Vellinga: ‘De aarde heeft koorts, daar doe je toch iets aan?’

6 september 2016 – In een interview met Vara Vroege Vogels verbaast emeritus hoogleraar klimaatverandering Pier Vellinga zich erover dat er in Den Haag niet meer aandacht en geld is voor klimaatverandering. Maar hij legt toch ook even uit hoe het komt. 

Over het nieuws van NASA dat de aarde veel sneller opwarmt dan gedacht
Het doel om de opwarming van de aarde onder de anderhalve graad te houden, is zo goed als onhaalbaar. Dat stelde de NASA vorige week. De aarde warmt veel sneller op dan in de afgelopen duizend jaar. Vellinga stelt in het interview met Vroege Vogels geschrokken te zijn van het nieuws, maar ook niet echt verbaasd. De doelstelling van 1,5 graden was er niet een van wetenschappers, maar van politici en ngo’s, aldus Vellinga, om er zeker van te zijn dat de 2 graden opwarming niet wordt overschreden.

Over de oplossingen – kolencentrales dicht
‘(…) De rechter heeft uitspraak gedaan – op voorleggen van Urgenda – dat we nog verder terug moeten [met de CO2-uitstoot]. En dat kan ook. De goedkoopste, maar ook de gezondste manier, is het sluiten van kolencentrales. Eigenlijk willen de energiebedrijven ook wel, de een na de ander gaat ongeveer failliet aan die kolen. Windenergie is op bepaalde momenten zo goedkoop, dat het kolen eruit drukt. Centrales moeten zo nu en dan stoppen omdat er veel windenergie is. (…) Politici kunnen even met een pennenstreek alle kolencentrales sluiten. Dan wordt het veel lonender voor burgers en bedrijven om in zonnepanelen te investeren. De werkgelegenheid gaat vooruit. Al die grote energiebedrijven, Hoogovens en chemie krimpen in banen, en jonge bedrijven die bezig zijn met wind op zee, zonne-energie, el auto’s, laadpalen… Je houdt een heel groot deel van het geld in eigen land als je veel duurzamer omgaat met energie. Dat dat niet doordringt bij onze politici en dat dat ook de beste banenmotor is die duurzame energie, dat is een puzzel. In den haag is het oorverdovend stil op dit gebied. (…)’

Over de oplossingen – energiebelasting
‘(…) Wind op zee is zo’n succes, daar kan je veel meer doen. Als ik door Nederland rijd, zie ik nog amper zonneparken op industrieterreinen of vuilstorten, dat kan heel makkelijk. Maar als je een bedrijf hebt, en je wil stroom hebben, dan is dat spotgoedkoop. Met een zonnepaneel doe je jezelf tekort. Bedrijven betalen eigenlijk geen energiebelasting. Als je dat wel doet, wordt het voor hen aantrekkelijk om zonnepanelen aan te schaffen. (…)’

Over het gebrek aan actie bij Nederlandse politici
‘(…) Ik hoor Rutte eigenlijk nooit over klimaat en toekomst aarde, Buma ook niet en Pechtold zo nu en dan een beetje. Het zijn geen beta’s en geen economomen, ze snappen niet dat de toekomst van de aarde op het spel staat, maar ook de werkgelegenheid in Nederland. We geven met gemak 20 miljard uit aan dijkverhoging, vanwege het klimaat. Daar hoor je niemand over, dat kan kennelijk. Waarom dan niet ook even 20 mrd om dat klimaat af te stoppen? Ik begrijp het niet. (…)’

Over waarom er zo weinig actie is
‘(…) Het is hetzelfde punt als Dieselgate: de belanghebbende industrie heeft niet zo’n haast met die transitie. Als je het nog aan de oude manier kan verdienen… Dieselgate is een prima voorbeeld van wat er nu in Den Haag gebeurt, waarom we niet veel meer doen aan CO2-vermindering. Het zijn de lobbyisten van Tata Steel, van Shell, van een aantal andere grote bedrijven, van VNO, die zeggen ‘rustig aan dan breekt het lijntje niet’. Van Beurden [CEO van Shell] die het van de daken schreeuwt: ‘De Energietransitie is veel te duur.’ Waar hebben we het over? Als je vrouw ziek is en ze moet naar de dokter, dan zeg je toch niet dat dat te duur is? De aarde heeft koorts, nu inmiddels meer dan een graad, dan ga je daar toch iets aan doen? Dan zeg je toch niet dat dat niet kan vanwege de staatsbegroting ofzo. (…)’
Er moet versnelling komen en dat vraagt politieke moed, maar daar zie ik te weinig van in dit land. (…)’

Vellinga presenteert vandaag een rapport over de groene economie aan Europese ministers in Bratislava. Uit het onderzoek blijkt dat groene bedrijven het economisch veel beter doen dan vervuilende bedrijven.

Bronnen
Vara’s Vroege Vogels, 2 september 2016: Klimaatdoelen Parijs onhaalbaar? (met geluidsfragment van het interview)
The Guardian, 30 augustus 2016: Nasa: Earth is warming at a pace ‘unprecedented in 1,000 years’

Foto: Wageningen UR