Shell – ‘De affaire kan nog een dikke staart krijgen’

12 april 2017 – Wat staat Shell te wachten nu bekend is geworden dat het bedrijf wist dat ruim een miljard van Shell en Eni – bedoeld voor de exploratievergunning voor een Nigeriaans olieveld – terecht zou komen in de zakken van corrupte politici?  

Shell heeft dinsdag toegegeven te hebben geweten dat een deel van hun betaling aan de Nigeriaanse overheid in de zakken van veroordeelde witwasser en oud-olieminister Dan Enete zou belanden. In de zaak die al jaren onderwerp van juridisch onderzoek is, heeft Shell eerder altijd ontkend. Na het opduiken van belastende emails en documenten, stelde Shell zijn verklaring bij. Welke gevolgen heeft de affaire mogelijk voor Shell?

Rechtzaken in Italië en Nederland…
De rechtzaak in Italië is, met hulp van de Nederlandse fiscale opsporingsdienst FIOD, al vijf jaar in voorbereiding. Uit dat onderzoek komen ook de emails en documenten die onderzoekscollectief Finance Uncovered in handen kreeg en wereldkundig maakte, aldus Follow The Money.

Uit een bericht van de NRC
‘(…) Volgende week houdt het Italiaanse OM een hoorzitting over de kwestie. Het onderzoek van het Nederlandse OM loopt nog en het is nog niet duidelijk of het tot een rechtszaak zal komen. (…)’

Ook zouden (hooggeplaatste) medewerkers van Shell strafrechterlijk vervolgd kunnen worden, aldus mensenrechtenorganisatie Global Witness (een van de organisaties die met het nieuws naar buiten kwamen). Shell stelt dat er geen strafbaar feit is gepleegd en ziet ook geen mogelijkheid tot vervolging van medewerkers.

Uit een bericht van BNR
‘(…) Maar, op basis van het onderzoek van het openbaar ministerie in Milaan, dat vanwege de betrokkenheid van het Italiaanse bedrijf ENI onderzoek doet, laat Shell verder weten dat het ‘op basis van alle informatie en feiten die beschikbaar zijn, we niet geloven dat er reden is tot vervolging van Shell’.
Ook zegt het bedrijf dat er geen basis is voor een zaak tegen een voormalige of huidige medewerker van Shell. ‘Als het bewijs uiteindelijk aantoont dat er ongepaste betalingen zijn gedaan door Malabu (het bedrijf van de voormalige Nigeriaanse olieminister Dan Etete, red.) of anderen aan de toenmalig ambtenaren van de (Nigeriaanse, red.) overheid in ruil voor onbehoorlijk gedrag met betrekking tot de schikkingen van langlopende conflicten uit 2011, dan vindt Shell dat die betalingen zijn gedaan zonder kennis, toestemming of uit diens naam.’ (…)’

… en mogelijk ook vervolging in de VS

Uit een bericht van het AD
‘(…) De affaire kan nog een dikke staart krijgen voor Shell. Ten tijde van de deal sloot de oliemaatschappij net een overeenkomst met de Amerikaanse autoriteiten vanwege een andere corruptie-affaire. Dat Shell niet meldde dat er mogelijk nog andere affaires speelden, kan het bedrijf nog lelijk opbreken, omdat de Amerikanen ook dit soort zaken in de VS kunnen vervolgen. (…)’

Op die mogelijkheid zinspeelde Shell-baas Ben van Beurden vorig jaar al. Na een inval van de FIOD in het hoofdkantoor van Shell (17 februari 2016), belde Van Beurden (destijds) financieel topman Simon Henry. Dat gesprek werd afgeluisterd en is nu openbaar geworden.

