Pleidooi tegen voorzorgsprincipe: ‘Duitsland had kampioen CO2-reductie kunnen zijn’

20 oktober 2015 – Het voorzorgsprincipe – niets doen voor je zeker weet dat het geen schade veroorzaakt – leidt tot fundamenteel conservatisme, aldus de Groene Amsterdammer. Kijk liever wat nieuwsgieriger naar de toekomst. 

Het voorzorgsprincipe: als je niet weet welke effecten iets heeft, kun je beter voorzichtig zijn dan later spijt hebben. Klinkt logisch en het wordt dan ook veel gebruikt door milieuorganisaties en in wetgeving in veel landen. Maar er zit een gevaar in, schrijft Ralf Bodelier in de Groene Amsterdammer.

Uit het bericht in de Groene Amsterdammer
‘(…) Want het voorzorgsprincipe waarschuwt niet zozeer tegen kenbare risico’s, waaronder de risico’s van antibiotica in veevoeder of uitputting van de Noordzee. Een strikte interpretatie van het principe is er ook op gericht ontwikkelingen tegen te houden die onkenbare risico’s met zich meebrengen. (…)
De combinatie van het voorzorgsprincipe en wetenschappelijke onzekerheid leidt doorgaans tot een stevig nee tegen alle mogelijkheden die nieuwe technologie ons brengt. Nee tegen nanotechnologie – mogelijke veroorzaker van ontstekingen. Nee tegen schaliegas – mogelijke vernietiger van landschappen. Het voorzorgsprincipe leidt tot een fundamenteel conservatisme. (…)’

Als voorbeeld geeft Bodelier het verzet tegen kernenergie –  dat heeft ‘weinig wetenschappelijke basis, het belemmert ook de oplossing van problemen die vele malen groter zijn’. Namelijk de klimaatverandering.

‘(…) Mondiaal zijn er 437 werkende kernreactoren en die zorgen zonder enige luchtverontreiniging of CO2-uitstoot voor elf procent van de wereldwijde energie. (…)’ De ramp in Tsjernobyl was tragisch. Maar het aantal slachtoffers is verwaarloosbaar, stelt Bodelier als hij het afzet tegen zestig jaar kernenergie en de slachtoffers die vallen door luchtvervuiling door elektriciteitsopwekking met kolen of biomassa. In Tsjernobyl vielen 41 doden en kregen duizenden kanker. Luchtverontreiniging zorgt naar schatting voor 2 miljoen doden per jaar.

De kernramp in Fukushima had geen doden tot gevolg, schrijft Bodelier, maar toch werd in Duitsland kernenergie afgebouwd. Zonne- en windenergie floreren, maar ook de kolenindustrie is gegroeid met acht nieuwe kolencentrales. CO2-uitstoot is bijna niet gedaald sinds de Energiewende.

‘(…) Was Duitsland niet zo gevoelig geweest voor het voorzorgsprincipe, en had het land na Fukushima alle kerncentrales gewoon open gelaten, dan was het vandaag kampioen geweest in het terugdringen van de uitstoot van CO2. (…)
Het voorzorgsprincipe is een ultiem middel om macht door te zetten zonder daarvoor verantwoordelijkheid te dragen. Daarmee is het voorzorgsprincipe niet alleen een wetenschappelijk en moreel probleem, het is ook een politieke kwestie. Het voorzorgsprincipe is een van de meest doeltreffende wapens in een politieke strijd met als inzet het afremmen van de maatschappelijke dynamiek. (…) Het leidt niet tot het omhelzen van de toekomst, het schermt ons van haar af. (…)’