Wereldprimeur: publiek gelijkstroomnet in Lelystad
29 juni 2016 – In Lelystad wordt vanaf volgend jaar het eerste publieke gelijkstroomnet ter wereld aangelegd. Een nieuw bedrijventerrein zal dan kunnen beschikken over wisselstroom én gelijkstroom. Bij zonnestroom wordt namelijk nodeloos energie verspild door omzetting naar wisselstroom. Morgen worden de handtekeningen voor het project gezet.
Uit een bericht van Liander
‘(…) Het nieuwe bedrijventerrein Lelystad Airport Businesspark krijgt deze primeur. Bedrijven die zich hier vestigen hebben daardoor straks zowel een ‘traditionele’ aansluiting met wisselstroom als een met gelijkstroom. Beheerder van het energienet Liander en gebiedsontwikkelaar OMALA (ontwikkelaar van Lelystad Airport Businesspark) ondertekenden vandaag de overeenkomst waarin dit is afgesproken.
Zonne-energie is óók gelijkstroom
Een gelijkstroomnet heeft een paar belangrijke voordelen. Bijna elk elektrisch apparaat werkt op gelijkstroom. Maar uit het stopcontact komt wisselstroom. Vandaar dat veel apparaten een omvormer hebben, die van wisselstroom gelijkstroom maakt. En dat kost energie. Duurzame energie, die met zonnepanelen wordt opgewekt, is ook gelijkstroom. En die wordt dus óók eerst met een omvormer omgezet naar wisselstroom. Met een gelijkstroomnet hoeven die twee tussenstappen niet meer. Dat scheelt veel energie, in Lelystad is een mogelijke besparing van 10 procent haalbaar. Bovendien zijn er minder omvormers nodig. Een ander voordeel: veel elektrische apparaten kunnen dan gewoon via een standaard usb-kabel aan het stroomnet worden verbonden. Maar ook grote elektrische apparaten als snelladers voor elektrische auto’s, warmtepompen en ledverlichting kunnen veel simpeler op gelijkstroom worden aangesloten. Dat geldt ook voor de zonnepanelen waarmee bedrijven zelf stroom kunnen opwekken.
Eerste bedrijven in 2018 aangesloten
De aanleg van het gelijkstroomnet start in 2017. Naar verwachting worden in 2018 de eerste bedrijven aangesloten op het net, wellicht zelfs met ‘USB-stopcontacten’ voor apparaten als laptops en telefoons. Dat betekent overigens niet dat deze bedrijven geen wisselstroom meer zullen hebben. Gelijkstroom is in deze vorm nog zo nieuw, dat sommige apparaten er nog niet rechtstreeks op kunnen worden aangesloten. Vandaar dat in deze nieuwe bedrijfspanden ook traditionele stopcontacten voor wisselstroom zullen zitten.
Liander verwacht veel te leren van deze primeur. Door de gecombineerde aansluiting van gelijk- en wisselstroom kan Liander bijvoorbeeld de potentie van gelijkstroomnetten onderzoeken, en of de verwachte energiebesparing haalbaar is. Tevens hoopt Liander meer inzicht te krijgen in de klantbehoefte en marktontwikkelingen bij duurzame lokale opwek. Tenslotte wil Liander ervaring opdoen met het aanleggen en onderhouden van gelijkstroomnetten.
Gelijkstroom versus wisselstroom
Wat is eigenlijk het verschil tussen gelijk- en wisselstroom? Gelijkstroom betekent dat de stroom altijd dezelfde kant op loopt. Een batterij levert bijvoorbeeld altijd gelijkstroom: de stroom loopt van de minpool naar de pluspool. Wisselstroom houdt in dat de de stroom steeds weer van richting wisselt. Het stopcontact levert wisselstroom, waarbij de richting van de stroom 100 keer per seconde van richting verandert. De elektriciteitsnetten die vanaf het begin van de twintigste eeuw zijn aangelegd, gebruiken allemaal wisselstroom. Daarvoor werd destijds gekozen omdat elektriciteitscentrales zelf ook wisselstroom produceren én omdat het veel makkelijker over lange afstanden te transporteren was. Zonnepanelen en windmolens leveren gelijkstroom. Daarnaast kun je met nieuwe technieken gelijkstroom ook heel goed over lange afstanden transporteren. (…)’
Uit een bericht van De Stentor
‘(…) Nergens anders is zo’n netwerk ‘publiek’ te vinden, meldt energiebedrijf Liander. “Alles is wisselstroom”, zegt woordvoerder Carlo van der Borgt. ,,Hoe dat komt? Tja, dat is ooit zo bedacht. Kijk, wisselstroom kun je over grote afstand makkelijk transporteren.” Groot nadeel van wisselstroom is dat er omvormers nodig zijn. Bijna alle elektrische apparatuur werkt op gelijkstroom, maar uit het stopcontact komt wisselstroom – omvormen dus. En daarmee gaat energie verloren, aldus Van der Borgt. Met een gelijkstroomnetwerk kunnen veel elektrische apparaten via een usb-kabel op het stroomnet worden aangesloten. Ook snelladers voor elektrische auto’s, warmtepompen en led-verlichting zijn makkelijker aan te sluiten. (…)’
Bronnen
Liander, 28 juni 2016: Gelijkstroomnet maakt energiebesparing mogelijk – Bedrijven op Lelystad Airport Businesspark krijgen gelijkstroom (concept-persbericht per mail)
De Stentor, 28 juni 2016: Lelystad heeft wereldprimeur met gelijkstroomnetwerk
Website Lelystad Airport Businesspark (LAB)
