‘Sluiting kolencentrales? Begin er vooral niet aan’
30 november 2015 – Nederland zal nog tientallen jaren aangewezen zijn op het gebruik van relatief veel fossiele brandstof. Het sluiten van kolencentrales is riskant, zegt prof. dr. W. Turkenburg.
In een opiniebijdrage in Trouw gaat de emeritus hoogleraar Turkenburg in tegen de 64 hoogleraren die vorige week pleitten voor het sluiten van kolencentrales, inclusief de moderne. Ook gaat hij in tegen het besluit van de Tweede Kamer om de kolencentrales inderdaad ter sluiten, zij het gefaseerd.
Turkenburg concludeert dat we niet op tijd over voldoende alternatieven beschikken en dat de kosten voor de samenleving zeer hoog zullen worden. Hij is, uiteraard, ook voorstander van een versterkte ontwikkeling van hernieuwbare bronnen als wind en zon, maar pleit voor nuchterheid. ‘Nederland beschikt over veel minder hernieuwbare energiebronnen dan vrijwel alle andere Europese landen. Daarom is ons land nog tientallen jaren noodgedwongen aangewezen op het gebruik van relatief veel fossiele brandstof.’
Zijn oplossing? Het gebruik van fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk maken en vooral het afvangen en ondergronds opslaan van CO2, zoals bijvoorbeeld ook het Planbureau voor de Leefomgeving voorstelt.
‘Een belangrijke stap wordt daartoe op de Maasvlakte gezet, waarbij de CCS-techniek op Europese schaal gedemonstreerd gaat worden bij een nieuw gebouwde kolencentrale. Als Den Haag zou besluiten deze centrale te sluiten, wordt dit belangrijke project de nek omgedraaid en opnieuw de kennis over CCS een gevoelige slag toegediend. Het zou ook haaks staan op het beleid dat nodig is om de gemiddelde temperatuurstijging tot maximaal 1,5 à 2 graden Celcius te beperken.’
Turkenburg betreurt het besluit van indertijd minister Maxime Verhagen om te stoppen met het verkennen van de mogelijkheden van CCS. ‘Bij de ontwikkeling van deze technologie (CCS) speelde Nederland vanaf 1990 een vooraanstaande rol. Door fout overheidsbeleid gaat sinds 2010 veel van de opgebouwde kennis en kunde in ons land verloren. Die trend moet dringend worden gekeerd.’
Daarnaast, vindt Turkenburg, moeten we de CO2-uitstoot van energiecentrales beperken door, gefaseerd, aan alle centrales, óók de gasgestookte, maxima op te leggen. ‘In 2025 mag de uitstoot dan niet hoger zijn dan 450 gram per kWh, gelijk aan de uitstoot van moderne gasgestookte centrales. Voor nieuw te bouwen energiecentrales zou dat vanaf 2030 vrijwel 0 gram per kWh moeten zijn, een eis die vanaf 2035 zou moeten gelden voor álle bestaande centrales, kolen- én gasgestookt.’
Nog een tegenstander: ‘We moeten niet naïef zijn’
In NRC Next een bijdrage van Jannes Verwer onder de titel: ‘Alle kolencentrales dicht? Slecht idee’. Hij zet zich ook af tegen het voorstel van de 64 hoogleraren. ‘Door de werking van het Europese systeem van emissiehandel zou sluiting van de Nederlandse kolencentrales leiden tot een verhoging van de CO2-uitstoot elders in Europa. Slechtere centrales zouden deze productie overnemen. Poolse, Duitse, Belgische centrales produceren met een minimaal twintig procent hogere uitstoot. Alleen in Europees verband kunnen de juiste afwegingen gemaakt worden. We moeten niet naïef zijn: de komende decennia kunnen we niet zonder kolen. Wereldwijd wordt veertig procent van de elektriciteit opgewekt met steenkool. Ook Europa met zijn veertien procent aandeel in de wereldwijde CO2-uitstoot ontkomt er niet aan om kolen te blijven benutten. (…) Nederland kan en moet een grotere rol spelen in het bevorderen van zo schoon mogelijke elektriciteitsproductie. Dit moet echter wel op een intelligente wijze gebeuren, anders lopen we het risico nog meer van onze industrie te verliezen aan landen als China en India, waar energie veel vervuilender wordt opgewekt en ingezet. Politici hebben vaak een korte termijn horizon; van hoogleraren mag je verwachten dat ze dieper nadenken en ook economische en geopolitieke componenten meewegen.’
Bronnen
Trouw, 30 november 2015: Sluiting kolencentrales? Begin er vooral niet aan (via Blendle)
NRC Next, 30 november 2015: Alle kolencentrales dicht? Slecht idee (via Blendle)
Foto: Testimnstallatie CO2-afvang (CATO). Foto: FluxEnergie/© Paul Tolenaar
