Energiebesparing met slimme meter vergt ‘slimme feedback’
21 december 2016 – Nadat het Planbureau voor de Leefomgeving een maand geleden concludeerde dat de energiebesparing door de slimme meter bitter tegenvalt, komt het bureau RIGO nu met de conclusie dat het alleen werkt met een ‘slimme feedback’ naar de gebruiker.
Het PBL moest vaststellen dat er nog geen 1% energiebesparing werd bereikt door de slimme meters, terwijl 3,5% werd beoogd.
Het bureau RIGO concludeert dat er wel degelijk 3 tot 6% besparing is te realiseren.
Het is de conclusie uit een onderzoek naar het stimuleren van energiezuiniger gedrag, dat Woonstad Rotterdam heeft uitgevoerd in samenwerking met RIGO, de Nederlandse Energie Maatschappij (NLE) en andere Rotterdamse corporaties.
Uit een persbericht van NLE
‘(…) Huurders blijken energiezuiniger gedrag te vertonen als zij gebruikmaken van een slimme-meter-app en geregeld notificaties ontvangen over hun actuele elektriciteitsverbruik, aangevuld met besparingstips. Zo kunnen ze gemiddeld 3 tot 6% op de elektriciteitsrekening besparen, wat neerkomt op een bedrag tussen de 33 en 66 euro per jaar. (…)
De mogelijke besparing bleek het grootst in woningen van slechte kwaliteit en bij huishoudens die een relatief groot deel van hun inkomen kwijt zijn aan energiekosten.
De Rotterdamse corporaties wilden weten in hoeverre een combinatie van slimme-meters, apps die het verbruik weergeven en slimme feedback de hoogte van de energierekening van Rotterdamse corporatiehuurders kunnen beïnvloeden. Een aan een slimme meter gekoppelde app brengt het verbruik in kaart. Huishoudens krijgen op deze manier een actueel en regelmatig inzicht in hun energieverbruik.
Frequente feedback
Het idee is dat vooral frequente feedback leidt tot zuiniger energiegedrag. Naast milieuvoordelen zorgt energiebesparing voor lagere energielasten. Dat is van belang om wonen betaalbaar te houden. In de stadsregio Rotterdam betaalt de gemiddelde corporatiehuurder 6% van het netto inkomen aan energie, gemiddeld 110 euro per maand.
Een app en regelmatige mailtjes
Het onderzoek laat zien dat vooral de manier waarop huishoudens inzicht krijgen in hun energiegedrag van invloed is op mogelijke besparing. Slimme-meter-apps in combinatie met regelmatige e-mailberichten met het actuele verbruik, aangevuld met tips over energiezuiniger gedrag, bleken het meest effectief. Hoe vaker een mail werd ontvangen, des te groter de besparing. Deelnemers aan het onderzoek waardeerden de mails gemiddeld met een 7,3 en meer dan 90% gaf aan regelmatig zo’n mail te willen ontvangen van de energieleverancier, bij voorkeur eens per maand.
Effect kost paar maanden
In het onderzoek werd gewerkt met Anna-inzicht van NLE, een app die gebruikers konden installeren op hun smartphone of tablet. Deze app geeft inzicht in het actuele verbruik en vergelijkt het verbruik ook met zogenaamde peergroups. Met name de combinatie met de gepersonifieerde e-mailberichten leidde tot de gesignaleerde besparing. Het besparingseffect werd na twee tot drie maanden zichtbaar. Kennelijk hebben gebruikers tijd nodig om de verbruiksinformatie te vertalen in effectief en bestendig besparingsgedrag.
Sluit aan op conclusies PBL
Dit onderzoek sluit aan op de conclusies van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat onlangs aan de bel trok omdat de energiebesparing door slimme meters achterbleef bij de verwachting. Het PBL adviseerde om de potentie van de slimme meter beter te benutten door te experimenteren met verschillende vormen van feedback. Het onderzoek dat Woonstad Rotterdam liet uitvoeren toont aan dat de manier hoe inzicht wordt aangeboden, gecombineerd met geregelde duwtjes in de goede richting, essentieel is voor de hoogte van de energiebesparing.
Opvallend in het Woonstad-onderzoek is dat feedback de onderzochte huishoudens niet bewuster maakte van de hoeveelheid energie die zij gebruiken. Ze konden na de onderzoeksperiode geen betere inschatting maken van hun jaarverbruik. Wel werden ze na verloop van tijd iets optimistischer over hun besparingsmogelijkheden.
Daarbij bleek dat bewoners van energetisch slechtere woningen (label D of lager) veel meer konden besparen dan in betere woningen (label A of B). Ook werden grotere effecten aangetoond bij bewoners die een relatief groot deel van hun inkomen aan energie besteden. (…)’
Bronnen
NLE, persbericht, 20 december 2016: Slimme meter bespaart alleen met slimme feedback
RIGO, onderzoeksverslag, 20 december 2016: Verbruiksmonitoring met de slimme meter – Een experiment in Rotterdam (pdf, 25 pag.)
Foto: still uit video Rijksoverheid
