Klimaatverandering – ‘Waarom doen we niks?’

27 februari 2017 – De NRC had zaterdag een indringend verhaal van redacteur Paul Luttikhuis. Hij constateert enerzijds hoe snel en indringend een klimaatontwrichting op ons afkomt en tegelijkertijd constateert hij dat we ‘niks’ doen. ‘Zelfs een paar weken voor de verkiezingen praten politici er nauwelijks over.’ ‘Hoe kan zo’n belangrijk onderwerp zo uit het zicht blijven?’

Het verhaal van Luttikhuis begint met een constatering van klimatoloog en NOS-weerman Peter Kuipers Munneke: ‘Ik denk dat de volgende vijftien jaar bepalend zijn voor het klimaat van de komende tienduizend jaar.’
Luttikhuis: ‘Zelfs als Kuipers Munneke een beetje overdreef, zou zijn opmerking aanleiding moeten zijn om de revolutie uit te roepen. Om massaal zonnepanelen op het dak te plaatsen en politici naar huis te sturen die besluiten om op olie en kolen te blijven stoken.
Maar wat doen we? We gaan over tot de orde van de dag. We rijden 130 km per uur, hoewel we weten dat daardoor de uitstoot van broeikasgassen toeneemt. We maken ons boos over windmolens die het uitzicht belemmeren – zelfs als ze een paar kilometer van de kust in zee staan. We trekken ons weinig aan van onderzoekers van het RIVM die bepleiten wat minder vlees te eten om het klimaat te sparen. En we negeren waarschuwingen van uiteenlopende organisaties als het Earth Observatory van NASA, het World Economic Forum of het wetenschappelijk klimaatpanel van de VN. Zelfs een paar weken voor de verkiezingen praten politici er nauwelijks over.’

Op zoek naar een antwoord op de vraag waarom we ‘niks’ doen

Luttikhuis gaat op zoek naar verklaringen waarom zo’n belangrijk onderwerp uit het zicht kan blijven. Hij vindt er verschillende:

  • Te ingewikkeld
    George Marshall (auteur van Don’t Even Think About It: Why Our Brains Are Wired to Ignore Climate Change ) denkt ‘dat klimaatverandering voor ons te ingewikkeld is. Hij bedoelt daarmee niet dat klimaatverandering technologisch niet oplosbaar zou zijn, maar dat het voor het menselijk brein lastig, zo niet onmogelijk is ermee om te gaan. (…) We kunnen ons niet voorstellen dat wereldwijd kuststeden – ook in Nederland – overstromen’
  • Te geleidelijk
    Dale Jamieson (auteur van Reason in a Dark Time: Why the Struggle Against Climate Change Failed – and What It Means for Our Future) denkt dat de geleidelijke verandering ons bevattingsvermogen te boven gaat.  ‘Klimaatverandering is het gevolg van de heel geleidelijk toenemende concentratie van een onzichtbaar, reukloos, smakeloos gas in de atmosfeer’.
  • De mens kán het niet
    Daniel Kahneman (Nobelprijs economie voor onderzoek naar (ir)rationele besluitvorming) denklt dat de mens het probleem niet kán oplossen. ‘Ook al zijn mensen zich nog zo bewust van het probleem, dat zal nooit de weerstand overwinnen om hun eigen levensstandaard te verlagen.’
  • We negeren de feiten
    Kari Marie Norgaard (auteur van Living in Denial) benadrukt dat we vanwege de enorme omvang van het probleem liever de feiten negeren.
  • We houden het liever ver van ons vandaan
    Door het e benoemen als een ‘wereldwijd probleem’. Zo schrijft de VVD in het verkiezingsprogramma: ‘Nederland heeft slechts een klein aandeel in de wereldwijde uitstoot’.
  • Bij de pakken neer gaan zitten
    ‘Pessimisme kan een prima aanleiding zijn om bij de pakken neer te zitten.’
  • Het staat niet hoog op het lijstje van de kiezers
    ‘Politici weten ook dat het aanpakken van klimaatverandering bij de meeste kiezers niet hoog op het verlanglijstje staat. Logisch dus dat ze er met een boog omheen lopen. Dat geldt voor de VVD, die klimaatverandering wil aanpakken maar ook de garantie geeft „dat iedereen zijn of haar eigen keuzes kan blijven maken”. Maar het geldt net zo goed voor GroenLinks, waar de aandacht voor het klimaat tot nu toe beperkt blijft tot een belastinghervorming volgens het principe dat de vervuiler betaalt, maar waar het verder vooral gaat over ‘hoop’, en over een land waar ‘het bruist’ en dat anders kan.’

Paul Luttikhuis eindigt zijn verhaal met een indringende vraag:
‘Welke politicus durft de kiezer voor te stellen om een heel nieuw land te bedenken, met een nieuwe infrastructuur, een nieuwe manier van leven en een nieuwe economie?’

Lezen!

Bronnen
NRC, 25 februari 2017: Als het zo acuut is, waarom doen we dan niks? (via Blendle)
Foto’s: affiche documentaire ‘Before the flood’ van Leonardo DiCaprio, portretfoto LinkerIn

Auteur: Redactie

Reageren op dit artikel is niet mogelijk.