Uit een bericht van Follow The Money
‘(…) Van Beurden sluit zijn telefoongesprek met Henry af, maar merkt nog wel even op dat er een eerder, verstandiger, moment is geweest waarop ze alles bekend hadden kunnen maken. In verband met eerdere beschuldigingen over corruptie in Nigeria had Shell namelijk al een deal gesloten met het Amerikaanse ministerie van Justitie (DoJ). In ruil voor openheid van zaken zou er geen vervolging plaatsvinden, een zogenaamde deferred prosecution agreement (DPA).
Van Beurden zegt erover tegen Henry: ‘Als het allemaal achter de rug is moeten we een beslissing nemen, of we gewoon gaan zeggen: “Nou, dat is het. We hebben alles onderzocht wat kon worden onderzocht, en nu zijn we niet… We concluderen dat er niets aan de hand is. En we zullen het te laten rusten.” Of dat we zeggen: “Nou, weet je, er zitten wel een paar [vreemde] dingen hier. Misschien moeten we dit bekend maken aan de DoJ, want het gebeurde allemaal in een tijd dat we onder DPA stonden. Dus we hadden misschien op dat moment meer open moeten zijn met de DoJ dan waar we nu achter komen”.’ (…)’

Risico voor beleggers

Uit een bericht van het FD
‘(…) Mensenrechtenorganisatie Global Witness, die ook in het bezit is van de gelekte documenten, waarschuwt in een rapport echter voor grote risico’s voor beleggers. ‘De concessie OPL245 herbergt een geschatte 9,23 miljard vaten olie. Het mogelijk kwijtraken van deze waardevolle concessie is derhalve een enorm risico voor beleggers. Voormalige bestuurders kunnen ook worden aangeklaagd voor corruptie.'(…)’

Dat risico lijkt vooralsnog mee te vallen. De Shell-aandelenkoers bleef dinsdag nagenoeg gelijk, aldus de Volkskrant.

Imagoschade
Zelfs als voor de rechter niet wordt aangetoond dat Shell (én Eni) in strijd met de wet handelde, dan nog is imagoschade niet te vermijden. ‘Nu rest enkel de schandpaal’, aldus Sheila Sitalsing in een commentaar in de Volkskrant. Ze adviseert Shell om voortaan ‘beschaamd’ te zwijgen over de ‘force for good’ die het bedrijf zegt te willen zijn.

Uit een bericht van de NRC
‘(…) Het onderzoek van Buzzfeed doet vermoeden dat men tot het hoogste niveau op de hoogte was van de omstreden gang van zaken. Als dat voor de rechter bevestigd wordt, brengt dat de geloofwaardigheid van Shell ernstig in het geding. (…)’

BuzzFeed News, dat zondag samen met het Italiaanse Il Sole 24 Ore met het nieuws naar buiten kwam, maakte onderstaand filmpje over de affaire.

Bronnen
AD, 12 april 2017: Shell geeft toe in omkopingszaak
Follow The Money, 11 april 2017: Telefoontap: Shell-topmannen praten over omkoping in Nigeria (registratie) (Mét link naar het afgeluisterde gesprek tussen Van Beurden en Henry)
NRC, 12 april 2017: Hoe olieveld OPL 245 Shell achtervolgt (registratie)
Volkskrant, 12 april 2017: Goede kracht (via Blendle)
Volkskrant, 12 april 2017: 80 miljoen in cash – zelfs voor Shell is dat brisant (via Blendle)
BNR, 12 april 2017: Shell wist van corruptie, maar ‘betalingen zonder onze toestemming gedaan’
FD, 10 april 2017: ‘Shell was op de hoogte van doorsluizen geld naar Nigeriaanse witwasser’ (registratie)
Global Witness, 10 april 2017: Shell knew
Rapport Global Witness
BuzzFeed News, 9 april 2017: How one of the world’s biggest oil firms secured a $1.3 billion deal mired in corruption allegations

Zie ook
FluxEnergie, 11 april 2017: Top Shell wist van betaling aan Nigeriaanse witwasser

Foto: Shell

Onderwerpen: , , ,

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.