Martien Visser: ‘Waarom is het zo stil rond ons olieverbruik?’

9 mei 2017 – De helft van ons energieverbruik wordt opgewekt met olie. En toch hoor je weinig over het terugdringen van het olieverbruik; veel en veel minder dan over aardgas en steenkool. In zijn maandelijkse bijdrage heeft Martien Visser het over ‘de oliefant in de kamer’.

De gegevens van Visser zijn o.a. zijn gebaseerd op ‘Renewable Energy in the Netherlands’, zijn maandelijkse publicatie  de website van EnTranCe. Martien Visser is lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen.

De oliefant in de kamer

‘(…) Terwijl de nationale discussie over steenkool en aardgas volop woedt, is het merkwaardig stil over olie. Jawel, er komen elektrische auto’s, maar dat is maar een deel van ons olieverbruik. Over vrachtauto’s, vliegtuigen en schepen hoor je relatief weinig. En laten we vooral het gebruik van olie voor tussenproducten en eindproducten niet vergeten. Hele pijpleidingen lopen er vanuit Rotterdam naar het Ruhrgebied en Antwerpen. Ook wanneer alle auto’s elektrisch zijn, blijven de raffinaderijen in Rotterdam heel hard nodig. Maar terwijl we ons zorgen maken dat we over 15 jaar gas moeten importeren, is dat bij olie al heel lang het geval. En, u raadt het al, Rusland is veruit onze belangrijkste olieleverancier. Waar blijven de koppen in de kranten, de symposia en de transitiebijeenkomsten?

Nederland importeerde vorig jaar 8500 PJ aan olie. Dat is ruim vier keer zoveel als ons totale bruto finale energieverbruik van 2050 PJ. Veel van deze olie wordt in de vorm van olieproducten weer uitgevoerd. Om precies te zijn: 6800 PJ. Er blijft dan 1700 PJ over voor onszelf. In de genoemde 2050 PJ zit maar een 1/3 deel van dat olieverbruik. De rest telt namelijk niet mee in de nationale statistiek over ons energieverbruik. Dat betreft dan de olie voor onze producten, de bunkerolie voor de (internationale) scheepvaart en het kerosineverbruik voor zover dat een bepaalde drempel overschrijdt. Ditzelfde geldt voor onze nationale CO2-emissies, maar dan zodanig dat het gehele vliegverkeer niet meetelt.

Dat is dan meteen ook de simpele verklaring waarom we zo weinig aandacht geven aan ons oliegebruik. Maar er is ook een andere oorzaak. Het is namelijk niet fijn om ons oliegebruik terug te moeten dringen. Wanneer producten uit China goedkoper zijn dan om de hoek, laat dan die containers maar komen! En als we op vakantie willen, dan nemen we toch gewoon het vliegtuig? We bouwen zelfs een nieuw vakantievliegveld! Kortgeleden trok de klimaatmars in Amsterdam ruim 7 duizend deelnemers. Een respectabel aantal. Maar dat steekt schril af tegen de optocht van 200 duizend mensen, die zich een eindje verderop op Schiphol door de douane worstelde.

Verzwijgen olieverbruik is vreemd
Het verzwijgen van ons olieverbruik is extra vreemd omdat olie ook nog andere vervelende emissies met zich meebrengt zoals zwaveloxides, stikstofoxides en fijnstof. Behalve slechts voor de gezondheid is dat fijnstof ook niet prettig voor het poolijs, kijkt u maar eens naar de film ‘Sea Blind’ van Bernice Notenboom.

De maandelijkse Entrance rapportage “Renewable Energy in The Netherlands” toont al ons energieverbruik. Dus ook onze stiekeme energie. Zie onderstaand figuur, die speciaal voor Fluxenergie werd vervaardigd. De geproduceerde hoeveelheid hernieuwbare energie is ter illustratie opgenomen, want die zit ook al in de staafjes met onze energievraag verwerkt.

50% van onze energie komt van olie

Uit de figuur blijkt dat we in totaal in Nederland in 2016 ongeveer 3300 PJ aan energie nodig hadden. Ongeveer 50% daarvan was olie, waarvan circa 1/3 meetelt in de officiële statistiek. Daarnaast bestond 30% van ons energieverbruik uit aardgas en 15% uit elektriciteit. Het zal u duidelijk zijn. Wanneer we richting 2050 volledig hernieuwbaar willen worden, dan mogen we ons olieverbruik voor scheepvaart, producten en vliegverkeer nu niet vergeten. We zullen de oliefant in de kamer onder ogen durven zien, aanpakken en decimeren.

Martien Visser (…)’

Bronnen
EnTranCe, Renewable Energy in the Netherlands
Foto: Rosneft
Portretfoto: Energiepodium
Grafiek: Renewable Energy in the Netherlands