een hoge hoed. We moeten oppassen niet onze toevlucht te nemen tot ‘magisch denken’ als we ons geconfronteerd zien met moeilijk oplosbare problemen. Dat is spelen met vuur, want als we die technologische innovaties niet snel komen, zijn we te laat.’

[Vraag:] Hoe zou de energietransitie volgens u moeten lopen?
[Meyer:] ‘Als we met een gerust gevoel willen slapen, nemen we een voortrekkersrol met de reductie van CO2-uitstoot. Volgens Europa zou de uitstoot in 2030 ten minste 40 procent minder moeten zijn dan in 1990. We zouden daar voor Nederland met 10 procent extra reductie nog een schepje bovenop kunnen doen. Dat zou kunnen door ook vanuit Nederland elders in de wereld de CO2-uitstoot te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan opkomende economieën in Afrika. Voor minder geld is daar meer klimaatwinst te boeken dan in Nederland. We zouden daarmee ook onze kennis kunnen gaan exporteren. En zoals gezegd, voor het klimaat maakt het niet uit waar de maatregelen genomen worden. Gek genoeg wordt deze route nauwelijks besproken in het politieke debat.’ (…)’

Over Leo Meyer
‘(…) Leo Meyer (67) is sinds 2015 onafhankelijk klimaatadviseur. Daarvoor was hij 13 jaar in dienst bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Eerder in zijn loopbaan onderhandelde hij namens de Nederlandse overheid bij de uitwerking van het VN Klimaatverdrag en het Kyoto-protocol. Meyer heeft sinds 2002 bijgedragen aan een aantal gezaghebbende rapporten van het VN Klimaatpanel IPCC voor beleidsmakers en beslissers. Meyer was projectleider bij de totstandkoming van het IPCC Synthese rapport (2015). (…)’

Bronnen
Uniper/Energy Hub West, 9 augustus 2016: ‘CO₂ opslaan is een broodnodig tussenstation’