Nederlandse energie-opslag innovaties kijken wereldwijd

Terwijl batterijenmaker Prologium in Japan een productielijn voor keramische lithiumaccu’s lanceert en Eneco en Mitsubishi in Duitsland starten met de bouw van Europa’s grootste batterij, worden ook in Nederland veel nieuwe projecten voor energieopslag gerealiseerd. Behalve waterstof, ammonia en mierenzuur moeten ook software, boten en cacaoschillen helpen om energie te leveren wanneer de productie van zon- en wind tekort schieten. 

De opslag van energie uit hernieuwbare bronnen als wind of zon is niet alleen nuttig wanneer het donker en windstil is, maar ook wanneer er sprake is van overproductie. Het elektriciteitsnet wordt door inzet van energieopslagmethodes minder belast. Daarnaast biedt reserveopslag energieleveranciers een financieel voordeel, omdat zij daarmee hun product op een gunstig moment op de markt kunnen aanbieden. Met het groeiende aanbod aan hernieuwbare energie, stijgt de groei van de energieopslagmarkt dan ook exponentieel, constateert Energy Storage NL, platform voor energieopslag.

Oude zoutcavernes voor gas behuizen opslag nieuwe waterstof

Bij de Groningse aardgasbuffer Zuidwending zetten ongeveer vijfduizend zonnepanelen van GasUnie’s dochters Energystock en New Energy duurzame elektriciteit om in waterstof. Het is Nederlands eerste power-to-gas installatie van meer dan 1 Megawatt. De Gasunie-dochters maken daarbij handig gebruik van de lokaal aanwezige zoutcavernes, die speciaal voor gasopslag gemaakt werden. In de toekomst kan het waterstof hier grootschalig worden opgeslagen, denken ze, terwijl de markt voor groene waterstof zich verder ontwikkelt.

New Energy ziet de omzetting van power-to-gas als een veelbelovende technologie waarin gasinfrastructuur een verbindende rol kan spelen. Groene waterstof wordt in de toekomst een belangrijke schone brandstof in een duurzame energievoorziening, denken de partners. Het kan worden ingezet voor onder meer mobiliteit/vervoer, industrie en elektriciteitslevering. Dat zou Groningen helpen om over te schakelen van gas naar duurzame energie, en perspectief bieden voor mensen die nu uit hun schuddende huizen vluchten. De gasexporten van weleer zouden weleens de waterstofexporten van de toekomst kunnen worden, denken veel Groningers.

Strategische locaties

Een paar honderd kilometer noordwaarts ligt het plaatsje Jardeland, waar Eneco en Mitbubishi bouwen aan de een batterij met een vermogen van 48 MW en een opslagcapaciteit van meer dan 50 MWh, vergelijkbaar met het gemiddelde energieverbruik van meer dan 5.300 Duitse huishoudens voor 1 dag. In het gebied komt de stroom van het Duitse deel van de Noordzee samen met die van grote windparken op land, om verder getransporteerd te worden naar andere delen van Duitsland.

Het Almeerse bedrijf Alfen BV zoekt het nog verder van huis: in de Nigeriaanse cacaofabriek van het Amsterdamse Theobroma BV installeert het een combinatie van zonne-energie, bioenergie
uit cacaoschillen en batterijopslag. Als betrouwbaar alternatief voor het onbetrouwe Nigeriaanse
elektriciteitsnetwerk, stelt Alfen, garandeert de installatie de fabriek bedrijfscontinuïteit en reduceert het de hoge operationele kosten, waaronder een miljoen liter diesel per jaar. Om dat te realiseren plaatst Alfen onder meer 8.000 zonnepanelen en twee in-house ontwikkelde energieopslagsystemen van elk ongeveer 1 MWh.

Overbrugging tijd en ruimte

Energie hoeft echter niet altijd gebruikt te worden waar die wordt opgewekt. Door warmte op te slaan en te vervoeren in een schip, kan het grote fysieke én tijdsafstanden overbruggen, bedachten TKI Urban Energy en haar projectpartners. Met het project ‘Varende Warmte’ willen ze een brug slaan tussen industriële restwarmte en de gebouwde omgeving. De warmte wordt daarbij opgeslagen in faseovergangsmaterialen (‘PCM’s) als zouthydraat, suikeralcohol en paraffine, die tijdens faseveranderingen tussen vast en vloeibaar warmte opnemen, vasthouden of weer afgeven. Door dit op een schip te zetten en gebruik te maken van de bestaande Nederlandse waterinfrastructuur, kunnen binnen een paar jaar 35.000 Nederland woningen verwarmd worden, denken de partners, en daarna volgt de rest.

Woensdag 11 oktober vindt op de Vakbeurs Energie de Energy Storage Day 2017 plaats. Inschrijven kan hier.

Bronnen:

• Digitimes, 12 september 2017, ‘Solid state battery maker Prologium enters electric car market’
• Energiekaart.nl, ‘Varende Warmte opslag’
• Gasunie, 12 april 2017, ‘Groot waterstofproject met duizenden zonnepanelen’
• persbericht Alfen BV, 22 mei 2017, ‘Alfen realiseert mega-energiesysteem voor duurzame cacaoproductie’
• EnecoGroup,  april 2017, ‘Eneco en Mitsubishi Corporation bouwen grootste batterij van Europa’

Beeld: Varende Warmte, DWA, via groenervaren.nl