Eerste Belgische biomethaancentrale in opbouw in Merksplas

Op de site van de Intercommunale van de Ontwikkeling van de Kempen (IOK) op de grens van Beerse en Merksplas zijn de bouwwerken begonnen voor wat de eerste biomethaancentrale op Belgisch grondgebied moet worden.

De bestaande composteringsinstallatie voor groente-, fruit- en tuinafval (gft) wordt er omgevormd tot een ‘Energie Conversie Park.’ Het Gentse bedrijf OWS bouwt er een nieuwe voorvergistingsinstallatie. Die wordt geïntegreerd in de bestaande composteringsinstallatie. Deze installatie moet een deel van het biogas dat vrijkomt bij het vergisten van gft opschonen tot biomethaan. Een WKK-installatie zal ongeveer 75% van het biogas ter plaatse verwerken om de eigen energiebehoefte in te vullen. Het opgeschoonde gas wordt in het aardgasdistributienet wordt geïnjecteerd. Vooraf wordt de kwaliteit van het gas gecontroleerd en wordt de typische geurstof eraan toegevoegd.

“Het is de bedoeling om op lange termijn het volume biomethaan te laten stijgen tot het equivalent van het jaarlijks aardgasverbruik van duizend huishoudens,” zegt Paul Macken, directeur afvalbeheer bij IOK. Netbeheerder Eandis legt een leiding van ongeveer een kilometer aan en trekt een nieuw injectiestation om de productiesite van het biomethaan aan het bestaande aardgasnet te koppelen.

Kolonie

Het gas dat via het net wordt verdeeld dekt ongeveer de behoefte van de nabijgelegen site ‘Kolonie’ in Merksplas. Op die site zijn onder meer een gevangenis, een centrum voor illegalen en de voormalige landlopersboerderij –de ‘kolonie,’ tegenwoordig een erfgoedsite en toeristische bestemming– gevestigd. “Het is uniek dat een hedendaagse en duurzame techniek gebruikt zal worden om een historische en beschermde site van energie te voorzien,” merkt burgemeester van Merksplas Frank Wilrycx (VLD op. “Dit zal een enorm effect hebben op de ecologische voetafdruk van de strafinrichting, het asielcentrum en het toeristisch project van de gemeente. Misschien vormt het over enkele maanden nog een extra troef wanneer Unesco zich buigt over de werelderfgoed-kandidatuur van de ‘Koloniën van Weldadigheid.’

Tijdens de gasproductie wordt ook 554 ton CO2 afgevangen en in vloeibare vorm afgezet in de glastuinbouwsector.

Ebem zal optreden als aardgasleverancier. Bij de vrijmaking van de Belgische elektriciteitsmarkt was Merksplas de enige gemeente die de levering van elektriciteit en aardgas niet overliet aan een gevestigde elektriciteitsleverancier, maar hiervoor een eigen bedrijf oprichtte, Ebem. Op de hele Belgische markt –ook niet-inwoners van Merksplas kunnen er klant worden– is het een kleine speler, maar in Merkplas zelf bedraagt de marktpenetratie ook na de provinciale groepsaankopen zowat 95%. In de omgeving bevinden zich heel wat grote zonne-installaties, maar voor aardgas was Ebem totnogtoe aangewezen op de groothandelsmarkt. Het was al lang een ambitie om in het kader van duurzaamheid en eigenheid ook lokaal ‘groen’ gas te kunnen leveren.

Investering

De totale investeringskost bedraagt ruim 15,5 miljoen euro. Die kosten wordt deels gedragen door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (Efro) en de Vlaamse instellingen Ovam en Vea.