Scherpe kritiek op banden tussen Shell en Erasmus Universiteit

Scherpe kritiek op banden tussen Shell en Erasmus Universiteit

17 mei 2017Gisteren verscheen een rapport dat duidelijk maakt dat de banden tussen bedrijven als Shell en de Erasmus Universiteit ‘zeer innig’ zijn. ‘Dit onderzoek toont haarscherp aan dat de banden tussen de universiteit en de fossiel industrie veel te diep ingrijpen.’ ‘Shockerend voor iedereen die het idee van onafhankelijke wetenschap koestert.’

Het onderzoek is gedaan door het bureau Changerism. Vatan Hüzeir, de directeur van dat bureau, tevens de hoofdauteur van het rapport, is al jaren actief in het ‘fossielvrij’ maken van instellingen. Het rapport richt zich op de grootste faculteit aan de EUR: de Rotterdam School of Management (RSM).

Vatan Hüzeir (Changerism): ‘Het maakt EUR medeplichtig aan klimaatverandering’

Uit het persbericht van Changerism
‘(…) Het rapport onthult onder andere dat Shell en RSM contractueel hebben vastgelegd dat het bedrijf studentenprofielen en curricula mag beïnvloeden. Ook heeft Shell medezeggenschap over RSM’s strategie en vinden er jaarlijks diners plaats waar RSM’s activiteiten worden afgestemd met het olie- en gasbedrijf.
Deze banden beïnvloeden ook het onderzoek. RSM voerde onderzoek uit voor NAM, Shell, GasTerra en GDF Suez (Engie) met als doel bij te dragen aan een “breed gedragen ‘license to operate’ van de gassector”, in antwoord op weerstand tegen gaswinning in Nederland. Shell betaalde RSM ook voor onderzoek waarin geadviseerd werd om belastingdruk op multinationals te verlagen. Later heeft één van de auteurs, RSM professor Henk Volberda, de overheid met succes opgeroepen tot verregaande belastingverlagingen. Hij deed deze oproep mede op grond van dit onderzoek, zonder te vermelden dat daarvoor was betaald door multinational Shell. (…)
Vatan Hüzeir: “Met de banden ondersteunt RSM bedrijfsmodellen die fundamenteel afhangen van productie en consumptie van fossiele energie. Dat maakt de faculteit medeplichtig aan het faciliteren van klimaatverandering.” (…)
Derk Loorbach, hoogleraar socio-economische transities aan de Erasmus Universiteit: “Dit onderzoek toont haarscherp aan dat de banden tussen de universiteit en de fossiel industrie niet alleen vanzelfsprekend en fijn vertakt zijn, maar ook dat ze inhoudelijk veel te diep ingrijpen. Het is niet alleen tijd om te desinvesteren, maar ook om al deze relaties los te koppelen.” (…)’

RSM vindt de samenwerking met Shell juist ‘een grote eer’

Uit een artikel van De Correspondent
‘(…) De overeenkomst [tussen Shell en RSM] is niet geheim: toen zij in juli 2012 werd gesloten, publiceerde de RSM trots een persbericht. Volgens decaan Steef van de Velde was het ‘een grote eer’ om met zo’n vooraanstaand oliebedrijf geassocieerd te worden. De eerste pagina van de overeenkomst werd ingelijst en opgehangen in het Mandeville-gebouw op de campus. Maar Hüzeir kreeg het volledige document dus pas onder ogen na een Wob-verzoek. De inhoud is shockerend voor iedereen die het idee van onafhankelijke wetenschap koestert. De overeenkomst voorziet in de oprichting van een ‘stuurgroep’ waarin Shellmanagers en onderzoekers van de RSM deelnemen.

In de stuurgroep worden kennis en inzichten uitgewisseld, met als doel gezamenlijke prioriteiten vast te stellen, de richting van het partnerschap te bepalen, en for Shell to potentially influence the design of the RSM curriculum and the profile of students who attend the BSc/MSc/MBA programmes.’

