IPCC: ‘Stop met fossiele brandstoffen’

Gepubliceerd op 02-11-2014 om 14:26

2 november 2014 – In het jaar 2100 moet het gebruik van fossiele brandstoffen helemaal gestopt zijn. En binnen 35 jaar moet de uitstoot van broeikasgassen met 40 tot 70 procent zijn teruggebracht. Anders wordt de wereld geconfronteerd met onherstelbare schade.
Dat staat in het syntheserapport van het VN-Klimaatpanel IPCC, dat vandaag is uitgekomen. In dit syntheserapport zijn nieuwe conclusies getrokken op basis van de kennis van de drie eerder verschenen delen van het vijfde IPCC rapport. Het rapport vormt een bijdrage aan nieuwe internationale klimaatafspraken die eind volgend jaar in Parijs moeten worden gemaakt.
Het is wel degelijk mogelijk de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden Celsius, maar daarvoor moet haast worden gemaakt. De gevolgen van klimaatverandering zijn wereldwijd al zichtbaar en zullen in de toekomst alleen maar groter worden. Hoe langer wordt gewacht met het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, hoe groter de uitdagingen worden om deze gevolgen het hoofd te bieden. Uitstel betekent ook een kleinere kans op succes en hogere kosten van maatregelen tegen klimaatverandering.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vat het IPCC-rapport in een persbericht samen.

[Persbericht PBL:]

Haast geboden voor beperking opwarming tot 2°C

Het is nu nog mogelijk om de mondiale opwarming te beperken tot 2°C. Hiervoor is het wel nodig dat alle landen samen de netto uitstoot van broeikasgassen in 2050 met 40-70% terug hebben gebracht, en aan het eind van de eeuw geheel tot nul. Dit brengt grote economische, technologische en bestuurlijke uitdagingen met zich mee. Hoe langer hiermee wordt gewacht, hoe groter de uitdagingen worden. Er is geen eenduidige en eenvoudige oplossing. Hiervoor is een combinatie nodig van publieke en private investeringen, innovatie, effectief bestuur en veranderingen in levensstijl.

Terugdringen uitstoot cruciaal, aanpassing aan klimaatverandering onvermijdelijk

Het kosteneffectief terugdringen van broeikasgasemissies kan door een combinatie van energiebesparing, gebruik van alternatieve energiebronnen, voorkomen van ontbossing en maatregelen om niet-CO₂ emissies te voorkomen. Dit levert vaak bijkomende voordelen op, zoals meer zekerheid in energievoorziening, betere luchtkwaliteit en een duurzame economie. Daarnaast is echter aanpassing aan klimaatverandering onvermijdelijk. Een voorbeeld van aanpassing is de vergroening van steden, wat kan leiden tot lager energie- en waterverbruik, wat kostenbesparing en positieve effecten op de gezondheid teweeg kan brengen.

Het klimaat verandert

Sinds de periode 1850-1900 is de gemiddelde temperatuur van de aarde met 0,9°C gestegen. Door de voortgaande uitstoot van broeikasgassen zal naar verwachting wereldwijd de temperatuur blijven stijgen, zonder klimaatbeleid zelfs mogelijk met enkele graden gedurende deze eeuw. Hierdoor neemt het risico van onomkeerbare of abrupte veranderingen in samenlevingen en natuurlijke systemen toe.

De zeespiegel is 19 cm gestegen ten opzichte van 1900 en zal gedurende deze eeuw doorstijgen, zelfs wanneer de uitstoot van broeikasgassen geheel gestopt wordt. Als de uitstoot doorgaat, is de stijging aanzienlijk hoger. Verdere opwarming leidt naar verwachting tot meer extreme weersomstandigheden, zoals zware buien en hittegolven, aantasting van de natuur en de voedselvoorziening, ondermijning van de energiezekerheid en meer conflicten en migratie.

Internationale afspraken zijn nu nodig

De landen van de VN hebben afgesproken te proberen de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 2°C ten opzichte van 1850. In EU-verband zijn onlangs nieuwe klimaat- en energiedoelen voor 2030 overeengekomen. Mondiaal is afgesproken om in 2015 in Parijs tot een nieuw klimaatakkoord te komen. Het nu vastgestelde Syntheserapport benadrukt de urgentie van nieuwe internationale afspraken en versterking van beleid op nationaal niveau. De toekomst is nu.

Nederland werkt aan nieuw klimaatbeleid

Nederland heeft in oktober 2013 een Klimaatagenda uitgebracht waarmee klimaatverandering wordt aangepakt door een combinatie van terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen en aanpassen aan klimaatverandering. In Nederland zijn de uitkomsten van eerdere IPCC-rapporten gebruikt voor de nieuwe KNMI klimaatscenario’s. De IPCC resultaten en de KNMI scenario’s vormen ook een belangrijke basis voor het ontwikkelen van de Nationale Adaptatie Strategie die in 2016 gereed zal zijn.

Nederlandse bijdrage aan IPCC proces

Het Syntheserapport van IPCC is deze week in Kopenhagen vastgesteld door wetenschappers en beleidsmakers uit 115 landen. Hiermee is het vijfde Assessment Report compleet. De eerdere rapporten gingen over 1) de natuurwetenschappelijke basis van klimaatverandering, 2) de effecten ervan op mens en natuur en de mogelijkheden voor aanpassing, en 3) de opties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen; zij zijn in het najaar van 2013 en het voorjaar van 2014 al verschenen. Aan het syntheserapport hebben wetenschappers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) meegeschreven; Prof dr. Detlef van Vuuren was een van de hoofdauteurs. Daarnaast huisvestte het PBL het team van wetenschappers dat de totstandkoming van het Syntheserapport heeft gecoördineerd. Dit team stond onder leiding van Dr Leo Meyer.

[Einde persbericht PBL]

[Uit het IPCC-persbericht:]

‘We have the means to limit climate change’

The Synthesis Report distils and integrates the findings of the IPCC Fifth Assessment Report produced by over 800 scientists and released over the past 13 months – the most comprehensive assessment of climate change ever undertaken.

“We have the means to limit climate change,” said R. K. Pachauri, Chair of the IPCC. “The solutions are many and allow for continued economic and human development. All we need is the will to change, which we trust will be motivated by knowledge and an understanding of the science of climate change.”

The Synthesis Report confirms that climate change is being registered around the world and warming of the climate system is unequivocal. Since the 1950s many of the observed changes are unprecedented over decades to millennia. “Our assessment finds that the atmosphere and oceans have warmed, the amount of snow and ice has diminished, sea level has risen and the concentration of carbon dioxide has increased to a level unprecedented in at least the last 800,000 years,” said Thomas Stocker, Co-Chair of IPCC Working Group I.

The report expresses with greater certainty than in previous assessments the fact that emissions of greenhouse gases and other anthropogenic drivers have been the dominant cause of observed warming since the mid-20th century.

[Tot zover uit het IPCC-persbericht]