Wind op Land – Hoe zijn de doelen tóch te halen?

21 maart 2016De doelen in het Energieakkoord voor wind op land, lijken niet gehaald te worden, zo schrijft de RVO in de Monitor Wind op Land 2015. Hoe komt dat? En wat is Kamp van plan om de doelen toch te halen? 

In 2020 zou volgens het Energieakkoord 6000 megawatt aan windturbines op land geïnstalleerd moeten zijn. Van 13 procent daarvan is het (zeer) onzeker of onduidelijk of het wel gehaald wordt, aldus de RVO in de Monitor Wind op Land 2015.

Wat zit dwars bij het plaatsen van genoeg windturbines?

Kamp: gebrek aan draagvlak en lange doorlooptijden
Kamp in zijn kamerbrief: ‘[De vertraging] heeft vele projectspecifieke oorzaken, maar is in zijn algemeenheid terug te voeren op gebrek aan draagvlak en maatschappelijke acceptatie van projecten, en op de lange doorlooptijden van procedures.’

Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA): Gebrek aan kennis en capaciteit bij gemeenten
De grootste zorgen heeft NWEA over het gebrek aan kennis en capaciteit bij gemeenten. Voor het slagen van projecten is het cruciaal dat gemeenten samenwerken met ontwikkelaars en samen zorgen dat de omgeving wordt meegenomen in de plannen. Veel gemeenten hebben weinig ervaring met windprojecten. Het is aan het ministerie van Economische Zaken en aan de provincies om gemeenten bij de hand te nemen en te zorgen dat zij actief aan de slag gaan met een windproject.

NWEA: Energieprijs is te laag
Tot slot vraagt NWEA aandacht voor de lage energieprijs. Hierdoor zijn nieuwe projecten voor meer windenergie nauwelijks nog rendabel te maken. Zelfs bestaande turbines komen in de problemen omdat ze met de huidige prijs nauwelijks hun onderhoudskosten kunnen dragen.

Kamp: Projectspecifieke oorzaken
In zijn brief verwijst Kamp naar de problemen die bij sommige projecten kunnen spelen. Zo kunnen windturbines niet zonder meer bij luchthavens gebouwd worden, omdat ze verstoring van de radar kunnen veroorzaken en er regels gelden voor de hoogte van objecten bij een vliegveld.
‘(…) Het bouwen op of nabij waterkeringen is vanuit het oogpunt van landschappelijke inpassing en de afwezigheid van (veel) omwonenden in beginsel aantrekkelijk, maar stuitte tot voor kort op de ‘beleidsregel voor het plaatsen van windturbines op, in of over rijkswaterstaatswerken’ van Rijkwaterstaat, die dit verbood, en op grote aarzelingen bij waterbeheerders waarvoor bouwwerken op of nabij een waterkering als een potentieel risico voor de waterveiligheid en daarmee als onwenselijk gelden. (…)’

RVO: Vernietiging vergunningen
Hoewel RVO in de Monitor Wind op Land 2015 niet diep ingaat op de achterliggende oorzaken, komt er toch een aantal mogelijke redenen voor vertraging aan bod. Bijvoorbeeld het intrekken van vergunningen die al zijn afgegeven.
‘(…) Toch leert de ervaring dat projecten binnen deze categorie [met herroepelijke vergunningen] in incidentele gevallen alsnog kunnen stagneren of blokkeren, bijvoorbeeld doordat de vergunning door de Raad van State wordt vernietigd en daardoor een deel van de planprocedure moet worden overgedaan. (…)’

RVO: Verwijdering windturbines
RVO wijst erop dat er tot 2020 niet alleen turbines bijkomen, maar dat er ook windmolens zullen verdwijnen.
‘(…) Van het geïnstalleerd vermogen eind 2015 valt te verwachten dat een deel daarvan (voor 2020) zal worden verwijderd, zonder dat hier alternatieve windprojecten of -locaties voor in beeld komen4. Dit komt onder andere doordat de windturbines dan aan het eind van de (technische) levensduur zijn gekomen, ofwel dat het lokaal of regionaal beleid het niet (langer) toestaat of dat de regels daartoe te beperkend zijn. Er zijn ook exploitanten van projecten die na afloop van subsidieperiode kiezen voor verkoop van windturbines, veelal naar het buitenland, in plaats van door te gaan met exploiteren. Ook de huidige lage elektriciteitsprijs zal van invloed zijn op dergelijke beslissingen. (…)’

Greenpeace over Noord-Holland: ‘De provincie ligt dwars’
‘(…) In Noord-Holland staan meerdere coöperaties van actieve burgers te springen om windmolens in hun buurt te bouwen. Vreemd genoeg maakt de provincie het deze mensen bijzonder moeilijk. Bovenop de voorwaarden van het Rijk voor het plaatsen van windmolens, stelt de provincie allerlei extra eisen. Die overbodige regels blokkeren nieuwe windprojecten.
Daarnaast belemmert de Noord-Holland wind op zee door te roepen dat de molens niet langs de Noord-Hollandse kust te zien mogen zijn. (…)’

Wat Kamp wil doen om tóch genoeg wind op land te realiseren

Actieplan kernteam wind op land
Voor de oplossing verwijst Kamp naar het actieplan van het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG),  het Rijk (EZ en I&M), de Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA), Netbeheer Nederland en Stichting Natuur & Milieu. Zij vormen samen het ‘kernteam wind op land’ dat eind vorig jaar een actieplan opstelde om de bouw van de windturbines op land te versnellen.

Uit een gezamenlijk persbericht
‘(…) In het actieplan is afgesproken dat provincies een strakkere regie gaan voeren op het proces om een windmolenpark te bouwen. Daarnaast zal meer ondersteuning worden geboden aan initiatiefnemers en aan de overheden die hun plannen moeten beoordelen, onder meer via de inzet van een gebiedscoördinator. Verder worden maatregelen genomen om andere problemen op te lossen die de bouw van windmolenparken kunnen vertragen, zoals onduidelijkheid over beperkingen vanuit luchtvaartveiligheid, verstoring van radarbeelden of restricties bij het bouwen op of nabij waterkeringen. (…)’

Omgevingsvisie
Kamp verwijst naar zijn visie op het omgevingsmanagement bij energieprojecten dat hij in februari presenteerde, al of niet met een Nationaal Platform Energie en Omgeving.

Energiedialoog
Ook hoopt Kamp dat de Nationale Energiedialoog over de dilemma’s in het Energierapport 2016 bijdraagt aan een betere acceptatie van windenergie op land. De dialoog start op 7 april 2016.

Bronnen
RVO, maart 2016: Monitor Wind op Land 2015
Kamerbrief van Minister Kamp, 18 maart 2016
Kernteam wind op land, 1 december 2015: Windenergieprojecten op land – aanvullende acties om beleid en processen te optimaliseren
Greenpeace, 16 maart 2016: Meer windenergie in Nederland, maar niet dankzij Noord-Holland
NWEA, 18 maart 2016: Reactie Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA) op Monitor Wind op Land 2016
FluxEnergie, 2 februari 2016: Kamp overweegt Nationaal Platform Energie en Omgeving
FluxEnergie, 1 februari 2016: Deelnemen aan de Energiedialoog

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.