Nederlandse economie steeds groener

5 december 2015 – Gisteren publiceerde het CBS ‘Green Growth in the Netherlands 2015’. Uit die studie blijkt enerzijds dat de Nederlandse economie steeds ‘groener’ wordt, anderzijds blijkt ook dat onze prestaties maar matig zijn in vergelijking met andere Europese landen.

Uit het persbericht van het CBS
‘(…) De Nederlandse economie is de afgelopen 15 jaar ‘groener’ geworden. Van zes verschillende thema’s rond vergroening van de economie lieten er vijf een verbetering zien. Zo wordt de Nederlandse economie steeds milieu-efficiënter. Ten opzichte van andere Europese landen scoort Nederland op dit thema echter relatief laag. Dit blijkt uit de CBS publicatie Green growth in the Netherlands 2015.

Groene groei wordt gemeten aan de hand van een raamwerk van milieu-economische indicatoren dat is opgesteld door de OESO. Binnen dit kader worden zes thema’s onderscheiden: milieu-efficiëntie, grondstoffenefficiëntie, natuurlijke hulpbronnen, milieukwaliteit, groene beleidsinstrumenten en economische kansen. Binnen deze thema’s worden in totaal 36 indicatoren onderscheiden.

In de periode 2000-2014 ontwikkelden in Nederland 22 van de indicatoren zich in een positieve richting en 8 in een negatieve richting. Hierdoor zijn bij vijf van de zes thema’s meer verbeteringen waarneembaar dan verslechteringen. Ondanks deze verbetering scoort Nederland op vier van de zes thema’s in de onderste helft van de ranglijst van Europese landen. De positie van Nederland ten opzichte van andere Europese landen verbeterde de laatste jaren niet. Ook in andere landen is de economie minder belastend voor het milieu dan voorheen.

Milieu-efficiëntie verbeterd, maar Nederland laag op ranglijst van Europa
De economie is in de periode 2000-2014 gegroeid, terwijl de uitstoot van vervuilende stoffen is afgenomen. De uitstoot van broeikasgassen liep terug, waardoor er per verdiende euro minder CO2 werd uitgestoten. In Europa neemt Nederland een gemiddelde positie in. Zo is in Nederland de meeste energie nog afkomstig van fossiele brandstoffen en dat gaat gepaard met aanzienlijke uitstoot van broeikasgassen. Een andere indicator binnen dit thema, de koolstofvoetafdruk per inwoner, bleef gelijk.

Ondanks dat de Nederlandse economie steeds milieu-efficiënter wordt, staat Nederland voor dit thema betrekkelijk laag op de ranglijst van Europese landen. Nederland heeft bijvoorbeeld ten opzichte van andere landen een grotere koolstofvoetafdruk door een relatief hoge consumptie en hogere stikstofoverschotten door intensieve veeteelt. (…)

Vergroening biedt economische kansen
De vergroening van de economie genereert nieuwe kansen voor het bedrijfsleven. Binnen het thema economische kansen zijn alle indicatoren verbeterd. De werkgelegenheid in de milieusector telde 126 duizend voltijdbanen in 2013 en is de afgelopen jaren aanzienlijk sneller toegenomen dan de werkgelegenheid in de economie als geheel. Bij de aanvragen van patenten steeg het aantal groene patenten zowel absoluut als relatief. Ook is het aandeel van de milieu gerelateerde investeringen in het totaal van de investeringen toegenomen.

Mede door het hoge aandeel milieubelastingen behoort Nederland tot de top landen in Europa op het gebied van groene beleidsinstrumenten. Ook zijn de overheidsuitgaven om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen gestegen. (…)’

Uit de Nederlandstalige samenvatting van het rapport
‘(…) De meeste energie die wordt gebruikt is nog steeds van fossiele herkomst, wat leidt tot een aanzienlijke uitstoot van broeikasgassen. Het aandeel hernieuwbare energie wordt groter, maar internationaal gezien scoort Nederland nog heel laag. Een goed teken is de stijging van werkgelegenheid in en de toegevoegde waarde binnen de duurzame energiesector; dit biedt mogelijkheden voor groene groei in de Nederlandse economie. Het energiegebruik zelf is sinds 2000 toegenomen, alhoewel dit langzamer ging dan de economische groei (relatieve ontkoppeling). (…)’

Uit een paragraaf van het rapport over Renewable Energy
‘(…) Between 2003 and 2009, the share of renewable energy rose thanks to subsidies for the production of renewable electricity and the introduction of the obligation for suppliers of petrol and diesel to blend biofuel. Growth slowed down between 2010 and 2013, partly because subsidies for new projects were not available between 2006 and 2008 which hampered the initiation of new projects. In 2014 the share of renewable energy rose substantially from 4.8 to 5.6 percent. To a large extent this was due to the decrease in total energy use as a result of the warm weather in 2014. The use of renewable energy for heating also increased, because of the new subsidy possibilities. According to calculations by PBL (the Netherlands Environmental Assessment Agency) and ECN (the Energy Research Centre of the Netherlands) for the Netherlands National Energy Outlook (ECN, PBL, CBS and RVO, 2015), the current and foreseen policies embedded in the Dutch National Energy Agreement may lead to a renewable energy share of 12 percent by 2020 and 16 percent by 2023. This would imply that the EU Renewable Energy Directive target set for the Netherlands, namely of 14 percent by 2020, will not be met in time.

Bronnen
CBS, 4 december 2015: CBS: Nederlandse economie steeds groener
CBS, rapport, 4 december 2015: Green growth in the Netherlands 2015 (pdf, 152; print bestellen € 20)
Foto: ADM (foto FluxEnergie/© Paul Tolenaar)