Blockchain-app biedt industriële restwarmte aan individuele huishoudens

CGI en Eneco ontwikkelen op dit moment een prototype van een applicatie die de handel in warmte tussen leveranciers en gebruikers mogelijk maakt. Door gebruik te maken van blockchain, kunnen alle betrokkenen de gegevens direct veilig opslaan en desgewenst op aanvraag van elkaar inzien. Zo wordt het mogelijk de warmte van complexe netwerken simpel te verrekenen. 

Blockchain is een soort beveiligde online database, waarmee verschillende betrokken partijen een gezamenlijke boekhouding kunnen voeren. Begin dit jaar bleek uit een test met het verschepen van Afrikaanse ruwe olie naar China dat het gebruik ervan de  benodigde tijd van de betrokken banken terugbracht van 3 uur naar 25 minuten, en de efficiency voor de handelaar met een derde omhoog ging. Ook voor complexe circulaire toepassingen als het Rotterdamse warmtenet, zou blockchain de oplossing kunnen zijn, denken Eneco en de IT-experts van CGI. Afgelopen zomer wonnen ze 50.000 euro om een prototype te maken voor een blockchainapplicatie die warmtehandel in een decentraal energienetwerk mogelijk moet maken.

Keuzevrijheid

Eneco’s Wiert Jan de Raaf benadrukt dat het in deze pilot alleen om de eerste fase gaat: de applicatie wordt gebouwd voor de handel tussen Eneco en drie leveranciers – AVR, het Warmtebedrijf Rotterdam en de RoCa stoom- en gascentrale van Uniper. Met de warmte die zij leveren verwarmt Eneco ruim 50.000 woningen in Rotterdam Noord, plus een aantal bedrijven en instellingen die samen bijna evenveel afnemen.

Hoewel de pilot naar verwachting nu al besparingen zal opleveren, wil de energieleverancier vooral kennis op doen om stappen te kunnen nemen voor de fase die daarop moet volgen. Eneco voorziet een toekomst waarin huishoudens zelf hun warmte kunnen inkopen, bij een leverancier naar keuze. Als je dat met de huidige methodes zou doen, ontstaat er een onwerkbare spaghetti-administratie, weet De Raaf, maar met blockchain kan het simpel. Dat moet ook, want uiteindelijk moet het warmtenetwerk onderdeel worden van de Warmterotonde Zuid-Holland, waarmee straks 500.000 huishoudens in de Metropoolregio Rotterdam – Den Haag verwarmd moeten worden.

Spaghetti-administratie

Blockchain is een heel geschikt middel om zulke complexe netwerken te beheren, bevestigt Sjors Hijgenaar. Hij studeerde vorig jaar summa cum laude af met een onderzoek over de toepassingen van de technologie en werkt nu als blockchainexpert Energietransitie bij CGI om zijn kennis in praktijk te brengen. Nu werken veel projecten met kwadratische boekhoudingen, legt hij uit: bijna elk bedrijf houdt de gegevens bij in haar eigen Excelbestand, en vervolgens moet er veel werk verricht worden voordat alle partners het eens zijn over de gegevens en ze de administraties op één lijn getrokken hebben.

Het vertrouwen dat je daarvoor nodig hebt, zit in blockchain-technologie al ingebouwd, weet hij: iedereen krijgt een kopie van dezelfde versleutelde database in de cloud, waarin gegevens direct bijgehouden worden. Op basis van die data wordt het netwerk bestuurd, worden de financiën afgewikkeld en worden analyses en prognoses gemaakt. Blockchain is in feite het platform dat dat mogelijk maakt, benadrukt Hijgenaar, en anders dan toepassingen als Bitcoin, zit het cryptografisch zo in elkaar dat het niet te hacken is. Daarmee zou het gebruik van blockchain al snel de helft van de administratiekosten kunnen besparen.

Circulaire economie

Als deze pilot slaagt, is het baanbrekend voor alle decentrale warmtenetten die Nederland de komende jaren uit wil rollen, denkt Hijgenaar. Hoewel daarvoor nog wel veel onderzoek en proefprojecten nodig is, zou de techniek voor veel meer toepassingen in de circulaire economie ingezet kunnen worden. “Door blockchain in te zetten bij het hele ketenbeheer, kan de hele economie op zijn kop gezet worden – bestaande regels worden overbodig, papieren rompslomp wordt gedecimeerd, toezichthouders kunnen met  pensioen. Je kunt het niet alleen gebruiken voor de uitwisseling van warmte, maar bijvoorbeeld ook voor het delen van energie in elektrische auto’s.”

“Kort gezegd, het is eigenlijk goed voor alles waarbij je tot nu toe met een vertrouwde partij moet werken”, concludeert John Mohamed, director utilities bij CGI Nederland. Hij is niet de enige die het zo ziet: begin deze maand liet het FD al weten dat ook Shell, BP, ING en ABN bezig zijn met de opzet van een op blockchain gebaseerd handelsplatform dat eind volgend jaar van start moet gaan, en dat platform is slechts een van de vele. Het World Economic Forum denkt dat in 2025 al een tiende van het wereldwijde GDP op zulke platforms tot stand zal komen, met revolutionaire gevolgen.

Bronnen:

• FD, 7 november 2017, ‘Shell en banken betrokken bij blockchainplatform voor energie’
• CGI, ‘Inzet blockchain technologie: CGI en Eneco ontwikkelen prototype voor handel in warmte’
• Sjors Hijgenaar, onderzoek over de toepassingen van de technologie
• interviews CGI & Eneco, november 2017

Foto: Blockchain via Pixabay, user Geralt, CC0