Voorloper Nederland kan 80% huishoudens voorzien van ‘blauwe energie’

De ‘blauwe energie’ die gewonnen wordt uit de samenkomst van zout en zout water, zou in principe ruim tachtig procent van de Nederlandse huishoudens van energie moeten kunnen voorzien, denkt hoogleraar Kitty Nijmeijer. Daarnaast zou zulke membraantechnologie helpen om waardevolle grondstoffen terug te winnen uit onze reststromen. 

Mannelijke vissen met vrouwelijke eigenschappen tonen al wat het kan betekenen als medicijnresten zoals die van ‘de’ pil niet goed uit het drinkwater worden verwijderd. Onze reststromen niet moleculair filteren, schaadt echter niet alleen onze gezondheid, legt hoogleraar Kitty Nijmeijer uit in de New Scientist, het is ook gewoon verspilling. Met membranen haal je bijvoorbeeld waardevolle stoffen als stikstof-, fosfor- en kaliumverbindingen uit afgedankte zaken als mest.

Blauwe energie

‘Door afval te scheiden, kun je alles opnieuw gebruiken. Het gaat niet over blik scheiden van glas, maar over het scheiden van stoffen op moleculair niveau. Goede scheidingstechnologieën, zoals membraantechnologie, zijn daarvoor essentieel’, zegt Nijmeijer, hoogleraar Membrane Materials and Processes aan de Technische Universiteit Eindhoven. Sinds ze in 2003 aan de Universiteit van Twente promoveerde op membraantechnologie, zet Nijmeijer haar kennis in om bij te dragen aan maatschappelijke vraagstukken rondom circulariteit en hernieuwbare energie.

De membranen kunnen namelijk ook gebruikt worden om energie te winnen op plekken waar zoet en zout water samenkomen, zoals bij de Afsluitdijk. Door membranen tussen de zoete en zoute waterstromen te plaatsen, kan energie geoogst worden van de ionen die van het zoute water naar het zoete water gaan. Daarmee zou de Afsluitdijk in principe 800.000 inwoners van elektra kunnen voorzien, stelt Nijmeijer in een minicollege op YouTube, terwijl de plek waar de Rijn de zee in stroomt zoveel op moet kunnen wekken als 80 procent van alle huishoudens in Nederland nu verbruiken.

Afsluitdijk

Nederland is voorloper in de ontwikkeling van deze ‘blauwe’ energie, weet de membraantechnoloog. ‘Dat geldt voor zowel het onderzoek als de opschaling van het proces. Er staat een demonstratieopstelling op de Afsluitdijk waar elk uur 220 kubieke meter zout water en evenzoveel zoet water doorheen stroomt. Nergens anders wordt dit op vergelijkbare schaal getest.’ Behalve in grote oppervlaktewateren kan blauwe energie ook gewonnen worden rond industrieën die zout afvalwater hebben, zoals in de chemische industrie en voedingsmiddelenindustrie. Als het aan Nijmeijer ligt, is de technologie over vier of vijf jaar ver genoeg om een wijk van stroom te voorzien.

Bronnen:

• New Scientist, 21 september, ‘‘Alles wat we doen moet duurzaam zijn’’
• YouTube, Universiteit van Nederland, ‘Hoe kan de Afsluitdijk energie opwekken?’
• YouTube, Kitty Nijmeijer, ‘Minicollege Membraanbereiding en toepassing – Kitty Nijmeijer’

Foto: still uit YouTube, Universiteit van Nederland, ‘Hoe kan de Afsluitdijk energie opwekken?’