‘Stopzetten fossiele subsidies vaak effectiever dan afspraken Parijs’

Door subsidies op fossiele energie af te schaffen, kunnen olie- en gas exporterende regio’s als Rusland, Latijns Amerika, het Midden-Oosten en Noord-Afrika meer CO2-uitstoot vermijden dan ze volgens de klimaatafspraken in Parijs verplicht zijn. Dat concludeert een studie in Nature deze maand. Jaarlijks zou daarmee 0.5 tot 2.2 gigaton CO2 bespaard kunnen worden.

Door de huidige lage olieprijzen is het nu relatief makkelijk om de subsidies stop te zetten, zonder gelijk een heleboel arme mensen te benadelen, benadrukken de onderzoekers. Hoewel het stopzetten van fossiele subsidies in veel olie- en gas exporterende regio’s kan leiden tot grote emissie-reducties, kunnen hoge kosten voor olie en gas in landen als India ook leiden tot een toename van de CO2-uitstoot, waarschuwen ze. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als mensen overschakelen op steen- of houtskool in plaats van op zon- of windenergie.

Pro-poor subsidiehervormingen

Zonder extra maatregelen, zou het verwijderen van dit soort subsidies de hernieuwbare energiebronnen dan ook maar beperkt stimuleren, becijferen de auteurs: 2 procent tot 2030. Door het geld van de fossiele subsidies bijvoorbeeld in gratis onderwijs en gezondheidszorg te steken, zoals in Indonesië gebeurt, kunnen veel betere resultaten geboekt worden, stelt Shelagh Whitley, hoofd van het klimaat en energieprogramma van het Britse Overseas Development Institute (ODI), in Carbon Brief. Door in dergelijke basisbehoeftes te voorzien, zijn energieconsumenten beter in staat te investeren in duurzame voorzieningen als zonnepanelen.

In een land als Duitsland kijken politici naar de mogelijkheden van gratis openbaar vervoer in de binnensteden, dat zowel het klimaat als de luchtkwaliteit ten goede moet komen. Momenteel gaat veel subsidie nog naar mensen met hogere inkomens, die al in staat zijn lange termijn investeringen te doen. Dat geldt ook voor Nederlandse regelingen als de SDE+.

0,5 tot 2,2 GT

Voor de recente studie in Nature Energy hebben de onderzoekers vijf scenario’s opgesteld om te voorspellen hoeveel CO2 vermeden kan worden door subsidies op fossiele energie stop te zetten. Afhankelijk van factoren als de olieprijs, komen ze uit op een totale reductie van 0.5 tot 2.2 gigaton (Gt) per jaar in 2030, wereldwijd. Door alleen naar de productiesubsidies te kijken, kwamen eerdere rapporten van het Global Subsidies Initiative (GSI) en ODI ook al uit op een reductie van 37Gt CO2 tussen 2017 en 2050. Zowel de G7 als de G20 pleiten dan ook voor het afschaffen van de subsidies.

Lees ook:

• FluxEnergie, 28 september 2017, ‘Nederland subsidieert fossiele sector jaarlijks met 7,6 miljard’
• FluxEnergie, 26 september 2017, ‘ABN AMRO: staak traditionele energiesubsidies, zet in op circulaire economie‘