‘De stroommarkt moet veel flexibeler worden’

7 juli 2016 – De ontwikkeling van duurzame energie vraagt nieuwe regels. Het moet makkelijker worden stroom aan elkaar te verkopen. Ook transporttarieven,  energiebelasting en saldering verdienen aanpassing. Dat concludeert CE Delft.

Schermafbeelding 2016-07-06 om 20.19.09Door sterk groeiende variabele productie van zonne- en windenergie, maar ook door elektrisch vervoer en elektrische warmtepompen moet de energievoorziening flexibeler geregeld worden.
CE Delft onderzocht  hoe. In het rapport ‘Markt en flexibliteit’ worden aanbevelingen gedaan over aanpassing van de marktregels voor de elektriciteitsvoorziening. Om de fluctuaties door windmolens, zonnepanelen en warmtepompen op te vangen moeten de stroomproductie,  de vraagregulering en de stroomopslag flexibeler worden.

Het moet makkelijker worden stroom aan elkaar te verkopen, ook voor korte perioden. Slimme meters en bijbehorende administratieve afhandeling zijn daarvoor cruciaal. Ook de transporttarieven,  energiebelasting en saldering verdienen aanpassing. Bovendien moet vraagsturing bij incidentele congestie (‘file’  op het stroomnet) mogelijk worden.

Uit de samenvatting van CE Delft
‘(…) Om de barrières weg te kunnen nemen zijn verschillende oplossingsrichtingen verkend. De verkenning beperkt zich tot de oplossingsrichtingen die inpasbaar zijn in de bestaande kaders.

Markttoegang
Oplossingen voor de verlaging van de toetredingsdrempels voor flexibiliteit:

  • Een neerwaartse aanpassing van de minimumeisen aan volumes, tijdseenheden en locatie om deel te nemen in de markt.
  • Gestructureerde centrale informatievoorziening over de kortetermijnmarkten, zoals handelsvolumes, prijzen en achterliggende biedladder informatie.
  • De complexiteit van de kortetermijnmarkten voor elektriciteit verder verlaagd kunnen worden door uitwerking van het concept van een flexibiliteitsplatform; een platform dat eenvoudiger toegang tot de verschillende kortetermijnmarkten mogelijk maakt, al dan niet na aggregatie.
  • Tot slot kan verdere ontsluiting gefaciliteerd worden door middel van aggregatie. Aanpassingen van mogelijkheden tot gescheiden bemetering kunnen hier bijdragen aan de toegankelijkheid van flexibiliteitslevering voor aggregatoren.

Kostentoerekening
De verbetering van kostentoerekening helpt het aantrekkelijk maken van de inzet van flexibiliteitsopties. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen fiscale factoren, kostentoerekening in levering en kostentoerekening in netwerk/transport.

  • Een fiscale factor is de onevenwichtigheid in energiebelasting, die alleen in rekening wordt gebracht bij afnemers. Dit leidt tot nadelige beïnvloeding van de make-or-buy-beslissing en dus tot een grotere vraag naar flexibiliteit. Verlaging van het fiscale prijsverschil tussen inkoop en verkoop van elektriciteit zal daarom bijdragen aan verbetering van de allocatieve efficiëntie van vraag en aanbod waardoor er minder flexibiliteit nodig is.
  • De huidige vorm van salderen neemt de tijdswaarde van zelfgeproduceerde elektriciteit weg en creëert daarmee een grotere vraag naar flexibiliteit. Een slimme opvolger van de salderingsregeling moet dit ondervangen.
  • Waardering van de tijdswaarde van elektriciteit bij kleinverbruikers wordt mogelijk gemaakt door introductie van afrekening op kwartierwaarden, waarbij het bestaande beleid er op gericht is om toepassing vanaf 2017 mogelijk te maken.
  • De tariefcomponenten van grootverbruik transporttarieven brengen op basis van piekafname hoge kosten met zich mee voor flexibiliteitslevering. Het feit dat met name piekafname op de aansluiting tijdens de piekvraag op systeemniveau een belangrijke factor is van de onderliggende (infrastructurele) kostenveroorzaking, biedt aanknopingspunten voor aanpassing van de bestaande tariefopbouw.
  • Verder kan de volumecorrectie energie-intensieve industrie op het nettarief in sommige gevallen de levering van flexibiliteit ontmoedigen. Ook in dit geval biedt het al of niet samenvallen van de afnamepiek en systeempiek aanknopingspunten voor aanpassing.
  • In het netwerktarief voor kleinverbruik, gebaseerd op capaciteit (kW), kan het kostenveroorzakingsprincipe nog sterker worden ingepast door ook benutting van de aansluiting te beschouwen. Daarbij kan gedacht worden aan gestaffelde tarieven voor verschillende benuttingsgraden, maar ook aan een relatie tussen de tarieven, het tijdstip van benutting en systeem piek.

Congestiemanagement
Het inzetten van marktgerichte middelen om congestie in de netten te voorkomen (congestiemanagement)wordt in het huidige wettelijk kader beperkt tot een tijdelijke en aanvullende rol; de netten moeten op termijn altijd worden verzwaard. De toekomstige ontwikkelingen laten zien dat in specifieke gevallen van netwerkcongestie de maatschappelijke kosten van het altijd verzwaren hoog kunnen oplopen. In sommige gevallen, waarbij zich in een beperkt aantal momenten netwerkcongestie voordoet, kunnen de maatschappelijke kosten van verzwaren aantoonbaar hoger zijn dan alternatieven zoals de inzet van flexibiliteitsopties. Dit geldt naar verwachting met name op de lagere netvlakken.

In die gevallen kan incidenteel congestiemanagement, ook op de langere termijn, voordeliger zijn dan netverzwaring. Daarmee wordt echter wel afgeweken van de positie die transport- en distributienetten hebben binnen het huidige bestel. Voor verruiming van de mogelijkheden voor toepassing van congestiemanagement zal dan ook in eerste instantie een afwegingskader ontwikkeld moeten worden op basis waarvan de netbeheerder een beslissing kan nemen. (…)

In het project Markt en Flexibiliteit hebben bedrijven en organisaties als Netbeheer Nederland, Tennet, Energie-Nederland, Eneco, VEMW, APX (EPEX SPOT), de Universiteit van Amsterdam en CE Delft samengewerkt.(…)’

Bronnen
VEMW, 6 juli 2016: Markt kan fluctuerende stroomvoorziening opvangen door te flexibiliseren
CE Delft, 30 juni 2016: Duurzame energie vraaht om aanpassing regelgeving 
CE Delft, rapport: juni 2016: Markt en Flexibiliteit – Hoofdrapport. (pdf, 37 pag.)

Onderwerpen: ,

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.