Plan om warmte te verschepen
13 mei 2016 – Industriële restwarmte die gebruikt kan worden voor verwarming van de woonomgeving hoeft niet via leidingen getransporteerd te worden: de warmte kan ook verscheept worden. Het TKI Urban Energy-project Varende Warmte werkt het idee nu uit.
.
Uit een bericht van de Topsector Energie
‘(…) Door opslag en vervoer in een schip kan warmte een grote fysieke én tijdsafstand overbruggen. Dat is idee achter het TKI Urban Energy-project Varende warmte. Het idee bestaat uit opslag van warmte in Phase Change Material (PCM), ook wel faseovergangsmateriaal genoemd. Voorbeelden van PCM zijn zouthydraat, suikeralcohol en paraffine. Die materialen kunnen tijdens de faseverandering van vast naar vloeibaar en vice versa warmte opnemen, vasthouden en weer afgeven op verschillende momenten.
Flexibele energiecentrale
“Vergelijk het met het opladen van een accu”, vertelt Egbert Klop van Industrial Energy Experts. “Je laadt het PCM op in een goed geïsoleerde tank en vervoert dat naar de plaats van bestemming. Daar wordt de warmte aan het materiaal onttrokken. Eigenlijk is ons concept een flexibele energiecentrale.” In het consortium werken Industrial Energy Experts, ECN, Bronswerk Heat Transfer, Deen Shipping en Havenbedrijf Amsterdam samen.
Opslag en transport per schip biedt meer voordelen
De aanleiding voor het project was een onderzoek naar restwarmtebenutting op afgelegen industriegebieden in Nederland. Klop: “Op die plekken gaat veel warmte onnodig verloren door leidingtransport over een lange afstand. Vervoer per schip biedt dan meerdere voordelen. Warmteaanbod en warmtevraag liggen veelal aan open vaarwater. En ons land heeft een goede waterinfrastructuur. Opgeteld mooie ingrediënten voor een nieuwe oplossing voor de opslag van energie. Want meer goede én goedkope opslagmethoden zijn hard nodig. Ons concept vormt een aanvulling op de mogelijkheden die er al zijn.”
Economisch rendabel bij groter volume
In Duitsland bestaat dit concept al min of meer, met het verschil dat ze daar een ander PCM en relatief lage temperatuur gebruiken. Klop: “Het innovatieve in ons concept zit in toepassing van PCM’s die geschikt zijn voor hogere temperaturen en schaalvergroting. Om de businesscase economisch sluitend te krijgen, is naast warmte van minimaal 100 graden Celsius meer volume en een grotere vermogensdichtheid noodzakelijk. Je wilt immers zo veel, vaak en snel mogelijk vervoeren. Het transport is geen doel op zich. Pas als het product bij de klant is afgeleverd, verdien je eraan. Binnen ons concept is een cyclus van 1 tot 2 dagen rendabel.”
Zonder subsidie was het een droom gebleven
Het project ontving ruim € 100.000 subsidie van het ministerie van Economische Zaken. De subsidie sloot aan op de doelen van het TKI EnerGo (nu TKI Urban Energy). “Zonder dat geld waren onze plannen dromen gebleven”, zegt Klop. “Alle consortiumpartners hebben in natura waardevol bijgedragen, maar de subsidie was cruciaal voor waar we nu staan.” Hoewel Klop verder in de ontwikkeling had willen zijn, ziet hij de toekomst van het concept met vertrouwen tegemoet. “We praten met diverse stadswarmtenetten die als potentiële klant interesse hebben. En ook meerdere havenbedrijven zijn enthousiast. Het is nog te vroeg om te zeggen wanneer we echt gaan varen. Voorlopig richten we ons eerst op de zoektocht naar een geschikt PCM, simulatieberekeningen en het bouwen van een prototype.” (…)’
Bronnen
Topsector Energie, 11 mei 2016: Scheepstransport koppelt warmtevraag en -aanbod
Whitepaper Varende warmte (pdf, 10 pag.)