Het oliebedrijf kreeg met het partnership dus formele invloed over het lesprogramma van de universiteit. Maar dat was nog niet alles. De universiteit en Shell maakten ook afspraken over de werving van studenten, gastcolleges door Shellmedewerkers, en samenwerking in adviesgroepen voor specifieke opleidingen. (…)’

‘Haast constante fysieke aanwezigheid van Shell’

Uit een artikel van Follow The Money
‘(…) Changerism maakte een gedetailleerde studie van de aanwezigheid van Shell op de RSM-campus. Hieruit blijkt dat de afspraken uit het samenwerkingscontract in elk geval deels zijn doorgevoerd. Het bedrijf heeft een haast constante fysieke aanwezigheid op het terrein van de faculteit, onder andere dankzij sponsoring van evenementen, gastcolleges, en de ruim 30 alumni (en huidige Shell-medewerkers) die optreden als studentencoaches. Alles met het oog op het binnenhalen van potentiële Shell-managers.
Maar ook het onderzoek van de RSM zelf wordt door Shell beïnvloed. Uit het rapport blijkt dat de RSM in opdracht van Shell verschillende onderzoeken heeft uitgevoerd waar het fossiele energiebedrijf overduidelijk van profiteerde. Hierbij vervaagden volgens Changerism de grenzen tussen de wetenschap en de commerciële belangen. (…)
Nederlandse universiteiten hebben in de afgelopen 10 jaar een terugval van zo’n 25 procent in hun inkomsten gezien. (…) [Aloy Soppe, docent financiële ethiek:] ‘Natuurlijk is het zo dat verminderde overheidsfinanciering hieraan heeft bijgedragen.’ (…)’

‘Rapport is tendentieus, vooringenomen en onjuist’

Het Erasmus-magazine publiceert een reactie van de RSM
‘(…) In een verklaring schrijft RSM-decaan Steef van de Velde dat de EUR en de RSM zich niet kunnen vinden in de conclusies van het rapport. “The report is tendentious, biased and contains factual errors, and is not up to academic standards.” De verklaring ontkent dat Shell een invloed heeft op de curricula. “Neither Shell nor any other company plays a formal part in this process.” Wel worden ‘externe organisaties en stakeholders’ betrokken tijdens het accreditatieproces en opleidingsevaluaties. Studenten kiezen hun studie namelijk deels op basis van de aansluiting van die opleiding op de arbeidsmarkt, aldus Van de Velde. De conclusie dat de RSM bijdraagt aan klimaatverandering is ‘ongegrond’ en ‘fundamenteel onjuist’. “RSM takes the position that collaboration with all sectors of the economy plays an important role in the realisation of the crucial energy transition and the UN’s sustainable development goals.” Samenwerking met alle sectoren in de private sector is volgens de RSM een must. Daarnaast betreurt de RSM het dat de onderzoekers publicaties die kritisch zijn op olie- en gasbedrijven negeerden. (…)

Bronnen
Changerism, persbericht, 16 mei 2017: Innige samenwerking tussen Erasmus Universiteit en fossiele energie industrie (pdf, 1 pag.)
Changerism, rapport, 16 mei 2017: A pipeline of Ideas – How the Rotterdam School of Management facilitates climate change by collaborating with the fossil fuel industry (pdf, 58 pag.)
Website Changerism
Erasmus Magazine, 16 mei 2017: ‘Shell kan opzet RSM-curriculum beïnvloeden’
Erasmus University RSM, verklaring, 16 mei 2017: RSM entirely unable to identify with report’s conclusions on ties with the fossil fuel industry
Folow The Money, 16 mei 2017: Hoe de Erasmus Universiteit nauw verweven raakte met Shell
De Correspondent, 16 mei 2017: Als de fossiele industrie de onderzoeksagenda op je universiteit bepaalt (Alleen voor leden. Lidmaatschap € 6 per maand)
Foto: RSM. Portretfoto: Twitter

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.