Piketty pleit voor andere toerekening van CO2-uitstoot

Gepubliceerd op 12-12-2015 om 11:37

Piketty pleit voor andere toerekening van CO2-uitstoot

12 december 2015 – In de wandelgangen van COP21 was hij de afgelopen dagen regelmatig onderwerp van gesprek: de Franse econoom Thomas Piketty. Niet alleen vanwege zijn oproep aan investeerders om fossiele energie de rug toe te keren, maar zeker ook vanwege zijn pleidooi voor een heel andere ’toerekening’ van de CO2-uitstoot.

Thomas Piketty heeft, gericht op de klimaatonderhandelingen in Parijs, zijn denkwijze over inkomensongelijkheid (zie zijn bestseller ‘Kapitaal in de 21ste eeuw’) nu ook toegepast op de CO2-uitstoot in de wereld. Hij liet de cijfers van de CO2-uitstoot los op de cijfers die hij verzamelde over inkomensongelijkheid. Het leverde een compleet nieuwe zienswijze op, over ‘koolstofongelijkheid’.
De nieuwe benadering wordt overal (ook hier) een idee van Piketty genoemd, maar hij heeft de andere toerekening vanwege ‘koolstofongelijkheid’ samen met Lucas Chanel ontwikkeld (van het Parijse ‘Institute for Sustainable Development and International Relations’, IDDRI).

Schermafdruk 2015-12-12 07.58.40 Carbon and inequality

Ze presenteerden hun benadering op een symposium in Parijs op 3 november (‘World distribution of CO2 emissions’), met het ook op COP21. Tegelijkertijd publiceerden ze hun conclusies in ‘Carbon and inequality: from Kyoto to Paris’.

In de kern is hun verhaal van een verbluffende eenvoud.
Als je kijkt naar de CO2-uitstoot van landen, dan scoren de Verenigde Staten en China het hoogst. Maar zou je niet vooral moeten kijken naar de bijdrage van individuen. Dan zier je enorme verschillen tussen rijke en arme mensen. Ook in China. Dan wordt de CO2-toerekening van een Europeaan veel hoger, omdat een deel van zijn producten in China wordt gemaakt en in die nieuwe toerekening de uitstoot daarvan wel bij hem meegeteld.
Piketty en Chanel becijferen dat de top van de rijke uitstoters (1% van de wereldbevolking, 70 miljoen mensen) net zoveel CO2 uitstoten als de armste helft van de wereldbevolking (3,5 miljard mensen).
Piketty en Chanel stellen aangepaste belastingen voor, bijvoorbeeld op het vliegen: 180 euro voor een stoel in business class en 20 euro voor economy class. Opbrengst: € 150 mrd. Verder stellen ze een progressieve belasting voor op producten die met een hoge CO2-uitstoot worden gemaakt.

De benadering van Piketty kwam op COP21 regelmatig aan de orde als hulpmiddel voor de verdeling van het geld dat in het klimaatfonds moet worden gestopt. In de slottekst van het klimaatakkoord is de benadering echter niet overgenomen.

Thomas Piketty
is hoogleraar economie aan de Paris School of Economics, aan de Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales en aan de London School of Economics. Hij schreef de bestseller ‘Capital in the 21st Century’ (2014).
Lucas Chancel
is ‘Research Fellow New Prosperity’ aan het IDDRI and coördineert ‘World Inequality Report’ van de Paris Shcool of Economics.

151212-Oxfam

Oxfam/Novib: ‘Rijke landen moeten het voortouw nemen’
Een kleine maand later komt Oxfam Novib met een rapport dat op min of meer dezelfde manier naar arm en rijk kijkt, niet uitsluitend naar individuen zoals bij Piketty/Chanel, maar ook naar landen.

Uit het persbericht van Oxfam/Novib
‘(…) De totale uitstoot wordt voor 50% veroorzaakt door de meest rijke mensen ter wereld, maar de gevolgen van hevige stormen en langdurige droogtes wordt gevoeld door de allerarmsten.
In het rapport van Oxfam Novib staat dat de armste helft van de wereldbevolking, slechts 10 procent van de totale CO2 uitstoot op de wereld veroorzaakt. En toch wil dit niet meteen zeggen dat arme landen niks hoeven te doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. India is geen rijk land, maar heeft wel een snel groeiende economie. Marita Hutjes, klimaatexpert van Oxfam Novib: ‘Rijke, grote vervuilers moeten verantwoordelijk gehouden worden voor hun uitstoot, ongeacht waar zij wonen. Landen als India moeten wel degelijk hun steentje bijdragen, maar het zijn de rijke landen die het voortouw moeten nemen.’ (…)’
Uit een tweede bericht van Oxfam/Novib
‘(…) Parijs moet een start maken met een eerlijke economie voor iedereen – niet alleen voor de rijkste en grootste vervuilers, maar ook voor de armsten die het minste bijdragen aan klimaatverandering maar al te maken hebben met de effecten hiervan.’

Het rapport maakt de omvang van deze ongelijkheid binnen en tussen landen duidelijk. Bijvoorbeeld:

Iemand uit de rijkste 1 procent van de wereldbevolking produceert gemiddeld 175 keer meer aan CO2-uitstoot dan iemand uit de onderste 10 procent.
Iemand uit de rijkste 10 procent van India produceert gemiddeld een vierde van de CO2-uitstoot van iemand uit de armste helft van de inwoners van de VS.
De CO2-uitstoot van iemand uit de armste helft van de Indiase bevolking is gemiddeld slechts een twintigste van iemand uit de armste helft van de inwoners van de VS.
De totale CO2-uitstoot van de armste helft van de bevolking van China, rond 600 miljoen mensen, is slechts een derde van de totale uitstoot van de rijkste 10 procent in de Verenigde Staten, zo’n 30 miljoen mensen.

‘Rijke, grote vervuilers moeten verantwoordelijk gehouden worden voor hun uitstoot, ongeacht waar zij wonen. Maar het wordt gemakkelijk vergeten dat de meerderheid van de allerarmste mensen juist in landen woont waar de economie zich snel ontwikkelt zoals bijvoorbeeld India. Deze landen moeten wel degelijk hun steentje bijdragen, maar het zijn de rijke landen die het voortouw moeten nemen’, aldus Hutjes. (…)’

151212-OxfamKaart