Loorbach: Hoe duurzaamheid een duurzame samenleving in de weg staat
8 juni 2015 – De Correspondent sprak hoogleraar sociaal-economische transities Derk Loorbach over de transitie naar een duurzaam energiesysteem. Hoe ziet de ideale nieuwe samenleving eruit en hoe komen we daar?
Loorbach is naast hoogleraar ook directeur van The Dutch Research Institute For Transitions (DRIFT) van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij werkt nauw samen met Jan Rotmans, het relatief bekende gezicht van de transitiewetenschap in Nederland.
Uit het bericht van De Correspondent
‘(…) Loorbach is net als Rotmans van mening dat de wetenschap geen passieve toeschouwer moet zijn in de huidige ‘verandering van tijdperk.’ DRIFT wil transities niet alleen begrijpen, maar ook uitzoeken hoe ze kunnen worden versneld en beheerst, zodat we tempo maken, maar geen chaos. (…)’
Zes ideeën die in het artikel naar voren komen:
- Het fossiele systeem heeft zijn grenzen bereikt (maar we weten niet precies hoe het alternatief eruitziet). Dat het fossiele tijdperk aan zijn einde komt, beamen nu zelfs veel oliemaatschappijen en oliestaat Saoedi-Arabië. Maar niemand weet welke innovaties er nog komen en hoe de nieuwe wereld eruit zal zien.
- Innovatie draagt niet altijd bij aan verandering (integendeel). Er wordt wel ruimte gegeven voor innovatie, betoogt Loorbach, maar die is er vaak op gericht om de huidige situatie te verbeteren. Het is niet gericht op fundamentele verandering.
- Duurzaamheid is onderdeel van het probleem geworden (want minder slecht is het nieuwe goed). Loorbach: ‘Door bestaande systemen te optimaliseren wordt de mogelijkheid om echt van koers te veranderen steeds kleiner.’
- Er komen méér crisismomenten (en die kunnen we gebruiken). Als voorbeeld van een crisismoment, noemt Loorbach de aardbevingen in Groningen. Uit het bericht van de Correspondent: ‘(…) Er zijn al initiatieven die zowel de afhankelijkheid van gas als de werkeloosheid aanpakken, bijvoorbeeld door huizen te renoveren en ze energieneutraal te maken. Daar zou op termijn een flink aantal banen in de bouw uit kunnen voortkomen, en in Loorbachs stoutste droom zelfs een nieuwe industrie die de rest van gebouwd Nederland energieneutraal gaat maken. (…)’
- Mensen die het probleem zien en kleine stappen zetten zijn cruciaal (als ze een goed verhaal hebben). Transitie gebeurt pas, zo zegt Loorbach, als gevestigde partijen deze pioniers gaan volgen.
- We hebben een ministerie van Afbraak nodig (want de bottom-upbeweging kan het niet alleen).
Bron
De Correspondent, 8 juni 2015: Hoe duurzaamheid een duurzame samenleving in de weg staat (en wat eraan te doen) (registratie)
