Watermolen Rotselaar (foto: Ecopower)

Meeste Vlaamse waterkrachtcentrales liggen stil

Watermolen op de Dijle in Rotselaar.

De aanhoudende droogte had in Vlaanderen niet alleen gevolgen voor het op het kanaal Gent-Terneuzen. Ook de meeste Vlaamse waterkrachtcentrales liggen stil. Maar omdat hun totale productievermogen eerder symbolisch is, heeft hun uitval nauwelijks gevolgen voor de traditionele elektriciteitsproducenten.

Enkele dagen lang moesten schepen die ijzererts in bulk naar de haven van Gent brachten een deel van hun lading op de Westerschelde, in de omgeving van Terneuzen, overladen in duwvaartbakken. Anders zouden ze door de lage waterstand in het kanaal te dicht bij de bodem liggen.

Eveneens door de droogte zijn de waterkrachtcentrales op de sluizen van het Albertkanaal in Wijnegem, Olen en Ham stilgelegd om water te besparen. In Olen en Ham blijven deze centrales wel normaal werken als pompen. Ze pompen daarbij water uit de sluis terug naar het hogere deel van het kanaal. Dit beperkt het waterverlies. Het Albertkanaal wordt gevoed door de Maas. Het verbindt deze rivier tussen Luik en Maastricht met de Schelde, in het veel lager gelegen Antwerpen. Die stad haalt ook het grootste deel van haar leidingwater uit het Albertkanaal.

Bij langdurige droogte levert de Maas onvoldoende water om het Albertkanaal van voldoende water te voorzien. Dat noodzaakt beheerder De Vlaamse Waterweg om waterbesparende maatregelen te nemen die een negatieve impact hebben op het rendement van de scheepvaart. De geleidelijke klimaatwijziging zal bovendien maken dat periodes van langdurige droogte frequenter zullen voorkomen.

Daarom besloot De Vlaamse Waterweg om gecombineerde pomp- en waterkrachtcentrales te bouwen op de zes sluizencomplexen (Wijnegem, Olen, Ham, Hasselt, Diepenbeek en Genk) van het kanaal. De installatie in Hasselt is de derde concrete realisatie, na Ham in 2011 en Olen in 2013. In periodes van watertekort pompen deze installaties het water van onder aan de sluis terug naar de bovenkant van de sluis, zodat dezelfde hoeveelheid water opnieuw kan worden gebruikt om schepen door de sluis te laten varen. Ze moeten het globale waterverbruik tijdens droge periodes met 50% beperken en maken andere waterbesparende maatregelen mogelijk overbodig.”

In Hasselt zijn de bouwwerken nog bezig aan een gecombineerde pomp- en waterkrachtcentrale op het Albertkanaal. In mei werden er enorme Archimedesschroeven geplaatst. Die vijzels vormen het hart van deze centrale. De bouw van dergelijke installaties op de sluizencomplexen moet een vlotte en veilige scheepvaart onder alle omstandigheden garanderen. Met een diameter van 4,30 meter en een lengte van 22 meter zijn dit volgens de waterwegbeheerder wellicht de grootste vijzels ter wereld voor een dergelijke toepassing. Elke combinatie vijzel en vijzelgoot weegt 95 ton. De vijzels zijn in staat om 5 m³ water per seconde over een hoogte van meer dan 10 meter op te pompen.

Gezuiverd afvalwater houdt watermolen draaiend

Naast de installaties op het Albertkanaal, het kanaal Leuven-Dijle en de Zuidwillemsvaart zijn de watermolen op de Dijle in Rotselaar, de watermolen van Overijse, de Grote Molen van Hoegaarden en die van Schoonhoven de belangrijkste Vlaamse waterkrachtcentrales. Overijse en Schoonhoven liggen al een hele tijd stil, doordat er te weinig water is. De bekendste Vlaamse watermolen, die van Ecopower in Rotselaar, is momenteel goed voor 30 kW, minder dan de helft van zijn normale vermogen. “En vraag me niet hoe groot het watervolume is dat afkomsig is uit het waterzuiveringsstation van Leuven,” merkt watermolenaar Dirk Vansintjan op.

Auteur: Koen Mortelmans

Koen Mortelmans is freelance redacteur voor FluxEnergie en Nieuwsblad Transport.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.