Groei versus duurzaam: ‘Nieuw economisch model nodig’
14 juli 2016 – Twee Nederlandse economen roepen experts op mee te helpen met het ontwikkelen van een nieuw economisch model, omdat groei en duurzaam elkaar vaak niet verdragen. ‘Wij willen ons daar in ieder geval sterk voor maken en roepen langs deze weg op om hulp en steun om dit plan te verwezenlijken’, schrijven de hoogleraar Jan Jonker (links) en ‘circulaire econoom’ Hans Stegeman in het FD.
Vorige week trok prof. dr. André Nijhof (Nyenrode) al aan de bel: ‘Winst maken en duurzaamheid zitten elkaar in de weg’. Hij blijkt weinig hoopvol te zijn over de kansen op een duurzame economie.
Deze week trekken twee andere wetenschappers rond het zelfde thema aan de bel, op de opiniepagina van het FD.
Jan Jonker (hoogleraar duurzaam ondernemen aan de Radboud Universiteit) en Hans Stegeman (hoofdeconoom Nederland bij de Rabobank en bezig met een proefschrift over de circulaire economie) pleiten voor de ontwikkeling van een geheel nieuw economisch model dat de circulaire economie kan dragen. ‘De circulaire economie impliceert een fundamentele maatschappelijke transitie en niet, zoals nu soms gedacht wordt, een geleidelijke verandering van hoe bedrijven nu werken.’
Met een paar voorbeelden maken ze duidelijk dat de transitie naar een circulaire economie veel gecompliceerder is dan menigeen denkt (ook in het SER-advies over de circulaire economie).
Uit hun bijdrage op de opiniepagina van het FD
‘(…) Een bedrijf kan wel efficiënter omgaan met bepaalde fossiele grondstoffen of een hernieuwbaar alternatief vinden, maar als dan de prijs van die grondstof daalt, kan het voor andere bedrijven en consumenten aantrekkelijker worden juist die grondstof te gebruiken. Als een bedrijf een product maakt dat langer mee kan gaan, maar consumenten blijken toch modegevoelig, dan heeft het uiteindelijk geen effect. Of als ze dat product langer gebruiken, maar van het uitgespaarde geld iets kopen dat schadelijk is voor het milieu, heeft dat een negatief effect. En als we in Nederland steeds meer elektronische apparatuur zoals wasmachines gaan repareren krijgen we hier wel meer banen, maar raken mensen met gemiddeld een lagere levensstandaard in de landen waar die producten nu gemaakt worden werkloos. Het zijn maar een paar voorbeelden van hoe ingewikkeld een transitie naar een circulaire economie is. (…)
Gaan groei en duurzaam wel samen?
Niemand weet of dat wel écht samen kan gaan: een economie die groeit én die binnen de grenzen van de aarde blijft. Juist daar is sprake van een ‘black box’ en moet het echte werk nog beginnen.
Het rapport voor de Club van Rome ‘Limits to Growth’ uit 1972 ontwikkelde voor het eerst een samenhangend dynamisch model van het economische doen en laten en de interactie met het milieu. Dat rapport heeft ook de basis gelegd voor system dynamics, een benadering van complexe dynamische systemen. Cruciaal in deze benadering staat de idee van group model building: een groep experts bouwt en vult samen een model van een complex vraagstuk om op grond daarvan scenario’s te ontwikkelen.
Bouw mee aan een nieuw model voor de circulaire economie!
Het verdient sterke aanbeveling om — samen met experts — met de kennis over Limits to Growth, system dynamics en group model building een model te gaan bouwen over de circulaire economie . Wij willen ons daar in ieder geval sterk voor maken en roepen langs deze weg op om hulp en steun om dit plan te verwezenlijken.Als het een beetje meezit, betekent dat dat in de zomer van 2018 een model is ontstaan waarin de macro-economische consequenties aan de hand van verschillende scenario’s inzichtelijk gemaakt worden. De manier waarop nu in het advies van de SER het bestaande doorgetrokken wordt naar de toekomst doet geen recht aan het belang én de mogelijke consequenties van circulaire economie. (…)’
Bronnen
FD, 12 juli 2016: Overstap naar circulaire economie vergt nieuw denken (Registratie)
Zie ook
FluxEnergie, 11 juli 2016: ‘Winst maken en duurzaamheid zitten elkaar in de weg’
