Milieudefensie wint kort geding gezonde lucht

Milieudefensie is volledig in het gelijk gesteld in het kort geding voor gezonde lucht dat ze tegen de Nederlandse staat aanspande. De overheid krijgt twee weken om een luchtkwaliteitsplan te maken om overal ‘voorspelbaar en aantoonbaar’ aan de Europese grenswaarden te voldoen. Bovendien verbiedt de rechter het om maatregelen te nemen die tot nieuwe overschrijdingen leiden. 

Met de uitspraak wordt de overheid gedwongen om alles in het werk te stellen om op zo kort mogelijke termijn overal in Nederland aan de Europese luchtkwaliteitswet te voldoen. In het vonnis bepaalt de rechter dat de Staat binnen 2 weken een luchtkwaliteitsplan moet maken dat aan de regelgeving voldoet en dat maatregelen bevat die ervoor zorgen dat alle overschrijdingen op de kortst mogelijke termijn zullen zijn verdwenen. Ook verbiedt de rechter dat er nog maatregelen genomen worden die leiden tot nieuwe overschrijdingen van de wet.

Grenswaarden fijnstof en stikstofdioxide overschreden, staat is verantwoordelijk

De uitspraak stelt dat de staat verantwoordelijk is om te voldoen aan Europese regelgeving die voorschrijft dat de hoeveelheid van verontreinigende stoffen in de lucht onder bepaalde grenswaarden moet worden gebracht en gehouden. Die regelgeving is ook vastgelegd in de Nederlandse wet. De termijn om aan de grenswaarden te voldoen is al geruime tijd verstreken, constateert de rechter, maar de grenswaarden voor fijnstof en stikstofdioxide worden nog steeds op meerdere locaties in Nederland overschreden.

Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) dat de staat heeft opgesteld om de luchtkwaliteit te verbeteren, voldoet volgens de rechter niet aan de wettelijke vastgestelde eisen. “Zo geeft het NSL alleen een opsomming van generieke landelijke maatregelen, maar een opsomming van de per knelpunt te treffen maatregelen ontbreekt”, constateert de rechter, “Verder blijkt uit het plan niet dat de overschrijdingen op de kortst mogelijke termijn zullen zijn verdwenen.” Bovendien zijn de termijn voor het bereiken van de grenswaarden al meermaals verplaatst.

Bodemprocedure voor hogere eisen

Zelfs als het de staat lukt om binnen afzienbare tijd aan de huidige normen te voldoen, is ze nog niet van Milieudefensie af. De organisatie heeft al een bodemprocedure lopen waarin het eist dat de Nederlandse Staat de veel hogere luchtkwaliteitseisen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gaat naleven. Uit talloze studies blijkt dat de Europese grenswaarden de gezondheid onvoldoende beschermen, stelt de milieuorganisatie. Met de bodemprocedure bepleit Milieudefensie dat de staat het mensenrecht op gezondheid schendt vanwege de falende aanpak van de luchtkwaliteit.

Op 14 november behandelt de rechtbank deze eisen tijdens de bodemprocedure.

Bronnen:

• persbericht Milieudefensie, 7 september 2017, ‘Milieudefensie wint kort geding voor gezonde lucht’
• Rechtspraak.nl, 7 september 2017, ECLI:NL:RBDHA:2017:10171