Onderzoeksraad: veiligheid Groningers genegeerd

19 februari 2015 – Het bedrijfsleven en de overheid betrokken bij de gaswinning in Groningen, hebben tot 2013 de veiligheid van de inwoners van het gebied volledig genegeerd. Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid in haar langverwachte rapport.

Uit een bericht van de OVV
‘(…) Risico’s voor inwoners werden niet onderkend: de bij gaswinning betrokken partijen beschouwden het met name als schaderisico dat vergoed kon worden, het veiligheidsrisico achtten zij verwaarloosbaar. In de besluitvorming stond het belang van winning op de eerste plaats: een maximale opbrengst, optimaal gebruik van de Nederlandse bodemschatten en continuïteit in de gasvoorziening. (…)’

In het rapport van de OVV, waarvan eerder een concept uitlekte, staat felle kritiek op het zogenoemde gasgebouw. Deze bestaat uit de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), eigendom van Shell en ExxonMobil, GasTerra, de verkoper van het gas, de staatsdeelneming Energie Beheer Nederland (EBN) en het ministerie van Economische Zaken. Dat gasgebouw moet fundamenteel worden herzien, aldus de OVV.

Uit een bericht van de Volkskrant
‘(…) Het is een ‘gesloten bolwerk’. De besluitvorming is in handen van een ‘personele unie’, een stoelendans van ‘minder dan tien personen’. Tegenkrachten ontbreken, kritische geluiden werden weggewuifd. Al trokken ook onderzoeksinstellingen als het KNMI en TNO niet aan de bel. (…)’

Met name het ministerie van Economische Zaken krijgt ervan langs, omdat zij het gasgebouw ter verantwoording hadden moeten roepen, aldus Joustra in het NRC.

Minister Kamp van EZ in de NRC
‘(…) “Ik ben mij zeer bewust van de ernst van de problematiek en evenzeer van mijn verantwoordelijkheid de benodigde maatregelen te nemen.” (…)’

In een interview in de NRC adviseert Joustra de betrokken organisaties en de overheid dat zij ‘ruiterlijk erkennen dat zij niet zorgvuldig zijn omgegaan met de veiligheid van inwoners van Groningen.’

De OVV doet in haar rapport verschillende aanbevelingen.

Uit het persbericht van de OVV
‘(…) De Onderzoeksraad vindt het van belang dat de bij gaswinning betrokken partijen de geschonden relatie met de Groningse bevolking herstelt. Voorwaarde is volgens de Raad dat de betrokken partijen erkennen dat zij tot 2013 niet zorgvuldig genoeg zijn omgegaan met de veiligheid van de burgers in Groningen. Daarnaast beveelt de Raad aan dat de veiligheid van bewoners een sterke positie krijgt binnen de besluitvorming over activiteiten in de diepe ondergrond. Dat kan onder meer gebeuren door het burgerperspectief een duidelijke plek te geven. Ook kan een rol van andere ministeries bij de belangenafweging tot een evenwichtiger besluit leiden. Tevens vindt de Onderzoeksraad het belangrijk dat toezichthouder SodM een meer onafhankelijke positie krijgt ten opzichte van het ministerie van EZ en de sector.
Partijen die zich bezighouden met activiteiten in de diepe ondergrond zouden de complexe en onzekere risico’s als uitgangspunt moeten nemen van hun handelen. Voor de gaswinning in Groningen beveelt de Raad dan ook aan dat alle partijen actief kennis moeten vergaren en ontwikkelen, onder andere door het opzetten van een structureel onderzoeksprogramma. Ook de communicatie met inwoners dient verbeterd te worden, waarin de omgang met onzekerheid en transparantie over afwegingen en besluitvorming een plek moeten krijgen. (…)’

Bronnen
Onderzoeksraad voor Veiligheid, 18 februari 2015: Persbericht: Veiligheid geen rol bij gaswinning Groningen
NRC, 18 februari 2015: Veiligheid Groningers genegeerd (betaald, via Blendle, € 0,29)
NRC, 18 februari 2015: ‘De beslissers hadden te weinig oog voor de buitenwereld’ (betaald, via Blendle, € 0,15)
de Volkskrant, 19 februari 2015: Raad: Gasbolwerk moet hervormd (betaald, via Blendle, € 0,25)

Rapport
Onderzoeksraad voor Veiligheid, 18 februari 2015: Aardbevingsrisico’s in Groningen (pdf, 7,8 MB)