Rutte III presenteert ‘groenste regeerakkoord ooit’

Zeven maanden na de verkiezingen heeft formateur Zalm het regeerakkoord overhandigd aan de Tweede Kamer. De kolencentrales gaan dicht, er komt een CO2-belasting voor bedrijven, de aansluitplicht wordt vervangen door een warmterecht, Nederland wil meer wind op zee faciliteren. D66 en de CU spreken van het ‘groenste regeerakkoord ooit’, maar oppositieleden, de NVDE en Energie-Nederland zijn kritisch: nieuwe CO2-opslag zou ten koste gaan van hernieuwbare energie. 

Eerder dinsdagochtend lekte al uit dat nieuwbouwwoningen geen gasaansluiting meer krijgen, er een CO2-heffing voor bedrijven komt en de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent moet zijn verminderd ten opzichte van 1990. Daarnaast moeten de kolencentrales voor 2030 dicht, waarvan tenminste één in de komende kabinetsperiode.

‘maatregelen geven zekerheid om te investeren in innovatie’

De Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA) is blij met de aankondiging dat er meer kavels voor windparken op zee komen, en de Provincie Groningen is opgetogen over de voorgenomen vermindering van de gaswinning. Voor GroenLinks gaan de maatregelen echter niet ver genoeg: net als Asscher (PvdA) en Roemer (SP) denkt Klaver (GL) dat dit akkoord vooral voor rijken en multinationals is geschreven.

Met de (bijna) halvering van de CO2-uitstoot gaat het Regeerakkoord een stap verder dan de huidige Europese doelstelling van 40 procent. Concrete maatregelen als een groener belastingstelsel, een prijs op CO2 en een nieuwe Klimaatwet, moeten mensen en bedrijven zekerheid geven om te investeren in innovatieve technieken en banen voor een schone en duurzame toekomst, zegt D66’s Stientje van Veldhoven op Utilities.nl.

SDE+ uit ODE, alternatief op salderingsregel

Het regeerakkoord bestaat uit vier hoofdstukken, waarvan één onder de titel ‘Nederland wordt duurzaam’. Hierin gaan de formatiepartners in op klimaat en energie, mobiliteit, gaswinning, landbouw, voedsel, natuur, visserij en dierenwelzijn en de leefomgeving. Voor nieuwe verplichtingen voor de subsidieregeling SDE+ wordt in 2020 103 miljoen euro begroot en in 2021 368. Deze worden geheel betaald uit de verhoging van de opslag duurzame energie belasting (ODE), die elke energiegebruiker betaalt. Het alternatief voor de salderingsregeling mag in 2013 213 miljoen euro kosten, wat in 2021 verder wordt opgehoogd tot 240 miljoen.

In een reactie laat de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NvdE) weten dat ze uit de weg kunnen met de doelstelling om in 2030 49 procent minder CO2 uit te stoten, maar bezorgd zijn over de manier waarop dit moet gebeuren: het akkoord legt veel nadruk op de CO2-afvang en -opslag (CCS) in de industrie. “CCS is een technologie die ingezet wordt wanneer er geen andere optie is om te verduurzamen”, stelt de vereniging, “Dat is in de industrie zeker niet het geval.” Ook Energie-Nederland laat namens de energiesector in Nederland weten dat ze het vreemd vindt dat er wel een nationale CO2-prijs wordt ingevoerd, maar die wordt beperkt tot de energiesector. “Juist nu het kabinet samen wil optrekken met andere (buur)landen, hoort een beprijzing van CO2 voor de industrie daar onlosmakelijk bij.”

‘CO2-opslag verdringt doorgroei hernieuwbare energie’

In plaats daarvan zou de nadruk moeten liggen op de doorgroei van hernieuwbare energie, vindt de vereniging. De SDE+ zou ingezet moeten worden voor het vergroten van het aandeel duurzame energie, stelt ze, en niet om emissiereductie in het algemeen te stimuleren, zoals wordt voorgesteld in het regeerakkoord. Ook Energie Nederland signaleert dat CCS gaat concurreren met hernieuwbaar: geld voor CCS wordt straks uit de beschikbare SDE-middelen betaald, waardoor er per saldo minder ruimte zal zijn voor duurzame energie.

Om de energietransitie te versnellen, wil het nieuwe kabinet een nieuw Energieakkoord maken en een nieuwe Klimaatwet. Daarin moet verder worden uitgewerkt hoe de verschillende partijen aan de genoemde doelstellingen moeten bijdragen.

Bronnen:

• NOS liveblog, 10 oktober 2017, ‘Zalm overhandigt regeerakkoord van ’54 bladzijden’ aan Tweede Kamer’
• Utilities.nl, 10 oktober 2017, ‘D66 trots op groenste regeerakkoord ooit’
• Regeerakkoord, 10 oktober 2017
• NVDE, 10 oktober 2017, ‘NVDE: AMBITIES REGEERAKKOORD GOED, UITWERKING BEDUIDEND MINDER GOED’
• Energie Nederland, 10 oktober 2017, ‘Regeerakkoord: Terecht ambitieus, maar voldoende boter bij de vis?’

Foto: Tweede Kamer, Informateur Zalm ontving op woensdag 28 juni zijn opdracht van Voorzitter Arib