ECN: handel maakt rol energieopslag kleiner dan gedacht
De rol voor opslag wordt kleiner dan gedacht, constateert het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) op basis van haar FlexNet onderzoek. Door zaken als het snel groeiende aandeel van zon en wind, verwachten de onderzoekers, zal de vraag om flexibiliteit in 2050 verzesvoudigd zijn. Die vraag zal echter vooral worden opgevangen door buitenlandse handel en binnenlandse vraagsturing.
De vraag om flexibiliteit zal tussen nu en 2030 verdubbelen, om vervolgens tussen 2030 en 2050 te verdrievoudigen, constateert Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in haar samenvatting ‘Demand and supply of flexibility in the power system of the Netherlands, 2015-2050’. Samen met Netbeheer Nederland en Alliander onderzocht het de ‘FLEXibilility of the power system in the NETherlands’ (FLEXNET), waaronder de veranderende vraag en aanbod van flexibiliteit en de maatschappelijke setting waarin benodigde maatregelen moeten plaatsvinden.
Overload valt mee
Terwijl eerdere studies concludeerden dat er veel zwaardere netwerken nodig zijn om pieken in de productie van hernieuwbare bronnen als wind en zon op te vangen, duiden de bevindingen van FlexNet erop dat dat wel meevalt: veel van de huidige infrastructuur heeft voldoende capaciteit om tenminste nog 15 jaar mee te kunnen. In 2030 zou minder dan eentiende van de transformers met overload te maken krijgen, en maar 2 of 3 procent van de kabels.
Omdat veel steden relatief oude netwerken hebben, zal daar de meeste overbelasting van het net plaats vinden. Hoewel daar relatief weinig hernieuwbare energie gewonnen wordt, leidt de hoge dichtheid van de bevolking op zulke plaatsen tot een hoge netbelasting.
Handel, vraagspreiding en industrie
Gas- en kolencentrales alleen in stand houden om flexibiliteit te leveren, is een dure oplossing, zegt projectleider Jos Sijm: “Daarom moeten we ons energiesysteem flink aanpassen om te zorgen dat nieuwe bronnen van flexibiliteit beschikbaar komen. Het systeem moet zowel grote variaties per uur van vraag en aanbod als langdurige perioden met weinig opwek uit zon en wind op kunnen vangen.”
De toenemende fluctuaties kunnen voor een groot deel opgevangen worden door import en export van elektriciteit, en door de vraag beter af te stemmen op het wisselende aanbod van zon en wind. Vooral de industrie kan daarvan profiteren, bijvoorbeeld door in te zetten op technieken als Power-to-Gas, Power-to-Heat of Power-to-Ammonia, waarbij overtollige energie tijdelijk of langdurig opgeslagen kan worden.
Rol opslag overschat
De rol van de opslag wordt echter minder groot dan meestal wordt gedacht, verwachten de onderzoekers. “De investeringskosten voor opslagtechnieken zullen veelal zo hoog zijn, dat het moeilijk wordt om de business case voor deze oplossingen rond te krijgen”, denkt Sijm, “Opslag zal in specifieke situaties een oplossing zijn, maar het wordt niet het antwoord op de groter wordende fluctuaties in onze energievoorziening – tenzij deze opties tegen nog lagere kosten beschikbaar komen dan we hebben aangenomen, of vanuit andere behoefte of vanuit andere behoeftes in het energiesysteem terecht komen en dan daarnaast alsnog als flexibiliteitsoptie beschikbaar zijn.”
Bronnen:
- ECN, persbericht 9 november 2017, ‘Zes keer meer vraag naar flexibiliteit in 2050; rol voor opslag kleiner dan gedacht’
- ECN, november 2017, ‘Demand and supply of flexibility in the power system of the Netherlands, 2015-2050’
- ECN, november 2017, ‘Maatschappelijk afwegingskader voor de inzet van flexibiliteitsopties in elektriciteitsnetten’
Foto: FluxEnergie/© Paul Tolenaar
