Nóg een rapport: ‘Industrie kan vrijwel klimaatneutraal produceren’

11 april 2017 – Gisteren kwam nóg een rapport uit over de energie-intensieve industrie. Meldde de VEMW gistermorgen dat de industrie in 2050 vrijwel klimaatneutraal zou moeten kunnen produceren, gistermiddag kwam Quintel Intelligence met een ander rapport met ongeveer dezelfde conclusie.

En om het nog verwarrender te maken: het VEMW-rapport (‘Decisions on the industrial energy transition’) stelt acht maatregelen voor en het Quitel-rapport (‘De toekomst van de Nederlandse energie-intensieve industrie. Het Verhaal.’) stelt ‘acht ongebruikelijke routes’. De verschillen tussen de rapporten zijn echter groot. Het VEMW-rapport is veel praktischer, het Quintel-rapport is meer gericht op het doorgeven van inspiratie.
Maar beide rapporten concluderen dat het mogelijk moet zijn dat de Nederlandse industrie tegen 2050 vrijwel klimaatneutraal produceert.

Het Quintel-rapport is een publicatie van de stuurgroep ‘Industrie in Transitie’ en de adviesraad van energie-intensieve ondernemingen in Nederland. Marjan Minnesma van Urgenda is co-auteur.
De commissie Industrie in transitie wordt gevormd door

• Netbeheer Nederland,
• TKI Energie & Industrie,
• ISPT,
• Urgenda en
• OCI Nitrogen

Daarnaast zijn de volgende instellingen en ondernemingen nauw betrokken bij de totstandkoming van het rapport:

• Shell Nederland,
• VNCI,
• Nederland ICT,
• Koninklijke VNP,
• WUR,
• UU,
• Grassa,
• RVO Nederland en
• het Ministerie van Economische Zaken.

Uit het persbericht van over het Quintel-rapport
‘(…) De energie-intensieve industrie in Nederland is in staat om tussen 2030 – 2050 om te schakelen tot een vrijwel klimaatneutrale industrie. Om dit te bereiken hebben overheid, netbeheerders en bedrijven uit de meest energie-intensieve sectoren acht ongebruikelijke routes verkend in het rapport ‘De toekomst van de Nederlandse energie-intensieve industrie’. Het rapport biedt een nieuw toekomstbeeld en benoemt de eerste concrete stappen in die richting.

Kamerlid Stientje van Veldhoven ontving in het voormalige stadhuis van Den Haag uit handen van de opstellers het eerste exemplaar van de scenario’s namens de partijen in de formatie-onderhandelingen. Directeur-Generaal Gaastra van het Ministerie van Economische Zaken ontving het tweede exemplaar.

In de huidige aanpak wordt van de industrie verwacht dat ze elk jaar een paar procent minder energie gebruikt en minder CO₂ uitstoot. Om dit trage proces te versnellen is een fundamenteel andere aanpak nodig, vinden de auteurs van het rapport.

“Nederland gaat in dit scenario actief sturen op vermindering van uitstoot en zorgen dat sectoren samen optrekken. Alleen zo kan de industrie verduurzamen de grondstoffen veel beter benutten”, vat co-auteur Marjan Minnesma van Urgenda de stappen samen “Zo kun je de noodzakelijke omschakelingen veel sneller maken en de transitie betaalbaar houden.”

De scenario’s, waaraan de industrie zelf meewerkte, houden rekening met onverwachte schokken binnen en buiten de industrie, die bij elke transitie horen en ze verwerken deze ook in een samenhangende aanpak. Er is nagedacht over energieopwekking, vervoer en transport, staal- en grondstoffengebruik, woningbouw, windbouw, robotica en databeheer, afval en grondstoffen, plantaardige eiwitten en biomassa. Tot slot doet het rapport een voorzet voor een radicaal ander belastingstelsel.

Eén van de voorbeelden waarin sectoren nauwer kunnen gaan samenwerken is kunstmestproductie. “Nu wordt er relatief veel aardgas gebruikt om kunstmest te maken. Met elektrolyse op basis van windenergie ontstaat met andere chemische processen hetzelfde product”, legt John Kerkhoven van Quintel Intelligence uit. “Deze nieuwe manier van kunstmestproductie biedt bovendien de mogelijkheid om energie-overschotten uit windparken tijdelijk op te slaan.”  (…)’

Uit de toelichting van Quintel
‘(…) Dit verhaal over de toekomst van de Nederlandse energie-intensieve industrie schetst eindbeelden voor verschillende industriële sectoren. Het gaat daarbij uit van een klimaatneutrale samenleving waarin duurzaam opgewekte energie in ruime mate beschikbaar komt. Het verhaal schetst de trends die de energie-intensieve industrie van buitenaf radicaal kunnen veranderen en bevat de strategische stappen die de komende vijf tot tien jaar kunnen worden gezet om het geschetste eindbeeld te realiseren.
Deze stappen en eindbeelden zijn besproken met vertegenwoordigers van de verschillende industriële sectoren die in het rapport worden beschreven. Het verhaal is bedoeld om te worden doorverteld, aangevuld en verbeterd. De partijen die hebben bijgedragen aan het rapport nodigen een ieder uit om het verhaal samen met hen verder te laten groeien.

Het verhaal beoogt niet een volledig of gedetailleerd beeld van de toekomst te geven, wel wordt getracht om alle belangrijke elementen te schetsen die nodig zijn om een voorstelling te maken van de nieuwe klimaatneutrale industrie. En als die voorstelling gemaakt kan worden, kan deze ook gerealiseerd worden! Bovendien kunnen de verhalen ook nog eens grotendeels kwantitatief worden onderbouwd met behulp van de bijgeleverde energiescenario’s.
Dit verhaal kan door eenieder zelf nader worden ingekleurd en nodigt uit om in overleg concrete stappen te gaan zetten. Indien je het een mooi verhaal vindt, geef het dan ter inspiratie door aan een vriend, kennis of collega. (…)’

Quintel Intelligence is een adviesbureau (‘Quintel Intelligence is a Strategy, Energy Modeling and Research firm that assists central and local governments, companies, institutions and NGO’s around the world in determining and quantifying how a climate neutral society can be achieved.’)

Bronnen
Urgenda, persbericht, 10 april 2017: Persbericht bij Rapport Industrie in Transitie – Acht ongebruikelijke routes naar een klimaatneutrale industrie
Urgenda, 10 april 2017: De Toekomst van de Nederlandse Energie-intyensieve industrie.
Quintel, 10 april 2017: Industrie
Quintel Intelligency, rapport, 10 april 2017: De toekomst van de Nederlandse energie-intensieve industrie. Het verhaal. (pdf, 92 pag.)
Portretfoo’s: stills uit Youtube
Illustratie: Quintel