De schaamte van België

7 december 2015 – Het klimaat- en energiebeleid van België is een schaamtedossier geworden. Jarenlang gesteggel over de uitvoering van de klimaatdoelstellingen van de EU, gesteggel over het al dan niet openhouden van oude kerncentrales en gesteggel over een energiebelasting.

De schaamte over het klimaatakkoord
Het klimaat- en energiebeleid van België verdient geen schoonheidsprijs. Het kreeg op de internationale klimaattop in Parijs overigens wel de ‘Fossil of the Day‘-schandprijs. Dat was omdat het land zes jaar lang had gesteggeld over de verdeling van de klimaatinspanningen (‘zes jaar gepoker, gebluf en geflater’ -schrijft De Morgen).
Na zes jaar onderhandelen is er in België dan eindelijk het akkoord. Voorlopig betekent het nog niet meer dan dat Vlaanderen en Wallonië de inspanningen verdeeld hebben om de EU-doelstellingen uit 2009 (in 2020 15% minder CO2-uitstoot en 13% meer hernieuwbare energie) te kunnen halen.
De Vlaamse regering wil nu met spoed een eigen ‘klimaattop’ houden om te kijken hoe er een inhaalslag gemaakt kan worden om de doelstellingen alsnog te kunnen halen. De Vlaamse premier Bourgeois: ‘We zullen nog ontzettend veel inspanningen moeten doen om de verbintenissen voor hernieuwbare energie en uitstoot te halen.’ (De Standaard)
Greenpeace België: ‘Het echte werk begint nu pas. We hebben gecoördineerd klimaatbeleid met visie en ambitie nodig, gevolgd door een sterk energiepact. Met dit pact moet België eindelijk en definitief de weg van hernieuwbare energie opgaan.’ (Knack)

Wat reacties uit de media
‘Het akkoord dat nu eindelijk op tafel ligt, is allesbehalve ambitieus. Het is een minimale vertaling van de te zwakke en al achterhaalde Europese doelstellingen voor hernieuwbare energie en CO2-uitstoot tegen 2020.’ (De Wereld Morgen)
‘Als je de doelstellingen in zijn geheel bekijkt, waarbij alles tegen elkaar wordt afgewogen, dan staat Vlaanderen in voor 50 procent en Wallonië voor 30 procent. Dat is de verdeling die al zowat zes jaar logisch lijkt.’ (De Morgen)

.

De schaamte over een ‘dubbele energiebelasting’
De Vlaamse minister Annemarie Turtelboom kondigde een energiebelasting aan (die al gauw de naam ‘Turteltaks’ kreeg), een heffing gekoppeld aan elektriciteitsverbruik. Er is namelijk extra geld nodig om een teveel aan zonnepanelensubsidie te kunnen wegwerken en vanwege de kosten van het eindelijk bereikte klimaatakkoord. Maar er is al een federale energiebelasting en het is wettelijk verboden twee keer te belasten voor hetzelfde. De Raad van State heeft daarom geadviseerd van de Turteltaks af te zien, maar van dat advies trekt de minister zich niets aan. (de Standaard) Er is verbazing in het Vlaamse parlement dat een minister toch doorgaat met een ‘ongrondwettelijk initiatief’. (HLN)
.

De schaamte over de besluitvorming om twee oude kerncentrales wel of niet open te houden
De kogel is inmiddels door de kerk: de kerncentrales Doel 1 en 2 die eerst vanwege hun leeftijd zouden sluiten, blijven 10 jaar langer draaien, omdat België bang is dat er anders een stroomtekort ontstaat.
Velen vrezen nu dat het openhouden van deze twee centrales de investeringen in hernieuwbare energie zal afremmen.
En pal nadat besloten is de oudste kerncentrales toch open te houden verschijnt er een rapport van netbeheerder Elia dat voorrekent dat het voor de leveringszekerheid helemaal niet nodig is de kerncentrales open te houden. (De Morgen) Twee andere kerncentrales met kleine scheurtjes (Doel 3 en Tihange 1) zouden na onderhoud weer gewoon kunnen leveren.
Electrabel exploiteert de centrales en betaalt daarvoor een vergoeding, maar heeft een forse verlaging van die vergoeding weten te bedingen. De 20 miljoen euro die Electrabel moet storten in een eneergietransitiefonds wordt door deskundigen als ‘peanuts’ betiteld, een cadeautje voor de aandeelhouders van het bedrijf. (VRT) ‘De regering verhoogt de belastingen voor de gezinnen en verlaagt ze voor Electrabel’, zegt een Kamerlid (VRT)
De consumentensite Testaankoop: ‘Resultaat: de consument, die jarenlang de snelle afschrijving van de reactoren betaald heeft via zijn elektriciteitsfactuur, zal nogmaals in zijn buidel moeten tasten om de financiële garanties die Electrabel eist te dekken. Hij zal dus een hoge prijs voor elektriciteit blijven betalen, goed wetende dat die bepaald wordt door de gasprijs. En dat in een periode waarin de btw op elektriciteit al van 6 naar 21 % gestegen is. Electrabel van zijn kant kan profiteren van de voordelen die de goedkope productie van elektriciteit via kernenergie met zich meebrengt. Op die manier zal het bedrijf opnieuw de wet kunnen dicteren op de energiemarkt. Electrabel zal uiteraard belastingen moeten betalen op zijn winst, maar dat zal ruim onvoldoende zijn om de balans in evenwicht te brengen.’

Foto: Doel (foto Electrabel)